TÜİK’in gelir dağılımını ortalama dolar kurunu 10 kuruş düşük hesaplaması üzerine başlayan tartışmaya Ahval News’ten Can Teoman da dahil oldu. TÜİK’i böyle bir veriyle oynamasına iten nedenler üzerinde duran Teoman, devletin resmi istatistik ajansının, Türkiye halkına aslında bildiğinden daha zengin olduğunu göstermek için mi yaptığı sorusuna yanıt olarak, “Elbette bu olabilir. Ama, TÜİK’in böyle farklı bir hesap yapmasındaki nedenler arasında G20 sıralamasında, yani en büyük ekonomiler arasındaki sıralamasını yüksek tutmak istemesi de gösteriliyor” dedi.
İşin o tarafından bakarsak
Sıralamada geçen yıl Türkiye’nin bir basamak gerisinde, yani 18’incilikte bulunan Hollanda’nın milli gelirini bir yılda 86 milyar dolar büyüterek, toplam 912 milyar dolara çıkararak, 2017’de Türkiye’nin oturduğu 17’nciliğe yerleştiğine dikkat çekti. Bununla birlikte Türkiye’nin 18’incilikteki yerinin de garanti olmadığına dikkat çeken Teoman, şu değerlendirmede bulundu: “ Geçen yıl milli geliri 686 milyar dolar olan ve Türkiye’den 165 milyar dolar daha küçük (Türkiye 2017 milli gelir 851 milyar dolar) bir ekonomi olan Suudi Arabistan, 2018’deki i yüzde 12’lik dolar bazlı büyümeyi sürdürmesi halinde, milli gelir toplamı 779.8 milyar dolara ulaşacak. Ki aynı büyüme hızını sürdüreceği konusunda pek şüphe de yok. Bu hesaba göre TÜİK milli geliri Merkez Bankası kuruyla yapsaydı Türkiye’nin milli geliri 768 milyar dolarla Suudi Arabistan’ın altında kalacaktı. Ancak TÜİK dolar bazında milli gelir hesabında ortalama döviz kurunu Merkez Bankası’nınkinden daha düşük belirlediği için, 784 milyar dolarlık ekonomik büyüklüğe ulaşılmış oldu. Tabii eğer Suudlar da bir sürpriz yapmazsa.”
Mahcup açıklama
2018 gelir dağılımını ortalama dolar kurunu 10 kuruş düşük alarak hesaplamasının yankıları devam ediyor. Ekonomist Mustafa Sönmez’in kurun düşük hesaplandığını ortaya koyan twitteri sonrası olay büyürken, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) konuyla ilgili açıklama yapma gereği duydu. Kamuoyuna yapılan açıklamada, “Hesaplamalarda, ithalata göre ağırlıklandırılmış günlük TCMB döviz kuru kullanılmıştır. 2018 yılında ithalat, yılın ikinci yarısında ilk yarısına göre daha az gerçekleşmiş olup, bu sebeple yılın ikinci yarısındaki kur daha düşük ağırlık almıştır. İlave olarak, kurun yılın ikinci yarısında ilk 6 aya göre daha yüksek olması sebebiyle, GSYH hesabında kullanılan kur aritmetik ortalama ile hesaplanan TCMB dolar satış kurundan farklılaşmıştır” dedi. Sönmez ise TÜİK’in gerekçelerine twitter hesabı üzerinden yanıt verdi: “TÜİK açıklamasında kendini ele vermiş. Nalıncı keseri gibi yonttum diyor.”
İSTANBUL
