‘Dünya Hapisteki Yazarla Günü’ hapishanelerde işkence gören ve takibata alınan tüm yazar ve gazetecilerin durumuna dikkat çekmek amacıyla her yıl anılıyor. HDP Kültür-Sanat Komisyonu 5 gün sürecek bir etkinlik planladı
Tarihler 1981’in 15 Kasım’ını gösterdiğinde Uluslararası Yazarlar Birliği (PEN), bugünü Hapisteki Yazarlar Günü ilan etti. 15 Kasım, takibata alınan ve hapishanelerde işkence gören bütün dünyadaki yazar ve gazetecilerin durumuna dikkat çekmek amacıyla ‘Dünya Hapisteki Yazarlar Günü’ olarak her yıl anılıyor.
Türkiye ise zaten Cumhuriyet tarihi boyunca hapsettiği yazarlarıyla şöhret yapmış bir ülke… Adeta cezaevi görmemiş yazar yok gibi. Sabahattin Ali’den Rıfat Ilgaz’a, Nazım Hikmet Ran’dan Kemal Tahir’e, Orhan Kemal’e kadar birçok yazar ve şair yazdıkları yazılar nedeniyle tutuklandı. Yazdıkları için içeri girenlerin yanı sıra, içeri girdikleri için yazanların sayısı da oldukça çok.
2017’de 21 yıldır hapisteyken kalp krizinden yaşamını yitiren yazar Murat Saat, 12 Eylül’de idam edilen Mustafa Özenç, Nibel Genç, Selahattin Demirtaş, Figen Yüksekdağ, Murat Türk, İlhan Sami Çomak, Murat Saat ve Rojbin Perişan gibi isimler onlardan sadece birkaçı.
12 Eylül ise çok bereketli. On binlerce insanın tutuklandığı ortamda şiir daha çok gelişmiş. Mustafa Özenç’in ‘O Büyük Gün Geldiğinde’ şiiri de onlardan biri. Cunta günlerinde bu işe özellikle Belge Yayınları ‘Yeni Sesler’ dizisiyle öncülük etmiş, özellikle şiir alanında birçok kitap yayınlanmıştı.
Sonraki süreçte ve bugün de cezaevlerinde, aralarında milletvekillerinin, HDP eski eşbaşkanlarının da bulunduğu çok sayıda devrimci tutuklu yazmaya devam ediyor. Bu şairler ve yazarlar arasında İlhan Sami Çomak gibi ödül kazanmış olanlar da var.
İçerden dışarıya…
Her yıl olduğu gibi bu yıl da hapisteki yazarlar için etkinlikler düzenleniyor. HDP Eğitim-Kültür-Sanat ve Spor Komisyonu ise Youtube üzerinden 5 gün sürecek bir etkinlikle içerideki yazarların sesi olacak. HDP EğitimKültür-Sanat ve Spor Komisyonu Eşsözcüsü M. Ender Öndeş, etkinliğin amacını şöyle özetliyor: “HDP EğitimKültür-Sanat ve Spor Komisyonu’nun çabası, bütün bu birikimi yansıtmak ve çok zor koşullarda yazan ve zaman zaman yazdıklarına el konulan onlarca yazarın çabalarına dikkat çekmek. HDP, bütün bu insanlarımızın çok önemli ve kıymetli bir iş yaptığına inanıyor ve dışarıda daha fazla ilgi görmesi gerektiğini düşünüyor.”
Program ise şöyle:
*15 Kasım 2020, saat: 20.00 /// HADİ GİDELİM / İçeriden dışarıya şiirler (Ho Chi Minh’ten, Mandela’dan, Mahir ve Mazlum’dan şimdi cezaevindeki yazar arkadaşlara kadar bir şiir seçkisi videosu.)
*15 Kasım: Dünya Hapisteki Yazarlar Günü
*16 Kasım 2020, saat: 20.00 /// YAZMAK BİR DİRENİŞTİ / 12 Eylül Hapishanelerinde Edebiyat ve Direniş (12 Eylül sürecinde cezaevinden kitapları yayınlanmış Ayşe Hülya Şensoy, Sezai Sarıoğlu, Ali Biçer, Hüseyin Şahin, Fadıl Öztürk’ün çekip gönderdiği videolar kurgulanıp bir araya getirildi. Konu başlığı: Cezaevinde yazmanın anlamı…)
*17 Kasım 2020, saat: 20.00 /// BELGESEL ‘Görülmüştür: İlhan Sami Çomak Belgeseli’ (26 yıldır cezaevinde olan şair İlhan Sami Çomak üzerine yaklaşık bir saatlik bir belgesel. Yönetmenleri ricamız üzerine yeniden yayınlamamız için verdiler.)
*18 Kasım 2020, saat: 20.00 /// KAPILARI ZORLAMAK/ Hapishaneler ve Yayınevleri (Cezaevinden gelen eserleri yayınlayan yayınevlerinin editörleri ile canlı zoom programı… Katılımcılar: Ulaş Güldiken – Aram Yayınevi, Sibel Öz – Notabene Yayınevi, Arzu Demir – Ceylan yayınları ve ayrıca Hüseyin Aykol – Yeni Yaşam Gazetesi. Konu Başlığı: Cezaevlerinde yayınlanan eserler, cezaevinde yazmanın güçlükleri ve cezaevindeki yazarlar/yayınevleri, vb…)
*19 Kasım 2020, saat: 20.00 /// FİRARİ ŞİİRLER / Yayıncı Ragıp Zarakolu ile Cezaevi ve Edebiyat söyleşisi. (Zoom kaydı yapıldı. Konu Başlığı: Tarihten bu yana cezaevlerinde yazmak ve özel olarak 12 Eylül döneminin yayınları.)
Yazarlar ‘Leylan’ı okuyacak
Dipnot Yayınları ise, 15 Kasım Hapisteki Yazarlar Günü dolayısıyla aralarında; Ercan Kesal, Akif Kurtuluş, Gaye Boralıoğlu, Niyazi Zorlu, Behçet Çelik, Aslı Tohumcu, Burhan Sönmez, Mehtap Ceyran, Murat Uyurkulak, Figen Şakacı, Semih Gümüş, Nurhan Suerdem, Şeyhmus Diken, Pelin Buzluk, Gökçer Tahincioğlu, Anıl Mert Özsoy ve Ümit Kıvanç gibi yazarlarla Selahattin Demirtaş’ın ‘Leylan’ kitabını YouTube ve Dipnot Yayınları’nın sosyal medya hesaplarından seslendirecek.
Ayrıca Dipnot Yayınları, Selahattin Demirtaş imzalı ‘Leylan’ ve ‘Seher’, İdris Baluken imzalı ‘Üç Kırık Dal’ ve ‘Oko’ ile Gültan Kışanak imzalı ‘Kürt Siyasetinin Mor Rengi’ 15 Kasım’dan itibaren 5 gün boyunca Dipnot Yayınları’nın internet sitesinde yüzde 40 indirimle okurla buluşturulacak.
Ödül almıştı
Yazar Murat Saat, 1996 yılında gözaltına alınmış ve müebbet hapis cezası almıştı. Cezaevinde yazdığı, ‘Yoksa Sen Benim En İyi Arkadaşım mısın?’ adlı kitabı ile Uluslararası Ankara Öykü Günleri Derneği’nce ödüle değer görülmüştü. Saat, derneğin 2014 Öykü Ödülü’nü Mehmet Ergün ile paylaşmıştı. Murat Saat, 2017 yılında cezaevinde yaşamını yitirmişti.
12 Eylül’ün idam ettiği devrimcilerden Mustafa Özenç’in, idamı öncesi yazdığı şiir…
O büyük gün geldiğinde
ben kim bilir kaç yıldan beri
ebedi yatağımda toprağın derinliklerinde
sonsuz bir uykuda uyuyor olacağım
fakat alınca ne zamandır beklediğim haberi
uyanıp, sesimi kimse duymadan
o büyük zaferin tarifsiz coşkusuyla
kara toprağın altından, ben de haykıracağım.
Unutup geçmişte kalan acı dünü
kim bilir belki bir kış günü
üzerimi yorgan gibi kaplayan
bembeyaz karın soğuğundan….
ya da sonbahar mevsiminde
kemiklerime işleyen yağmurdan duyacağım
ve milyonları saran o doyulmaz sevince
ben de sessizce ortak olacağım.
Mevsim ilkbahar sıcak bir yaz olsa da
gece gündüz fark etmez ben her zaman hazırım
adımın yazıldığı taş bile yıkılsa da
kalmamış ta olsa şu dünyada mezarım
hatırlayıp tek canlı gelmese başucuma
o müjdeyi ben doğadan alacağım
nasırlı ellerce yaratılan o görkemli bayrama
hiç kimse fark etmeden ben de katılacağım.
KÜLTÜR SERVİSİ
