Salgın ve kriz ile birlikte esnaflar her geçen gün daha da zorlanıyor. Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi’nin yaptığı anket çalışması ise Diyarbakır esnafının yaşadıklarını gözler önüne serdi, esnaf giderlerini karşılayamıyor
Salgın ve yaşanan ekonomik kriz ile birlikte her yerde olduğu gibi bölge esnafı da zor günler geçiriyor. Birçok esnaf ise açıklanan paketlerden dahi yararlanamıyor. Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi’nin yaptığı anket sonuçları da yaşanan tabloyu gözler önüne serdi. Buna göre, Diyarbakır esnafının yüzde 95.7’si salgınla mücadele kapsamında devletin açıkladığı destek paketlerinden faydalanamadı.
Yüzde 48’i kira ödeyemedi
Merkez tarafından 13-16 Nisan tarihleri arasında yüz yüze yapılan ankete katılan esnafın yüzde 82.7’si kirada, yüzde 17.3’ü işletmeleri kendilerinde olan esnaflar oldu. Yaşanan krizin detaylandırıldığı çalışmada, esnafların yüzde 48’i kiralarının geciktiğini ve yine yüzde 29,2 ‘si bu gecikmenin 2 ay olduğunu belirtti. “Ülkede bir ekonomik kriz olduğunu düşünüyor musunuz?” sorusuna katılımcıların yüzde 97.3’ü ekonomik kriz olduğunu söylerken, yüzde 2.7’si ise ekonomik kriz olmadığını dile getirdi.
Esnaf ödemelerde zorlanıyor
Ankette, salgın dolayısıyla alınan tedbirlerden esnafların nasıl etkilendiği sorusuna birden çok yanıt veren katılımcıların yüzde 25.5’i kira, fatura, sigorta gibi giderlerini karşılamakta güçlük çektiğini, yüzde 21.4’ü çalışma kapasitesi ve olanakların da düşüşler olduğunu, yüzde 16.9’u banka kredilerini ve borçlarını ödemekten güçlük çektiğini, yüzde 16.6’sı ev ihtiyaçlarını karşılamaktan zorluk yaşamaya başladığını, yüzde 11’i çalışanların maaşını ödemekte zorlandığını, yüzde 6.2’si çalışanların sayısını azaltmak zorunda kaldığını ifade etti.
Giderlerini karşılayamıyorlar
Ankette katılanların yüzde 64.7’si çalışanlarının ücretsiz izne ayırmadığını yüzde 35.3’ü ise çalışanlarını ücretsiz izne ayırdığını kaydetti. En çok ücretsiz izne çıkartma ise yüzde 100 ile emlak sektöründe oldu. Katılımcıların yüzde 58.4’ü gelirlerini giderlerini karşılamadığını belirtirken, sürecin uzaması durumunda ne tür sorunların yaşanacağında dair soruya ise, katılımcıların yüzde 36.3’ü “İflaslar artar”, yüzde 20.3’ü “Kira/fatura/vergi ödemelerinde sorun yaşanır”, yüzde 17.3’ü “Ekonomik kriz artar/derinleşir” yanıtını verdi.
‘Destek almadık’
“Bu süreçte devlet desteğinden faydalandınız mı?” sorusu sorulan esnafların yüzde 95.7 “Hayır” yanıtını, yüzde 4.3’ü “Evet” yanıtını verdi. Destekten faydalandığını söyleyen yüzde 4.3, “Ne tür destekten faydalandınız?” sorusuna yüzde 61.5’i “Devlet bankası kredisi”, yüzde 30.8 “Kısa çalışma ödeneği başvurusu”, yüzde 7.7’si “Kredi ertelemesi” cevabını verdi.
Yüzde 71’i ‘başarılı’ bulmadı
Ankette katılan esnafların yüzde 62.7’si esnafın bu sürecin sonuçlarıyla baş edebilmesi için geri ödemesiz veya faizsiz devletin nakdi destek vermesini önerirken, yüzde 11.3’ü vergi muafiyeti/SGK ödemelerinin ertelenmesi, yüzde 9’u ödemelerin ertelenmesini, yüzde 5.3’ü çalışanlara maaş desteği verilmesi, yüzde 5’i kredi borçlarının ertelenmesi önerisinde bulundu. İktidarın salgınla mücadele politikasına ise katılımcıların yüzde 71.7’si başarılı bulmadığını söylerken, yüzde 17’si başarılı bulduğunu belirtti.
DİYARBAKIR / MA
