Zini Gediği’nde katledilenler, 87. yılında Erzîngan’ın Surbahan köyünde düzenlenen etkinlikle anıldı. Anma programında, Zini Gediği ile ilgili arşivlerin açılması ve katliamın tanınması çağrısı yapıldı
1938 yılında Erzîngan Surbahan ve çevre köylerinden Zini Gediği’ne götürülerek katledilen 97 kişi, katledilişlerinin 87. yılında Surbahan Köyü’nde anıldı. Zini Gediği İnisiyatifi’nin düzenleyicisi olduğu anma programına DEM Parti Dêrsim Milletvekili Ayten Kordu, DEM Parti İstanbul Milletvekili Celal Fırat, 19. Dönem Erzîngan Milletvekili Ali İbrahim Tutu, Alevi Bektaşi Federasyonu Genel Başkanı Mustafa Arslan, Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu Eşit Başkanı Hüseyin Mat, Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı Genel Başkanı Ercan Geçmez, Dêrsim Dernekleri Genel Başkanı Ali Rıza Bilir, Zini Gediği İnisiyatifi, EMEP Erzîngan İl Örgütü, DEM Parti Erzîngan İl Örgütü, PSAKD Erzîngan Şubesi, Mollaköy Cemevi, Yalınca Köyü Cemevi, Katre Kadın Derneği, Dêrsim Dernekleri Federasyonu, Eğitim-Sen Fatih Erzîngan Şubesi ve Erzîngan Dêrsimliler Kültür Derneği ve çok sayıda yurttaş katıldı.
‘İyileşme için yüzleşme şart’
Anma programı katledilenler anısına yapılan saygı duruşu ile başladı. Saygı duruşunun ardından ilk sözü Prof. Dr. Bedriye Poyraz aldı. Poyraz Zini Gediği Katliamı temsilinde dünyada toplumsal travmalarla yüzleşme pratiklerinin önemine değinerek katliam gerçeğiyle yüzleşilmeden toplumsal iyileşme ve birlikteliğin sağlanamayacağını vurguladı.
Poyraz’ın ardından konışan Zini Gediği İnisiyatifi Sözcüsü Kenan Düzgünkaya geçmişin acılarıyla yüzleşmek, adalet duygusunu diri tutmak ve katledilenlerin anısını yaşatmak için bir arada olduklarını ifade etti. “Taleplerimiz karşılanana dek mücadelemizi kararlılıkla sürdüreceğiz.” diyen Düzgünkaya kayıp yakınları adına talepleri şu şekilde sıraladı:
“-Dereye yuvarlatılan Ateş Çember’i derhal yerine konmalıdır.
-Kılıçkaya Köyü’nde, Zini İnisiyatifi tarafından Anıt Mekanı olarak projelendirilen yer için bütçe temin edilmelidir.
-Devlet, kollektif travmalardaki sorumluluğunu açıkça üstlenmelidir.
-Devlet kollektif travmaları tanıdığını, tören, anıt, müze vb. projelerle somutlaştırmalıdır.
-Zini Gediği ve diğer kayıplarla ilgili arşivler mutlaka açılmalı ve bu konu siyasi hesaplar için istismar edilmemelidir.
-Mal ve can kaybı olanların, yerinden edilmişlerin maddi kayıpları, gerçek kayba orantılı bir şekilde tazmin edilmelidir.
-Zini Gediği ve diğer kayıplar ile yakınlarının onurları, itibarları ve haklarını iade eden resmi bir açıklama yapılmalıdır.
-38 süreci ve sonrasında meydana gelen olaylarla ilgili sorumlulukların kabülünü ve gerçeklerin tanınmasını içerecek şekilde, kamuoyundan özür dilenmelidir.
-Meydana gelen ihlâllerin doğru bir anlatımı, uluslararası insan hakları hukuku ve uluslararası insancıl hukuk eğitimi ve çalışmalarına yönelik dokümanlara dahil edilmelidir.
– Ve en önemlisi ihlâllerin bir daha tekrar etmeyeceğine dair kamuoyuna garanti verilmelidir.“
‘Yüzleşme demokratikleşmeyle mümkün’
Düzgünkaya’nın ardından DEM Parti Dêrsim Milletvekili Ayten Kordu bir konuşma yaptı. Kordu, “Türkiye’de ve Kürdistan’da yaşanan katliamlara ilişkin çok daha derinlikli tartışmak gerekiyor. Çünkü 1921’de Cumhuriyet kurulması ve 1924’de tek ulus devletinin inşaasıyla beraber bu topraklarda sayısız katliam gelişti. 1925 Şeyh Said, 1938, Seyit Rıza, Ağrı ve Zilan Katliamı ve onun peşi sıra gelişen pek çok katliam var bu topraklarda ve bu katliamlarla hiçbir şekilde yüzleşilmedi. Birçoğu açılan tüm dava ve itirazlara rağmen, insanlık suçu olmalarına rağmen, zaman aşımına uğratıldı. Eğer ki bu ülkede bazı yüzleşmeler gerçekleştirilecekse tekçi, faşist, milliyetçi, ırkçı, kadın düşmanı, cinsiyetçi ulus devlet anlayışının aşılmasıyla gerçekleşecek.” ifadelerini kullandı.
Kordu’nun ardından DEM Parti İstanbul Milletvekili Celal Fırat, Alevi Bektaşi Federasyonu Genel Başkanı Mustafa Arslan, Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu Eşit Başkanı Hüseyin Mat, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Genel Başkanı Cuma Erçe, Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı Genel Başkanı Ercan Geçmez, DEDEF Genel Başkanı Ali Rıza Bilir de birer konuşma yaptılar.
Anma programında ayrıca Simge Şahin, Metin Sarı, Mikail Aslan ve Sefkani ezgilerini seslendirdi. Program konuşmaların ardından sona erdi.
HABER MERKEZİ
