‘Hozan Hogir’ olarak tanınan ve 1998 yılında düzenlenen bir operasyonda hayatını kaybeden Kürt sanatçı Cazım Tatar’ın ailesi, 22 yıldır kemiklerini arıyor
Van’ın Çatak ilçesine bağlı Andiçen (Kelehê) Mahallesi kırsalına yönelik 23 Ekim 1998 tarihinde düzenlenen hava saldırısı ve operasyon sonucu aralarında Alman araştırmacı Andrea Wolf ve Kürt sanatçı Hozan Hogir’in (Cazım Tatar) da bulunduğu 3’ü kadın 41 PKK’li yaşamını yitirdi.
Olayın ardından toplu olarak gömülen cenazeler 22 yıldır ailelerine teslim edilmiş değil. Bölgede yaşayan köylülerin verdiği bilgilerle ortaya çıkan toplu mezarın açılması için hayatını kaybedenlerden bazılarının aileleri resmi makamlara müracaatlarda bulundu, ancak aradan geçen bunca zamana rağmen tüm başvurular sonuçsuz bırakıldı.
Başvuruları sonuçsuz kalan ailelerden biri de Kürt sanatçı Hozan Hogir’ın (Cazım Tatar) ailesi.
Ailesi ve avukatları, toplu mezarın açılması talebiyle bugüne dek Çatak Cumhuriyet Savcılığı’na 3 kez başvuruda bulundu.
Tatar ailesinin son başvurusuna Savcılıkça verilen yanıtta; “Cazım Tatar’ın 23 Ekim 1998 yılında çıkan çatışmada öldüğü ve olay tarihinde öldürülen 41 PKK militanı arasında olduğu yönünde dosya kapsamında herhangi bir delil olmadığı” ifadeleri yer aldı.
Hozan Hogir’ın hayatını anlatan ağabeyi Cevdet Tatar, cenazelerini alabilmek için verdiği yıllardır nasıl mücadele verdiklerini anlattı.
‘Parçaları hala dinleniliyor’
Kardeşi Hogır’ın 11 kardeşli bir ailenin 10’uncu çocuğu olarak 1974 yılında Tatvan’da dünyaya geldiğini söyleyen Cevdet Tatar, 1980 yılında ekonomik nedenlerden dolayı ailece Aydın’ın İncirliova ilçesine taşınmak zorunda olduklarını belirtti.
Hogir’ın 1992 yılında Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) gitmeye başladığını ifade eden ağabeyi, “Kısa bir süre sonra ‘Pêt’ (Alev) adını verdiğini ilk ve tek albümünü çıkardı. Ardından yaşadığı baskılar sonucu 1996 yılında PKK’ye katıldı. Kardeşimin albümünde yer alan ‘Dirok’ , ‘Niştiman’, ‘Axa Zerin’, ‘Le daye’ , ‘Heyran’, ‘Quling’, ‘Keremke’ ve ‘Oy eman’ gibi parçaları hala dinleniliyor” diye belirtti.
Bir gün gelecek diye bekliyorduk
Hogir’in İstanbul’a gittikten kısa bir süre sonra kendisini telefonla aradığını ve müzik eğitimi için Rusya’ya gitmek istediğini söylediğini dile getiren Tatar, “Bir hafta sonra arkadaşı beni aradı ve ‘Hogir, Rusya’ya gitti’ dedi. Hogir gittikten sonra birçok kez gözaltına alındım. Hoğır’dan bir daha haber alamadık. Ta ki İHD Van Şubesi bizi arayıp; ‘Burada bir toplu mezar var. Kardeşinizin orada olduğu söyleniyor’ dediği ana kadar. Nerede olduğuyla ilgili hiçbir fikrimiz yoktu. Biz hep bir gün gelecek diye bekliyorduk. Annem hep gözleri yollarda kaldı. Yani belki bir gün Hogir gelir diye bekledi. Ama onun ölüm haberini aldı. Sonra kalp krizi geçirip öldü” ifadelerini kullandı.
‘Bir mezar taşının olması gerekiyor’
“Yas hakkı”nın her insanın en doğal ve insani hakkı olduğunu söyleyen Tatar, kardeşinin kemiklerinin kendilerine verilmemesiyle bu haklarının ise ellerinden alındığını söyledi.
İnsanı insan yapan duygunun empati olduğunu dile getiren Tatar, şöyle devam etti: “Bu insanlar ölmüş mü? Ölmüş ise, nasıl ölmüş araştırılmalı. Bu toplu mezarların hepsinin açılması ve cenazelerin sahiplerine verilmesi gerekiyor. Bu ülkede cenazelere ve mezarlıklara yaklaşım, Garzan Mezarlığı’ndan çıkarılan cenazelerin yol kenarına gömülmesinden sonra kemiklerin kargoyla annelerine gönderilmesi oldu. Kim olursa olsun bir mezar taşının olması gerekiyor. Cenazeler üzerinden bu siyaset yapılmasının insani ve ahlaki olmadığı gibi insan onurunu kıran bir davranıştır.”
En büyük temennisinin bütün toplu mezarların açılması ve cenazelerin ailelerine verilmesi olduğunu söyleyen ağabeyi Tatar, Hogir’ın de için bulunduğu 41 kişilik toplu mezarın açılarak cenazelerin kendilerine verilmesini isterdi.
Herkesin cenazesine kavuşması için sadece bir DNA testinin yeterli olduğunu aktaran ağabeyi Tatar, Hogir’ın sanatçı olması itibariyle topluma mal olmuş birisi olduğunu ve hala müziğini dinleyip söylendiğini ifade etti. Kardeşi Hoğır’ın bir mezar taşının olmadığını kaydeden ağabeyi Tatar, “Ben hala Kültür Merkezini önünde geçtiğimde sanki Hogır oradan çıkıp gelecek. Mezarı olmadığı için öldüğüne de inanamıyorum. Bir mezarı olsa gidip dertleşip ağlayacak bir taşın oldur. Ölümü de kabullenirsin ama yok ona bile izin verilmiyor. Kimse bunu kabul edemez ve etmez” diye belirtti.
Hukuki mücadele devam edecek
Yaptıktan tüm mahkeme itirazların sonuçsuz kalması üzerine Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvuruda bulunduklarını söyleyen Tatar, başvurularına dair karar beklediklerini belirtti.
Kaynak: MA
