Kürt milletvekillerine karşı 2 Mart 1994 yılında gerçekleştirilen saldırı, darbe olarak nitelendirildi. Bu tür girişimler günümüze kadar sürdü
DEP milletvekillerinin 2 Mart 1994 tarihinde Meclis’ten çıkarılarak, yaka paça gözaltına alınması darbe olarak nitelendirildi. Kürt siyasetine Meclis yolunu kapatmayı hedefleyen bu girişim, günümüze kadar birkaç kez tekrarlandı 1991 seçimlerinde Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) listelerinden Meclis’e giren DEP’lilerin dokunulmazlığı Ankara DGM Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talebi üzerine 2 Mart 1994’de kaldırılmış Orhan Doğan ve Hatip Dicle TBMM çıkışında polislerce gözaltına alınmıştı.
Milletvekillerini yaka paça polis tarafından gözaltına alınması Türkiye ve batıda tepki ile karşılanmıştı. 2 gün sonra ise bu kez de Leyla Zana, Ahmet Türk, Sırrı Sakık ve bağımsız milletvekili Mahmut Alınak gözaltına alındı. Kürt siyasetçiler sorgularının ardından 17 Mart’ta tutuklandı.
16 Haziran 1994’te Anayasa Mahkemesi, 7 Mayıs 1993’te kurulan Demokrasi Partisi’nin kapatılmasına ve 5’i cezaevinde bulunan 13 milletvekilinin tümünün dokunulmazlığının kaldırılmasına karar verdi. 1 Temmuz 1994’te Selim Sadak da gözaltına alındı ve 12 Temmuz’da tutuklandı. 3 Ağustos 1994’te tutuklu bulunan 6 eski milletvekiliyle başlayan DEP Davası, 8 Aralık 1994’te sonuçlandı. Savcılığın, eski Türk Ceza Kanunu’nun “yasadışı örgüt üyeliği” suçunu düzenleyen 168-2 ve 3713 sayılı ‘Terörle Mücadele Kanunu’nun ceza artırımını öngören 5. maddesi uyarınca mahkûmiyet istedi.
AİHM kararlarını iç hukukta yargılanmanın yenilenmesi nedeni olarak kabul eden yasa değişikliği sonrası DEP’liler yargılanmanın yenilenmesi başvurusunda bulundular. Yargıtay, yeniden yargılamada 15’er yıl hapsi onaylanan eski DEP milletvekilleriyle ilgili kararın bozulmasını isteyen başsavcılık tebliğnamesinden iki gün sonra, avukatların tahliye istemini karara bağladı. 9. Ceza Dairesi, “gelinen safha ve cezaevinde geçen 10 yıl 3 ay 8 günlük süre”yi dikkatele alarak oybirliğiyle tahliye kararı verdi.
Leyla Zana, Orhan Doğan, Hatip Dicle ve Selim Sadak, 9 Haziran 2004’te serbest bırakıldı. Her şeye rağmen bir kez daha parlamenter sistemi deneyen DEP’lilerin 2007 seçimlerinde bağımsız aday olma başvuruları ‘siyasi yasaklı’ oldukları gerekçesiyle kabul edilmedi. Buna rağmen yine başta Hatip Dicle olmak üzere DEP’liler 2007 seçimlerinde de ‘Bin Umut’ adayları için çalıştı. Hatta DEP milletvekili Orhan Doğan, arkadaşlarını Meclis’e göndermek için Ağrı’nın Doğubeyazıt ilçesinde katıldığı bir mitingde seçimlere sadece 1 ay kala kalp krizi geçirerek 27 Haziran 2007 tarihinde hayatını kaybetti.
Kürtlerde Meclis yolunun isteği devam ediyor. Son örnek AKP-MHP ittifakınca gerçekleştirildi. HDP milletvekillerinin dokunulmazlığı kaldırıldı. Başta Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ olmak üzeri 12 milletvekili cezaevine konuldu.
İSTANBUL
