Tarihçi Ronald Grigor Suny’nin “Bakü Komünü” isimli eseri, kozmopolit bir petrol ve işçi kenti olan Bakü’de Paris Komünü’nden esinlenerek ilan edilen ve son derece özgün bir deneyim olan Komün’ü en ince ayrıntılarıyla okuyucuya sunmakta. 1917 Bolşevik devrimi döneminde Kafkas halklarının bir araya gelip 97 gün boyunca yürüttükleri Bakü Komünü’nün isminin verildiği Aras Yayıncılık etiketiyle raflarda yerini alan kitap, Kudret Emiroğlu tarafından Türkçeleştirildi.
Bir asrı geride bırakan Ekim Devrimi üzerine yapılan yeni çalışmalar, Devrim’in bir merkezden başlayarak çevreye yayıldığı şeklindeki geleneksel algıyı önemli ölçüde kırmış bulunuyor. Ronald Grigor Suny’nin 1972 tarihli “Bakü Komünü” kitabı bu açıdan öncü bir eser olarak kabul ediliyor. Suny, Bakü Komünü’nde yalnızca çevreden bir bakışla Ekim Devrimi’nin bütünlüğüne katkıda bulunmakla kalmıyor, aynı zamanda devrim tarihi içinde son derece özgün bir deneyim olan Bakü Komünü’nü gölgeden aydınlığa çıkarıyor. Rusyalı, Ermeni, Müslüman gibi farklı gruplardan emekçilerin bir arada yaşadığı kozmopolit bir petrol ve işçi kenti olan Bakü’de Bolşevik Isdepan Şahumyan’ın önderliğinde, Paris Komünü’nden esinlenerek ilan edilen Komün’ün başardıkları ve karşılaştığı sorunlar, toplumsal hareketler açısından çıkarılabilecek pek çok kıssaya zemin oluşturuyor.
Ronald Grigor Suny hakkında
Michigan, Chicago ve daha pek çok üniversitede tarih dersleri verdi. Ünlü Ermeni kompozitör ve etnomüzikolog Krikor Mirzayan (Mirzoev) Süni’nin torunudur. Uzmanlığını Sovyetler Birliği’nde Rus olmayan halklar üzerine yapmış olan Suny, pek çok kitap yazdı. Suny, Stalin’in gençliği ve Sovyetler sonrası Rusya üzerine kitap çalışmalarını sürdürüyor. Suny’nin 1993 yılında basılan ve modern Ermeni kimliği ve milliyetinin inşasını incelediği “Looking Toward Ararat: Armenia in Modern History” kitabı, 2015 yılında Aras Yayıncılık tarafından “Modern Tarihte Ermenistan: Ararat’a Bakmak” adıyla yayımlandı.
KÜLTÜR SERVİSİ
