İstanbul’da meydana gelen 5.8’lik deprem, kente yapılan ‘ihaneti’ bir kez daha gözler önüne serdi. 496 deprem toplanma yerinden en az 400’ü ve 74 milyar deprem vergisi yağmalandı, İstanbul beton kente çevrildi, binaların güvenliği yok
İstanbul Silivri açıklarında önceki gün yaşanan 5.8 büyüklüğündeki depremin şoku devam ediyor. İstanbul’un tamamında hissedilen depremin ardından yurttaşlar geceyi sokakta geçirdi. Deprem Sakarya, Kocaeli, Yalova ve Eskişehir’den de hissedildi. 5.8 şiddetindeki deprem sonrası en büyüğü 4,3 olan toplan 188 artçı deprem meydana geldi. Dün İstanbul Valiliği, daha önce güvenli olduğunu söylediği dokuz ilçede 14 okulun bir gün süreyle tatil edildiğini açıkladı. Depremde ayrıca 43 kişinin de çeşitli yerlerinden hafif şekilde yaralandığı açıklandı. Yaralanmaların çoğunun panikle kaçarken yaşandığı ifade edildi. İstanbul’un Sultangazi, Gaziosmanpaşa, Bahçelievler, Yenibosna, Büyükçekmece, Silivri, Arnavutköy, Küçükçekmece, Maltepe, Çatalca ilçelerinde toplan 14 okulda meydana gelen hasar nedeniyle okullar bir günlüğüne (dün) tatil edildi. Öte yandan, deprem nedeniyle Avcılarda oluşturulan kriz masasına 258 bina için başvuru yapıldı.
Tehlikenin habercisi
İstanbullular korku dolu anlar yaşarken, ilk akla gelen ise olası bir depremde yurttaşların güvenliklerini sağlayacak deprem toplanma alanları oldu. Mezopotamya Ajansı’ndan Erdoğan Alayumat’a konuşan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Nusret Suna, İstanbul’da yaşanan depremin daha büyük tehlikelerin habercisi olduğunu söyledi. 5,8’lik depremin ülkenin bir depreme hazır olmadığının göstergesi olduğunu sözlerine ekleyen Suna, 1999 yılında gerçekleşen Gölcük Depremi’nden sonra İstanbul’da olan 496 adet deprem toplama alanının 70 ile 100 arasına düştüğüne dikkat çekti.
Her yer beton yığını
99 yılında gerçekleşen depremde İstanbul’daki yapı stoku rakamının net olmamakla birlikte 1 milyon 600 bin civarında olduğu tahmininde bulunan Suna, şimdiki yapı stokunun da 2 milyonun üzerinde olduğunu ifade etti. Suna, “Deprem güvenliği olmayan yapılarımızı yenileyip elden geçirmiyorsak sürekli risk altında tutuyoruz demektir. Her tarafı betonlaştırdık. Peki deprem olduktan sonra boş alanlara ihtiyacımız olmayacak mı, nerede çadırlar kurulacak, nerede konteynırlar kurulacak, nerede açıkta sağlık hizmetleri verilecek? Böyle bir alan kaldı mı İstanbul’da? 20 senede İstanbul’da Deprem Toplanma alanları olarak tespit edilen yerlerin hepsini rant uğruna imara açtık” diye konuştu.
Toplanma alanları peşkeş çekildi
2002 yılında İstanbul Valiliği’nin 496 merkezi deprem toplanma alanı ve 562 adet alanı da acil kaçış yolu olarak tespit ettiğini hatırlatan Suna, “O günden bugüne bakıldığında 496 alana ne oldu” diye sordu. Bu alanların dörtte üçünün imara açıldığına dikkat çeken Suma, imara açılan alanlarda ise toplu konutlar, rezidanslar ve alışveriş merkezlerinin (AVM) açıldığını; kala kala 70 ile 100 adet arasında değişen deprem toplanma alanının kaldığını ifade etti.
496’dan geriye 70 kaldı
Yetkililerin ısrarla “yeterince deprem toplanma alanı olduğuna” ilişkin halkı yanıltan açıklamalarda bulunduğunu aktaran Suna, bu açıklamaların gerçeği yansıtmadığını belirterek, “İstanbul’da yaşayan herkes ilçesini mahallesine, sokağına girdiği zaman nerede toplanacağını gösteren bir çizelge var ama orada gösterdikleri yerler okul bahçeleri, cami avluları, boş alanlar, parklar, bazı sitelerin bahçeleri. Burada bir yanıltma var” dedi.
Öneriler dikkate alınsın
Olası bir İstanbul depremine karşı 2002 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve farklı STK’ler ile çeşitli çalışmalar yapıp İBB Başkanlığı’na sunduklarını belirten Suna, bu çalışmaların tozlu raflarda kaldığını belirtti. Çalışmaların tozlu raflardan indirilip günümüz teknolojisinde revize edilerek hayata geçirilmesi gerektiğini dile getiren Suna, böylelikle İstanbul’un ciddi anlamda depreme hazır olabileceğini ifade etti.
İşgalci AVM’lerden bazıları
İstanbul’da deprem toplanma alanları olarak belirlenen bazı yerler ve üzerine inşa edilen AVM’lerin belli başlı olanları şöyle sıralanıyor: Anthill (Şişli), Zorlu AVM (Zincirlikuyu), Starcity Outlet Center (Bahçelievler) Zaman Gazetesi (Bahçelievler), Ağaoğlu MyCity (Bahçelievler), Meydan AVM (Bahçelievler), Sahilpark Veliefendi (Zeytinburnu), Onaltı Dokuz (Zeytinburnu), Ora AVM (Bayrampaşa), Kiptaş Tuzla 2- 3 Etap Konutları (Tuzla), DAP Royal Center (Maltepe), Kemalpark Evleri (Esenler), Çınar Olimpia Park Sitesi (Bağcılar), Ataköy Konakları (Bakırköy), Capacity AVM (Bakırköy), Selenium Plaza (Beşiktaş), Ortaköy Ermeni Vakfı Arazisi (Beşiktaş), Taş Yapı (Kadıköy), Akasya AVM (Acıbadem)
Oktay okul bahçeleri adres gösterdi
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay İstanbul’da yaşanan depreme ilişkin yaptığı açıklamada olası bir depreme hazır olduklarını söyledi. Yurttaşlarla alay eder gibi toplanma yeri olduğunu söyleyen Oktay, okul bahçelerini adres gösterdi. Ayrıca hasarlı binalara ilişkin açıklama yapan Oktay, ‘AFAD’a 473 hasarlı bina ihbarı geldi. Bu hasarlı binaların tamamı incelemeye alınmıştır’ dedi.
55 okulda hasar var
AFAD ekiplerinden aldığı bilgileri paylaşan Oktay, “Hasar ihbarı yapılan 55 okul var. Tamamı kontrol edildi. 14 okul detaylı incelenecek. Diğer 7 bin 46 okulda eğitime ara verilecek bir bulguya rastlanmamıştır.
‘AKP İstanbul’u ranta alanına çevirdi’
İstanbul’da yaşanan 5.8 şiddetindeki depreme ilişkin konuşan HDP Sözcüsü Günay Kubilay, “ Zira uzmanlar, özellikle 17 Ağustos’taki Büyük Marmara Depremi sonrası İstanbul’da büyük bir deprem beklentisi olduğunu neredeyse 20 yıldır durmaksızın dile getiriyor, önlemler alınması gerektiğini ısrarla söylüyorlar” dedi.
AKP’nin 17 yıldır depreme karşı önlem almadığı gibi İstanbul’u rant alanına çevirdiğini belirten Kubilay, “Halkın yaşamını tehdit eden inşaatlar yapmaktan, toplanma alanlarını talan edip yandaş şirketlere peşkeş çekmekten geri durmadı. Deprem gerçeğini yıllar boyunca görmezden geldi. İnşaat üzerine inşaat, rezidans üzerine rezidans, AVM üzerine AVM yaptı. Öyle ki, altına ticarethane, üstüne ibadethane yaparak cennetin tapusunu bu dünyada garanti altına aldılar. 1999’da 17 Ağustos depreminden sonra geçici olarak çıkarılan ancak kalıcı olan ‘Özel İletişim Vergisi’ adı altında bu zamana kadar 74 milyar lira toplanmış. Şimdi iktidara soruyoruz: Bu 74 milyarın ne kadarı depremin zararları ne kadarı depremden korunmak için harcandı? Kalan para nerede? En kısa zamanda iktidardan bu soruların yanıtını bekliyoruz” şeklinde konuştu.
Oktay rol çalıyor
İstanbul’da yaşanan şiddetli deprem sonrası AKP iktidarının İstanbul’da belediye başkanı yokmuş gibi yapması dikkat çekti. Depremin başından itibaren Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, adeta belediye başkanıymış gibi her konuda açıklama yaparken, iktidara yakın medyada İstanbul Büykşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na yer verilmedi. Vali, bakanlar ve Oktay’ı öne çıkaran iktidarın, rant ve betona gömdüğü İstanbul’da kenti yağma suçunu gizleme politikası izlediği eleştirisi yapılıyor.
Onbinlerce alan varmış!
ABD ziyareti dönüşü Atatürk Havalimanı’nda açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, AFAD’ın kendi sitesinden yayınlanan onbinlerce toplanma alanı olduğunu ileri sürdü.
İletişim çöktü
Deprem sonrası insanlar yakınlarına ulaşamadı, hatlar çöktü. GSM operatörleri de hizmet veremedikleri için tepki çekti. Bu sorun; olası bir büyük felakette GSM firmalarının servis sağlarken yaşayacağı sıkıntılar ve milyonlarca yurttaşın iletişiminin kopması gibi bir felaket senaryosunu gözler önüne serdi.
74 milyarlık deprem vergisi nerede?
1999 depremi sonrası hükümet, deprem hasarının giderilebilmesi için deprem vergisi çıkardı. Geçici başlayıp, kalıcı hale gelen deprem vergilerinin nereye gittiği belirsiz. AKP döneminde kalıcı hale getirilen ÖİV ile 2004 ile 2018 arasında halkın cebinden 74 milyar lira para toplandı. Önce kamuoyunda “dayanışma vergisi” olarak adlandırılsa da kısa sürede “deprem vergisi” olarak anılmaya başladı. Verginin teknik adı ise Özel İletişim Vergisi’ydi (ÖİV). Dönemin Bayındırlık Bakanı Koray Aydın, verginin bir defaya mahsus getirildiğini ve bu vergiye “zengin vergisi” demenin daha doğru olacağını söylemişti. Ancak depremden sonra bir defaya mahsus getirilen ÖİV, AKP döneminde kalıcı hale getirildi. Bu dönemde toplanan ÖİV’nin depremzedeler veya depreme hazırlık için tahsil edilmediğini AKP hükümetlerinin Maliye Bakanlığı’nı yapan Mehmet Şimşek daha sonra kendi ağzıyla itiraf etmiş vergilerin duble yollara gittiği söylemişti.
2 öğretmen öldü
Kocaeli’nin Gebze ilçesinde görev yapan bir tarih öğretmeni, yaşanan depremin ardından kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti.Gebze Anadolu İmam Hatip Lisesinde tarih öğretmeni olarak görev yapan Murat Şevki Eryılmaz (48) deprem sırasında okul binasında bulunan öğrencileri kontrollü bir şekilde bahçeye çıkarttı. Okul bahçesinde öğrencilerin kontrolünü sağlayan Eryılmaz, bir süre sonra kalp krizi geçirerek yaşamını yitirdi. Aynı zamanda deprem sırasında, kalp hastası olduğu belirtilen 56 yaşındaki Meral Okur da kalp krizi sonucu yaşamını yitirdi.
HABER MERKEZİ
