Dicle Nehri kıyısında bulunan ve baraj altında kalma tehlikesi bulunan Elo Dîno Kasrı ile etrafındaki yapılar, salgını fırsat bilen definecilerin hedefine girdi. Defineciler, bölgede kazılmadık yer bırakmadı
Şırnak’ın İdil ilçesine bağlı Sulak (Bafê) Köyü yakınlarında bulunan ve 16’ncı yüzyılda yapıldığı düşünülen Elo Dîno Kasrı her geçen gün daha fazla tahrip ediliyor. Mezopotamya Ajansı’ndan (MA) Müjdat Can’ın haberine göre bölgede yapılması planlanan baraj altında kalma tehlikesi bulunan tarihi kasrı, bugünlerde de definecilerin hedefinde.
Sadece duvarları ayakta kaldı
Cizre, Güçlükonak ve İdil üçgenindeki Botan Vadisi’nden geçen Dicle Nehri’nin kıyısında yer alan Elo Dîno Kasrı, sarp bir kayanın üzerinde yer alıyor. Bakımsızlıktan kaynaklı sadece duvarları ayakta kalan kasra, dik yamaçlardan ve tehlikeli onlarca basamak geçildikten sonra ulaşılıyor.
Kayaların oyulmasıyla inşa edilen basamaklar insanları tarihi bir yolculuğa çıkarırken, basamakların yanında yüksek tepelerden akan suların aktığı ve arklar (kanal) gibi oyuklar dikkati çekiyor. Uzunlukları 1,5 metreyi aşan arklarda biriken sular ise, farklı noktalarda kayaların oyulması ile inşa edilen sağnıçlara akıyor.
Mağaralar ahıra çevrilmiş
Yine, basamakların bittiği yerde vadinin İdil tarafına bakan ve yurttaşlar tarafından Deriyê Çiyê (Dağ Kapı) olarak adlandırılan mekan dikkati çekiyor. Söz konusu yerden vadinin eşsiz güzelliği göze çarpıyor. Deriyê Çiyê’nin yüzlerce metre yakınlarında da günümüze kadar ayakta kalmayı başaran birkaç tarihi duvar göze çarpıyor. Bunun yanı sıra farklı bölmeleri olan çok sayıda mağara yer alıyor. İçerisindeki hayvan pislikleriyle ahır olarak kullanıldığı anlaşılan mağaraların etrafı ise teller ile çevrilmiş durumda.
Defineciler kazılmadık yer bırakmadı
Her yıl bu vakitlerde çok sayıda kişinin ziyaret ettiği Elo Dîno Kasrı’nda, bu yıl koronavirüs (Covid-19) salgını sessizliği yaşanıyor. Söz konusu sessizlikten yararlananların başında ise defineciler geliyor. Kasır ve çevresinde kazılmadık yer bırakmayan, 3 metre derinlikte çukurlar açan defineciler, çekiç, şiş ve metre gibi malzemelerini de kimi yerlere bırakmış durumda.
Elo Dîno kimdir?
Osmanlı ve Mîr Muhammed’in vergi baskısı karşısında Sulak’taki (Bafê) gençler arasında direniş örgütleyen Elo Dîno, kısa zamanda bölgede nam salar. Elo Dîno ve arkadaşları köyün hemen yanındaki Dicle Nehri’nin geçtiği alana kale inşa ederek bölgeyi hâkimiyetleri altına alır. Diyarbakır’dan Musul ve Bağdat’ta kadar uzanan Dicle Nehri’nin ortasına zincir atarak yük gemilerindeki tüccarlardan vergi alan Elo Dîno’nun, kısa bir süre sonra civar köylerin gençlerini de yanına çektiği belirtilir.
İyi bir savaşçı olması ve Osmanlı ile Mîre karşı giriştiği bu isyan nedeniyle Elo, halk arasında “Dîno- Deli” lakabını alır. Elo Dîno, bir komplo sonucu yakalanır ancak Mîr’in zindanında yapılan işkencelere boyun eğmez. Bir süre sonra buna dayanamayan Elo Dîno’nun yaşamını yitirdiği ifade edilir.
ŞIRNAK
