Libya’da Trablus,Tarhuna gibi yerlerde hüsran yaratan sonuçlar ortaya çıkması üzerine Rusya İdlib cephesini yeniden alevlendirdi. İdlib ve güneyindeki Hama’da TSK destekli gruplar ağır bombardımana alındı
Dünya korona krizine odaklanırken alevlendirilen Libya savaşı Rusya’nın da canını acıtınca İdlib’de çatışmalar yeniden tutuştu: Pazartesi ve Salı günü Rus uçaklarının desteğiyle İdlib’in güneyi ve Hama’nın kuzey-batısındaki şiddetli çatışmalarda 50 kadar kişi öldürüldü.
TSK-Suriye Milli Ordusu hava ve kara desteğiyle Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti-UMH güçlerinin RusyaBAE-Mısır destekli Tobruk merkezli Libya Ulusal Ordusu karşısında ilerleyip Vatiyye Hava Üssü, başkent Trablus’un tamamını, Kasr Bin Gaşir, Trablus Havalimanı, Ayn Zara ve Vadi Rabi, Terhune kentini alıp petrol alanları ve Sirte’ye harekat başlatması İdlib’i hareketlendirdi. Libya’da Rus güçlerinin Halife Hafter komutasındaki LUO ile ağır darbe alması üzerine İdlib ve Hama’da ateşkes sonrası en yoğun hava saldırıları ve çatışmalar oldu.
Euronews haberine göre 8 Haziran’da Suriye yönetimine bağlı birlikler ile Selefiİhvan grupları arasında çıkan çatışmalarda iki taraftan en az 40 kişi öldü. Grupların ordunun elindeki bazı noktalarda hakimiyeti sağladığı kaydedildi. Rus savaş uçaklarının, Cebel Zaviye bölgesinde yer alan Movzara Dağı, Şahışbo Dağı, Deyr Sünbül, Movzara Fatatra ve Fattire köyleri ile Hama’nın kuzeybatı kırsalında Tancara ve Deyr Sünbül köylerine hava saldırısı düzenlendi.
Bombardıman arttı
Suriye İnsan Haklar Gözlemevi (SOHR) ise hükümet güçlerinin Rus hava desteği ile birlikte karşı saldırıya geçtiğini ve grupların elinden Manara ve Fatatra köylerini yeniden aldığını duyurdu. Gözlemevi’ne göre olaylarda 22’si gruplardan 19’u Şam hükümetine bağlı toplam 41 kişi öldü. AA ise Rus savaş uçaklarının bombardımanında 3 sivilin de hayatını kaybettiğini, 3 sivilin yaralandığını yazdı. Suriye resmi ajansı SANA da grupların Hama’nın kuzeybatı kırsalına düşen Kuzey El Ğab bölgesi El Tancere ve El Fatatire eksininde “amansız saldırı başlattıkları”nı kaydederken, saldırıyı püskürttüklerini iddia etti. Ajans grupların sayı ve teçhizat bakımından ağır kayıplar verdiğini, 1 askerin öldüğünü, çok sayıda askerin yaralandığını yazdı. Rus savaş uçakları 9 Haziran’da da İdlib’in Cebel el Zaviye bölgesindeki Kasanfra köyüne hava saldırısı düzenledi. Saldırıda 1 sivilin hayatını kaybettiği, 4 sivilin yaralandığı bildirildi.
İdlib’deki pozisyonlar
Farklı konularda çelişkiler ve gerilimler yaşasalar da Türkiye, Rusya ve İran, İdlib, Efrin, Cerablus, Gire Spi gibi kentler için ortaklaşmıştı. Üç ülke Astana-Soçi formatlı konferans ve üçlü liderler zirveleri yapıp bu kentler konusunda anlaştı. 4-5 Mayıs 2017’deki Astana toplantısında, İdlib ve komşu illerin (Lazkiye, Hama ve Halep vilayetleri) bazı bölgeleri, Humus ilinin kuzeyi, başkent Şam’daki Doğu Guta ile ülkenin güney bölgeleri (Dera ve Kuneytra vilayetleri) olmak üzere 4 Gerginliği Azaltma Bölgesi oluşturuldu. Ancak farklı koşullarda ev ittifaklar arası gerilimlerde çatışmalar zaman zaman alevelendi. 4 bölgeden 3’ü Rusya’nın hava desteğiyle rejim kontrolüne geçti. Türkiye ve Rusya, 17 Eylül 2018’de ateşkesi güçlendirmek için Soçi’de ek mutabakata vardı. Bu da uzun sürmedi, Suriye güçleri Mayıs 2019’da bölgeyi tümüyle ele geçirmek için kara operasyonu düzenledi. Yoğun ölümler ve göçler yaşandı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 5 Mart 2020’de Rusya’nın başkenti Moskova’da yeni bir mutabakat sağladı. Son ateşkes 6 Mart saat 00.01’den itibaren yürürlüğe girdi. Korona salgını sürecinde ülkeler içe döndü. Yer yer ateşkes ihlalleri yaşansa da ateşkes sürdü. Türkiye korona sürecinde Libya ve İdlib’e yoğun zırhlı araç, askeri teçhizat, asker, silahlı grup sevkiyatı yaptı. Rusya da Libya’ya uçak gönderdi. Donald Trump yönetimi deşifre edip görüntüler yayınlayarak Türkiye’ye arka çıktı. Korona ölümleri artarken dünyada Mayıs’ta Libya savaşı ivme kazandı. TSK SİHA’ları desteğinde ilerleyen Trablus güçleri Mayıs-Haziran’da Libya’da Rus Wagner güçleri ve LUO güçlerini geriletti. Çok sayıda Rus Pantsir hava savunma sistemi imha edildi, Erdoğan’a övgüler arasında Trablus’ta sergilendi. Haziran ayında çatışmalar ve hava bombardımanı yayılarak büyüdü. 8 Haziran’da da Erdoğan telefonla görüştüğü Trump’tan destek istedi. Erdoğan görüşmeyle ilgili “Birinci olarak Libya konusu önem arzediyordu. Onlar da Libya’daki gelişmeleri merak ediyorlar. Aramızda latifeler oluyor. Bize ‘son durum nedir’ dedi. Biz de gelişmeleri anlattık. Bu akşam yaptığımız görüşmeden sonra ABD Türkiye arasında süreçle ilgili yeni bir dönem başlayabilir. Ve yaptığımız görüşmede bazı mutabakatlarımız oldu” dedi.
DIŞ HABERLER
