ABD ile Türkiye arasında yaşanan ‘Brunson’ krizine ilişkin yeni bir iddia ortaya atıldı. İddiaya göre ABD’de hapis cezası alan Hakan Atilla ile Brunson’un takas edilmesi gündemde
ABD, rahip Brunson’un tutuklanmasında ve ciddi insan hak ihlallerinde rolleri olduğu gerekçesiyle AKP’li iki bakanın mal varlıklarını dondurması ve ülkeye girişlerini yasaklamasıyla başlayan kriz sürüyor. Cumhuriyet gazetesi yazarı Aslı Aydıntaşbaş, krizle ilgili yeni bir iddia ortaya attı. Aydıntaşbaş’ın iddiasına göre ‘yavaş yavaş şekillenen’ formülle Halkbank eski Genel Müdür Yardımcısı olan ve ABD’de hapis cezası alan Hakan Atilla ile Brunson’un takas edilmesi gündemde. Henüz Ankara ve Washington arasında bir ‘el sıkışma’ olmasa da, Brunson krizinin nasıl aşılacağı konusunda bir formülün şekillenmeye başladığını belirten Taşbaş, şunları belirtti: “ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Mevlüt Çavuşoğlu arasında Singapur’da yapılan görüşmeyi takip eden 12 saat içinde karşılıklı yapılan temaslarda, olası bir çözüm formülünün kaba hatları ortaya çıkmaya başladı. Aslında bu formül, iki ülkenin de aylardır konuştuğu ‘Andrew Brunson-Hakan Atilla’ takasının ta kendisi. Buna göre 21 aydır Türkiye’de tutuklu bulunan Brunson’un ülkesine gönderilmesi karşılığında New York’taki Zarrab davasında ceza alan Hakan Atilla, Türkiye’ye gönderilecek. Zamanlama konusunda pazarlıklar hâlâ devam ediyor. Hukuki statüleri farklı olsa da, iki adamın da ülkesine dönmesi, kamuoyu nezdinde ‘siyasi zafer’ olarak algılanabilecek adımlar.”
‘Çılgın projeler’ hedef olabilir
ABD ile Türkiye arasında yaşanan krizde ABD’de daha sert yaptırımlar gelebileceğini belirten Bloomberg, bu yaptırımların hedefinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘çılgın projeleri’ni yapan şirketler olabileceğini iddia etti. Bloomberg muhabiri Onur Ant tarafından kaleme alınan makalede, 200 milyardan fazla yatırım yapılan havalimanlarını, köprüler ve Kanalİstanbul’u kapsayan projelerin yaptırımların hedefinde olduğu belirtildi. Makalesinde Columbia Üniversitesi’nden Richard Nephew’ın değerlendirmesine de yer ver Ant, akademisyenin “ABD’nin Rusya’ya karşı izlediği yolu izleyerek Erdoğan’ı destekleyen büyük sermaye gruplarını hedef alabileceği” şeklindeki yorumunu aktardı. Ant, yazısında TL’nin ABD Başkanı Donald Trump’ın yaptırımlarından önce bile dolar karşısında yüzde 20 değer kaybettiğine dikkat çekti ve dolar üzerinden borç alan şirketlerin zor durumda olduğunu ve enflasyonun ‘kontrolden çıktığını’ belirtti.
Neler yaşandı?
Türkiye’de 21 aydır tutuklu yargılanan ve 35 yıl hapsi istenen ABD’li rahip Andrew Craig Brunson adli kontrol kararıyla geçtiğimiz günlerde ev hapsine alınmıştı. Bu gelişmenin ardından ABD’den, Brunson’ın serbest kalmaması halinde Türkiye’ye yaptırım uygulanacağı açıklaması gelmişti. ABD Başkanı Donald Trump’tan gelen bu açıklamaya yanıt veren Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Gelen tehditleri asla tolere etmeyiz. Hukuk kuralları herkes için geçerlidir” ifadelerini kullanmıştı. Ayrıca Türkiye ile ABD arasındaki ‘Rahip krizi’ sürerken, Türkiye’nin uluslararası kuruluşlardan kredi almasını kısıtlayan tasarı ABD Senatosu’ndan geçmişti. Bu gelişmenin sonrasında ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, “ABD, rahip Andrew Brunson serbest kalana kadar Türkiye’ye yaptırım uygulamaya hazırdır” demişti. Son olarak Brunson hakkındaki ev hapsi ile yurt dışı çıkış yasağının kaldırılması talebiyle mahkemeye yapılan itiraz da reddedilmişti. Yaptırımların ardından taraflar arasındaki ilk yüz yüze görüşme dışişleri bakanları tarafından gerçekleştirilmişti. Görüşme sonrası açıklama yapan Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “Son derece yapıcı bir görüşme olduğunu söyleyebilirim” ifadelerini kullanırken, ABD’li mevkidaşı Pompeo, yaptırımların ‘ne kadar ciddi olduklarının göstergesi olduğunu’ vurgulamıştı. Son olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD’nin yaptırımına karşılık olarak ABD’li iki bakanın Türkiye’deki mal varlıklarının dondurulacağını açıklamıştı.
Pompeo ‘umutlu’
Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) Dışişleri Bakanları Toplantısı için Singapur’da bulunan Pompeo, gazetecilere yaptığı açıklamada, rahip Andrew Brunson’ın önümüzdeki günlerde serbest bırakılacağını umduğunu belirtti: “Dün mevkidaşımla yapıcı bir görüşme gerçekleştirdim. Rahip Brunson’ın serbest bırakılıp eve dönmesine izin verilmesinin, Türkiye’de tutuklu olan diğerlerinin de benzer şekilde bırakılmasının vaktinin çoktan geldiğini açıkça anlattım. Önümüzdeki günlerde bunun gerçekleştiğini göreceğimizi umuyorum.” Öte yandan Pompeo, iki ülke arasındaki krizin Türkiye’nin NATO üyeliğini tehdit edip etmediğine ilişkin bir soruya ise “Türkiye, ABD’nin işbirliği içinde çalışmayı sürdürmeyi ke
HABER MERKEZİ
