Türkiye’nin ekonomik alandaki adımları dünya sıralamasında; faizde 9., değer kaybında 2. sırada
Türk lirası 2020 itibarıyla döviz karşısında ciddi değer kaybı yaşarken, yaşanan değer kaybı TL’yi dünyada değer kaybeden ikinci para birimi yaptı. Bununla birlikte Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın her fırsatta “Batı bizi kıskanıyor” söylemlerine karşı dış borç artarken, Türkiye faiz artırımında ise dünyada 9. sırada yer aldı.
Yüzde 24 kayıp!
Erdoğan’ın damadı olan ve Hazine ve Maliye eski Bakanı Berat Albayrak’ın kasım başında beklenmeyen istifasından bu yana oluşan iyimserlikle dolar karşısında yüzde 15 değer kazanan TL, yılı toplamda yüzde 24 kayıpla kapadı. Türk lirası, yüzde 24’lük değer kaybıyla dolar karşısında en çok değer kaybeden ikinci para birimi oldu. Listede Türk lirasını Brezilya reali ve Arjantin pesosu izledi.
Brezilya birinci oldu
Buna göre, 1 Ocak 2020’ye 5.94 seviyesinden başlayan dolar yılı 7.37-7.48 arasında dalgalanarak kapattı. Yıl içinde doların gördüğü en yüksek seviye, 8.57 olurken, TL; dolar karşısında yılbaşından beri bakıldığında gelişmekte olan para birimleri arasında en çok değer kaybeden ikinci para birimi oldu. En yüksek kayıp yüzde 23 ile Brezilya’da, Rusya para birimi ise yüzde 16 ile üçüncü sırada yer alıyor.
Rekor altında
2020’nin ilk gününe 6.65 seviyelerinden başlayan euro ise yılı 9.05- 9.08 arasında dalgalanarak bitirdi. Euronun 2020’de gördüğü en yüksek seviye ise 10.17 olarak kayıtlara geçti. 2020 Ocak’ta 1 bin 956 TL olan Cumhuriyet Altını, yılı 3 bin 47 TL’den tamamladı. 2020’ye 290 liradan başlayan gram altın ise yılı 453 TL ile kapattı.
Ekonomiden de 17’den 22’ye doğru
Resmi göstergelerin Türkiye için durumun hiç de iç açıcı olmadığını göstermesinin yanı sıra bir gerileme de ekonomik sırada yaşanıyor. İngiltere’nin Londra merkezli The Centre for Economics and Business Research (CEBR) adlı finans kuruluşu yıllık olarak yayınladığı Dünya Ekonomi Raporu’nda, dünyanın 17. ekonomisi olarak nitelenen ve bu sıfatla G20’de yer tutan Türkiye’nin 2021’de 22. sıraya gerileyeceği ve G20 özelliğini yitireceği tahmin ediliyor. Türkiye’nin orta ve uzun vadeli ekonomik görünümünde dış politikaların belirgin bir rolü olacağını öne süren rapor, ABD’de de yaşanan başkanlık seçimini Joe Biden’ın kazanmasının Türkiye’ye karşı yaptırım olasılığını artırdığını vurguladı. Raporda ayrıca, Türkiye’nin demokrasi ve insan hakları siciline dair sorgulamaların da uluslararası toplumda tepkileri artırabileceği ve bunun da ekonomik sonuçları olabileceği belirtiliyor.
Faiz artırımında ‘en yüksek’lerde
Yaşanan küresel salgına karşı birçok ülke ekonomik anlamda para politikalarında farklılığa giderken onlardan biri olan Türkiye de 2020 başında düşürdüğü faiz oranlarını yılın sonuna doğru arttırdı. Avrupa gibi faizin değişmediği ülkelerde ise faiz zaten sıfır ve eksi seviyelerde olduğu için yeni bir indirime gerek olmadı. Bu ülkeler, varlık alımları yoluyla parasal genişlemeye gitti. Bloomberg’in derlemesine göre, dünyada 2020’de faizin arttığı ise sadece üç ülke oldu. Bu ülkeler ise Danimarka, Güney Sudan ve Türkiye. Danimarka’da merkez bankası, faizi mart ayında yüzde -0.75 seviyesinden yüzde 0.60 seviyesine yükseltti. Ancak faiz artışına rağmen eksi faizde kalmayı devam ettirdiği için bu ülke Güney Sudan ve Türkiye’ye göre başka bir kategoride yer aldı. Uzun iç savaş sonrası 2011’de bağımsızlığını ilan eden ancak iç savaşın izlerini taşımaya devam eden ve enflasyonun yüzde 11’in üzerinde olduğu Güney Sudan’da ise merkez bankası, kasımda faizi yüzde 10’dan yüzde 15’e yükseltti. Türkiye’de ise mayısta ekonomiyi canlandırmak için yüzde 8.25 ile enflasyonun altına çekilen faizler, döviz kurları ile enflasyonun kontrolden çıkması üzerine geçen hafta yüzde 17’ye kadar yükseltildi. Türkiye, gelişen ülkeler liginde 2020’de faiz artıran tek ülke oldu. Türkiye, dünyada faizin en yüksek olduğu 9. ülke konumunda bulunuyor.
