Abdullah Aysu
Çinlilerin güzel bir sözü var: “Pekin’de kelebek kanat çırpar, okyanusta dalgalar oluşur” diye. Bu doğru ve anlamlı bir sözdür. Çünkü bu söz; ekolojinin bütünlüğünü, canlı varlıkların birbiriyle ve cansız varlıklarla olan bağını anlatır.
Kuraklık
Kasım-aralık aylarında yağan yağmur buğdayın çimlenmesi, nisan-mayıs yağmurları buğdayın boylanması ve başak yapması için gerekli. Ancak bu üretim sezonunda yağış azdı.
1 Ekim 2020 ile 30 Nisan 2021 tarihleri arasında İç Anadolu Bölgesi’nde yüzde 20.3, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yüzde 46, Akdeniz Bölgesi’nde yüzde 31, Doğu Anadolu’da yüzde 27.5 ve Karadeniz Bölgesi’nde yüzde 6 daha az yağış düştü. Kısacası kuraklık kasıp kavurdu. En çok da çiftçileri vurdu. Umurumuzda mı? Ya da ne kadar? Umurun(m)uzdaysa akarsuların üzerine kurulan hidroelektrik santraller ile toprak ve diğer canlılar ile bağının kesilmesi neyin nesi? Bu iklimi ne kadar değiştiriyor? Ya açılan maden ve taş ocakları, kurulan rüzgâr ve jeotermal enerji santralleri. Daha niceleri nedeniyle uzmanlar, “Türkiye’nin kuzeyinden aşağısı yarı çöl kategorisinde artık” diyor. Tarımsal sulamayla ilgili çaba nerede? Neden bu eksiklik? ABD Başkanı Biden görüşmesi öncesi Türkiye’de nişasta bazlı şeker kotası niye yüzde yüz arttırıldı alelacele.
Çerçeveli resim
Çiftçi borcu gırtlağı aştı. 2002 yılında 2 milyon 800 bin çiftçi borçluydu, toplam borç 2.4 milyar liraydı. Bugün çiftçi sayısı yaklaşık 2 milyon 100 bin civarına geriledi. 2021 tarihli BDDK verilerine göre çiftçilerimizin sadece bankalara olan toplam borcu 137 milyar lira. Çiftçilerin son bir ayda 3 milyar, son bir yılda ise 22 milyar arttı. Banka borçlarının yanında çiftçilerin Tarım Kredi Kooperatifi’ne olan borcu 9 milyar lira. Bu duruma göre çiftçilerin resmi borç miktarı 146 milyar lira. 2002 yılına göre 58 kat artmış durumda yani. Alın size çerçeveli bir resim. Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal’a göre, “Bankalara olan 5 milyar lira, Tarım Kredi Kooperatifi’ne olan yaklaşık 1 milyar lira, toplamda 6 milyar lira borç ise şu anda takipte.” Ama Tarım Kanunu’nun 21. maddesine göre çiftçilerin devletten alacağı 200 milyar liranın üzerinde. Ve kamuoyunun malumu olan çiftçilerin bankası Ziraat Bankası’ndan çektiği devasa kredileri ödemeyen medya grubu sahibine icra takibatı yapıl(a)maz iken çiftçilere niye?
