2003 Noel’i ve sonrası West Port’ta yaşadığım günlerde, Metropolitan Müzesi danışmanı Michael Feng ve eşi Winnie ile ahbaplık ettik. Evlerinde 2000 yıllık Çin antikalarını görünce neden danışman olduğunu anlayacaktım.
Evin üst katı ise Koumintang Müzesi gibiydi. Yani Ulusal Çin Halk Partisi.
ABD’de aileler arası dostluğun en geniş kaynaklarından biri okulda çocuklar arası gelişen arkadaşlıktır.
Evler o kadar uzak ki, komşularla bile pek görüşülmez.
Belki en fazla yanı başındaki ya da yolun karşısındaki ile.
Bir seferinde Michael Feng bizi geleneksel Christmas yemeğine davet etti. Yemekte bizim dışımızda Çin/Amerikalı bir aile vardı. Ve annesi. Annesi piyanoda geleneksel Noel müziğini seslendirdi.
Yemekte Michael’ın babası da vardı. 30’lu yıllarda onun babası Almanya’da Çin elçisiymiş. Almanya’dan Hollanda’ya bisikletle gideceğini anlatacaktı.
Amerika doğumlu Amerikalı bir Çinliydi. Bana,” Size Amerika’ya ne zaman geldiğinizi soruyorlar mı?” diyecekti.
“Hayır” dedim. “Bana soruyorlar” diye yakınacaktı.
Hasılı Michael Feng, Çin Cumhuriyeti’nin kurucusu Sun Yat Sen’in ünlü 3 kızından “zengin” diye anılanın torunuydu.
Sun Yat Sen inançlı bir Hristiyandı.
Üç kızdan biri “kızıl” diye anılırdı. Çin Halk Cumhuriyeti’nin eş başkanı olacaktı.
İkincisi Çin Cumhuriyeti başkanı Çan Kay Şek ile evlenecekti.
Üçüncüsü ise büyük iş insanı Feng’in gelini olacaktı.
Bu konuda daha önce Evrensel gazetesinde çıkan yazıma bakılabilir. (1)
1949 yılında Mao Pekin’e girdiğinde 2. Dünya Savaşı’nın kazananlarından biri ve BM 5 kurucu ülkesinden biri olan Çin Cumhuriyeti’ni kimin temsil edeceği 1971 yılındaki ABD’nin Çin açılımına kadar sorun oldu.
O yıla kadar Çin’i Taiwan adasına sığınan Çan Kay Şek temsil etmeye devam etti.
Koumintang’ın Taiwan’daki seçimleri yitirmesi üzerine Madam Çan Kay Şek orayı terk edip, üniversitede okuduğu New York’a dönüş yaptı. Ve orada öldü.
Tamam Çan Kay Şek’in eşi idi ama aynı zamanda Çin Cumhuriyeti’nin kurucusu Sun Yat Sen’in kızı idi.
Çin Halk Cumhuriyeti bundan dolayı onun cenazesine resmen katılmak istedi ve Michael Feng’den aracılık etmesini istedi. Bu sağlandı.
Feng ailesinin Şanghay’daki malikanesi restore edildiğinde Michael Feng Şanghay’a davet edildi. Ama aileye iadesi söz konusu olmadı.
Bütün bunları bana TC’nin 99. kuruluş yılı hatırlattı.
Komintern, Kumindang’a ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu partisi CHP’yi benzer biçimde değerlendirdi. ÇKP’den Kumindang ile bağlantılı olmasını istedi. 1927’de Şanghay Komünü’nün ezilmesinden sonra bile. TKP’den Kemalistlerle bağın korunmasının istenmesi gibi.
Yanlış ya da doğru, sonuç olarak Çin ya da Türkiye, bir Cumhuriyet kuruldu, imparatorlukların çöküşünden sonra.
Bu bir olgu.
Tarihin şeridini geri sarmak mümkün değil.
Eksiklikleri, yanlışları ile bir cumhuriyet kuruldu. Saltanatı, hilafeti geri getirmeyi talep edecek halimiz de yok.
Önemli olan bir sosyalist olarak bu eksikleri tamamlayacak, yanlışları düzeltecek bir programa sahip olup, onun için etkin bir mücadele yürütmek.
İşte bu nedenle TC’nin 99. kuruluş yılı kutlu olsun.
- https://www.evrensel.net/yazi/91416/uc-kizkardes
