Koçgiri’den minimal öyküler: Rû û Kûr

Gazeteci Ali Duran Topuz, Ermeni Soykırımı ve Dersim Tertelesinin izlerini taşıyan, Koçgiri isyanında kaybolmaya yüz tutmuş olayları minimal öykülerle anlatan “Rû û Kûr” adında bir kitap kaleme aldı.

Gazeteci Ali Duran Topuz’un “Rû û Kûr (Yüz ve Derinlik)” adlı kitabı Avesta Yayınlarından çıktı. Kitap, Kürt edebiyatında ender rastlanan minimal öykülerinden oluşuyor. 80 öyküden oluşan “Rû û Kûr”, Koçgiri yöresinin şivesiyle yazılmış. Kaybolmaya yüz tutmuş öyküler, birbirinden bağımsız şekilde kurgulanmış olsa da, yazarın kurduğu anlatı içerisinde hepsi bir şekilde birbirine yaslı duruyor. Yazarın öyküleri, her ne kadar Koçgiri isyanı yıllarında can yakan olayları anlatsa da isyandan önceki Ermeni soykırımı ve sonrasındaki Dersim Tertelesinin izlerini içinde barındırıyor.

‘En büyük kaynağım dengbejler’

Kitabına ilişkin konuşan Gazeteci Topuz, derlemeci olmadığını ancak kitabı hazırlarken Dengbêjlerin en büyük kaynağı olduğunu ifade ederek, “Dengbêjlerin kilam ve stranlarında Koçgiri hafızasının işleyişi, yürüyüşü ve anlatılışı çerçevesinde onlara yer bulacaksınız. Doğup büyüdüğün kültürün kendi anlatı formları gözetilerek üretilen bir şey. Orayla ilgili bir takım figürler, bazı bilinen olayların anlatımları, olaylar etrafından bir takım duygulanımlar, seslenişler ve ifadeler bulunuyor” dedi.

Bireysel ve toplumsal hafızanın kesiştiği eşik

Topuz, öykülerini, bireysel ve toplumsal hafızanın kesiştiği bir eşikte, aynı zamanda formel bir takım özelliklerinde yazılmış küçük edebi bir eser olarak anlattı. Topuz, “Öykülerimde, benim için önemli olan bir özellikte duyulan, yarı efsane haline gelmiş, yarı mitolojik anlatılarla yaşadıklarım, şahit olduklarımın, büyükşehirlere kadar gelen boyutlarından küçük küçük kesitler göreceksiniz. Oralarda yaşayan farklı insanların bir kısmı akrabam olan, bir kısmı olmayan ama öykülerini duyduğum insanlarla bağlantılı minik öyküler” dedi.

Ali Duran Topuz kimdir?

1967’de Sivas Zara’da doğan Topuz, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Avukatlığın yanı sıra 1994’ten itibaren çeşitli radyo, televizyon ve gazetelerde çalıştı. Topuz, halen gazete ve haber sitelerinde çalışma hayatı ve siyaset alanıyla ilgili yazılar yazıyor.

Kaynak: MA