Yıllardır hayvan yetiştiricilerinin içinde bulunduğu zorlukları anlattık, durduk. Ama hükümetler tınmadı. “Benim oğlum bina okur” türü yanlışa devam etti. Şimdi zorun zorunu yaşıyor hayvan yetiştiricileri. Soğuk bir yanda, yemsizlik diğer yanda. Göçük altında kalan hayvanlar bir yanda, göçük altında olmayan, sahipleri göçük altında kaldığı için sahipsiz orta yerde kalan hayvanlar diğer yanda. Ve bu hayvanlar aç, susuz deprem alanlarında. Bunu nasıl anlatacağız. Anlatsak gerçek, sahici el uzatılır mı? Yoksa dostlar alışverişte görsün misali, tribünlere oynama tarzında mı olur yine uzatılan eller?
Hayvan varlığının %15’i
TÜİK 2022 yılı verilerine göre bölgede 2 milyon 49 bin büyükbaş, 9 milyon 105 bin küçükbaş hayvan olmak üzere toplam 11 milyon 153 bin büyükbaş ve küçükbaş hayvan bulunuyor(du). Bu rakam ülkedeki toplam hayvan varlığının yaklaşık yüzde 15’ine eşit. Deprem ile birlikte ahırlar ve ağılların çoğu yıkıldı. Hayvanların bir kısmı göçük altında kaldı. Kurtulan hayvanlara verecek yem yok. Bulunamıyor.
Destek verilmiş gibi yapmak
17 Şubat 2023 tarihli Resmi Gazete’de yer alan 6808 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile afet bölgesi ilan edilen 11 ildeki küçükbaş ve büyükbaş hayvan yetiştiricilerine yem desteği verileceği duyuruldu. Karara göre büyükbaş (sığır ve manda) için hayvan başına 500 lira, küçükbaş hayvan (koyun ve keçi) için 50 lira ödenecek. Yem desteği bir kez verilecek…
Bu ne anlama geliyor?
Günlük yem tüketiminde, hayvanın canlı ağırlığı ve süt verimi belirleyici olur.
- Kabaca 20 litreye kadar süt veren bir ineğe asgari 8 kg yem vermek gerekiyor. 20 litreyi geçince 10 kg geçen miktarlarda hayvan başına günlük yem gerekiyor.
- Besi için asgari 5 kg
- Koyun başına 250 gram ile yarım kilo arasında günlük yem vermek gerekiyor.
- Bir torba süt yeminin fiyatı ortalama 370 TL.
- 1 torba yem = 50 kg. 370:50 = 7,4 TL. Yani kg fiyatı: 7,4 TL’ye geliyor.
Buna göre:
1 (bir) inek- 500 TL:7.4 TL/kg= 67,5 kg. Devletin verdiği para ile 67,5 kg yem alınabiliyor.
67,5 kg:8kg/gün= 8,4 gün. Devletin inek başına verdiği destek hayvanların 8 gününe yetiyor ancak. Ayrıca;
Destek para olarak veriliyor. Ziraat Bankası’ndaki hesaplarına yatırılacak.
Yemi nereden bulursa bulacak ve köyüne kendi imkânlarıyla götürecek. Çiftçi bölgede yem bulabilir ve götürebilirse, hayvanlar açlıktan kurtulabilecek diye düşünmek bile iyimser ötesi bir yaklaşım olur. Başka bir deyişle, destek verilmiş gibi yapıldı!
Karşılaştırma
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) 2022 yılında 25 küçükbaş hayvana 2,5 ton, 5 büyükbaş hayvana ayrıca 2,5 ton üzerinden yem desteği yapmış.
Buna göre büyük baş;
- – 2500 kg yem: 5 büyükbaş hayvan= hayvan başına 500 kg.
- – 500 kg yem: 8 kg günlük yem = 62,5 günlük yem ihtiyacını karşılamışlar.
- * Deprem yok, başkaca yaşanmış bir felaket yok iken bu destek verilmiş.
- * Destek para olarak değil 50’şer kg’lık torbalar içinde köylerine götürülüp teslim edilmiş. Şaşı bakış ile doğru/düz bakışın tarımdaki aksi bu şekilde. Sonuç olarak, depremzedelere yapılan yardım değil haktır. Çiftçinin hakkı, çiftçiye!
