Amed’de bulunan Zerzevan Kalesi hem tarihi hem de hikayesi ile gelen ziyaretçileri büyülerken kayyum atanan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, koruması gereken alanda ağır iş makineleri ile ticaret yerleri inşa ediyor
Selman Çiçek
Amed’in Mêrdîn kara yolunun 45. kilometresinde surlarla çevrili, tarihi M.Ö. 9. yüzyıla dayanan Roma’nın sınır garnizonu olan Zerzevan Kalesi, hem tarihi ile hem hikayesi ile dünyanın dört bir yanından gelen ziyaretçileri büyülüyor.
Dünyanın en iyi korunmuş askeri yerleşimi olarak bilinen Zerzevan Kalesi, Roma dönemi ait bir garnizon karakolu olsa da burayı özel kılan bir diğer özellik ise Mithras Tapınağı’nın da burada olması. Roma’nın doğu sınırındaki ilk Mithras Tapınağı’nın burada olması dünyada büyük yankı uyandırdı. 2014 yılından beri başlayan kazılarda onlarca eser gün yüzüne çıkarılırken yer altında halen devasa yapıların olduğu tahmin ediliyor. Özellikle Mithras Tapınağı’nın gizemine ulaşmak için kazıların önemi daha da arttı.
Koruma yerine inşaat
Böylesi tarihi ve kültürel bir yapı olmasından dolayı koruma altında olması gereken yapı, kayyum atanan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi tarafından ticarete açılmaya çalışılıyor. Bu amaçla yapılan çalışmalar, yapının dokusunu da bozuyor. Mereş merkezli depremlerde hasar gören Zerzevan Kalesi’nde derin yarıklar oluştu. Kayyum bu yarıkları onarmak yerine, kalenin hemen dibinde konaklama merkezi inşa ediyor.
Dokusu bozuluyor
Sarı ton renkleri ile her gelen ziyaretçiyi büyüleyen Zerzevan Kalesi’nin dibinde yapılan kazı çalışmasında ortaya çıkan tablo hayretler ettiriyor. Yapının sarı dokusuna aykırı bir şekilde yapılan kazıda beyaz toprağın kullanılması ortaya çirkin bir görüntü çıkardı. Sapsarı bir tepenin ardından bembeyaz bir yapının inşa edilmesi yapının görsel dokusunu da bozdu.
Ağır iş makineleri
Bu da yetmezmiş gibi alanda halen yüzlerce eser olduğu tahmin edilirken kalenin eteklerinde ağır iş makineleriyle kazı yapılması yok artık dedirtiyor. Hem geçmişten hem de son depremde ağır hasar alan yapı, ağır iş makinelerin çıkardığı gürültüden de nasibini alıyor. Zerzevan Kalesi’ne gelen birçok ziyaretçi, konaklama yapının dokuyu bozduğuna dikkat çekerken bu çarpık yapılaşmanın bir an önce bitirilmesini istiyor. Zaten alanda konaklama yeri olmasına rağmen ikinci bir yapının daha yapılması, alanın ticarete açılmasından başka bir anlam ifade etmiyor.
Ticaret yerleri açılacak
Kayyum tarafından çalışmaya ilişkin ise yapılan açıklama ile kültürel dokunun korunacağına dair bir bilgi verilmezken alanın ticarete açılacağının da bilgisi verildi. Kayyum tarafından yapılan açıklama şu şekilde: “Büyükşehir Belediyesi, bölgede yoğun olarak ziyaret edilen Zerzevan Kalesi’nin yerli-yabancı ziyaretçileri ağırlamak ve misafirlerin temel ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için ‘Ziyaretçi Karşılama Merkezi’ inşa ediyor. Projede ziyaretçilere yönelik tanıtım ve sergi salonu, fuaye alanı, kafe, restoran, hediyelik eşya, bilet satış yerleri, mescitler, lavabolar ve Turizm Jandarması binası yer alıyor.”
