COP29’un ilk gününde WMO, iklim güncellemesi raporunda bu yıl dünyada 9 ayda ortalama sıcaklık 1,54 derece arttı. Türkiye ise BM’ye yolladığı hedeflerde kömürden söz edilmedi
Yaklaşık 200 ülkeden katılımın gerçekleştiği belirtilen ve 2 hafta sürecek olan COP29 zirvesine birçok ülke başkan ya da başbakanlarının katılım göstermemesi dikkat çekerken, ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in zirveye katılmaması beklentinin düşük olduğunu gösterdi. Her yıl yapılan iklim zirvesinde bu yıl da uzun vadeli küresel sıcaklık artışlarını 2015’te Paris Anlaşması ile belirlenen 1,5 derece sınırını nasıl sağlamayı planladıklarına odaklanılacakları bildirilirken, Dünya Meteoroloji Örgütü ( WMO) “2024 İklim Durumu Güncellemesi” raporunu yayımladı.
Küresel ısınma 1,54 derece
Raporda, ocak-eylül döneminde küresel ortalama yüzey hava sıcaklığının, Sanayi Devrimi öncesi ortalamanın 1,54 derece üzerinde olduğu aktarıldı ve son verilere göre 2024’ün kayıtlara geçen en sıcak yıl olma yolunda ilerlediği vurgulandı. Raporun yayımlanmasının hemen ardından WMO Genel Sekreteri Saulo ve İklim Servisleri Bölümü Direktörü Chris Hewitt, COP29 kapsamında bir oturum gerçekleştirdi.
1,5 derece hayal oldu
İklim krizinin gelecek nesiller için büyük bir problem olduğunu belirten Saulo, “Ben 1 yaşındaki torunumun gözlerine baktığımda onun ve diğer milyonlarca çocuğun geleceği için kendimi sorumlu hissediyorum.” dedi. Ocak ve eylül arasında küresel sıcaklıklarda yaşanan artıştan bahseden Saulo, yaşanan bu durum sonrası Paris Anlaşması’nın küresel ısınmayı 1,5 dereceyle sınırlandırma hedefinin gerçekleştirilmesinin giderek zorlaştığını kaydederken, iklim aşırılıklarının artık gözle görülür bir seviyeye geldiğinin altını çizdi.
Buzullar eriyor
Saulo, “Bu yıl birçok ülkede rekor kıran yağışlara, sellere, korkunç can kayıplarına tanık olduk. Bu durum her kıtada toplumların yüreklerini acıttı. İspanya’da yaşanan inanılmaz derecedeki yağış daha sıcak bir atmosferin ne kadar fazla su tutabileceğine dair bir uyandırma çağrısıydı. Hızla yoğunlaşan tropikal kasırgalar, büyük bir ekonomik ve insani zarara neden oldu. Bunu Helen Kasırgası’nda gördük. Yaşanan olayların sayısı ele alınamayacak kadar çok fazla. El Nino kuraklığı ve açlığı artırdı. Okyanus ısınması yüzyıllık ve bin yıllık zaman ölçeklerinde geri döndürülemez seviyede. Buzul kaybı giderek kötüleşiyor. Antarktika’daki deniz buzulu genişlemesi kayda geçen en düşük ikinci seviyedeydi. Isınan okyanuslar ve eriyen buzlar nedeniyle deniz seviyesindeki yükseliş hızlanıyor ve son 30 yılda iki katına çıktı” dedi.
Daha fazla veri sunulmalı
Atmosferdeki sera gazı artışına da değinen Saulo, karbondioksit konsantrasyonunun Sanayi Devrimi öncesiyle karşılaştırıldığında yüzde 51, son 20 yılda ise en az yüzde 11 yükseldiğini, emisyonlarda acil düşüş ve iklim etkilerini azaltmak için harekete geçilmesi gerektiğini bildirdi. Saulo, “1,5 derece hedefiyle ilgili Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) ile büyük ölçüde uyumlu bir şekilde çalışıyoruz. COP30’da daha fazla veri sunacağımızı umuyorum” dedi.
Azerbaycan zirvesine tepki
İklim konferansının ev sahibi olarak Azerbaycan’ın seçilmesine tepkiler uzun süredir devam ediyor. İtalyan enerji ve çevre ekonomisi uzmanı Enzo Di Giulio, iklim zirvesine Bakü’nün ev sahipliği yapması kararının iklim politikalarından ziyade uluslararası ilişkiler ile ilgili olduğunu söyledi. Di Giulio, “Bu, derin anlam taşıyan siyasi bir olay. Azerbaycan öncelikle hem petrol hem de doğalgaz üreticisi olduğu gibi, hidrokarbon sektörünün de beşiği” şeklinde belirtti. Azerbaycan’ın COP29 zirvesinin ev sahibi seçilmesinin ardından, insan haklarına dair endişeler de dile getirildi. Ülkede 400’den fazla siyasi tutsak olduğu bildirilirken, Azerbaycan hükümetinin, görüşlerinden dolayı hiç kimsenin alıkonmadığını söylemesi ise ciddiye alınmadı.
COP29 başkanı yakalandı
BBC, 11 Kasım’da başlayacak BM İklim Değişikliği Zirvesi COP29’da üst düzey bir görevlinin yetkisini fosil yakıt anlaşmaları yapmak için kullandığına işaret eden belgelere ulaştı. BBC, Azerbaycan’ın COP29 ekibinin başkanı Elnur Soltanov’un bu amaçla görüşmeler yaptığını gösteren video kaydı ve e-postaları inceledi. Gizli kayıtlarda Soltanov, potansiyel bir yatırımcı gibi davranan biriyle devlet petrol ve gaz şirketi Socar’da “yatırım fırsatları” hakkında konuşurken görülüyor. Soltanov video kaydında, “Geliştirilmesi gereken çok sayıda gaz sahamız var” diyor. Soltanov, COP29’un CEO’su olmasının yanı sıra Azerbaycan Enerji Bakan Yardımcısı ve Socar’ın yönetim kurulunda yer alıyor.
Türkiye kömüre devam
Türkiye, Azerbaycan’ın Bakü kentinde dün başlayan COP29’da 2053 uzun vadeli iklim strateji belgesini BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne (UNFCCC) sundu. Türkiye’nin 2053 Net Sıfır Emisyon hedefine önemli katkı sağlayacağı iddia edilen belgede kömürden çıkışa dair her hangi bir politika olmadığı gibi raporda kömür kelimesi bile yer almıyor. COP28’in ardından COP29’un Bakü’de gerçekleştiriliyor olması bir paralelliğe işaret etmekte.
EKOLOJİ SERVİSİ
