Afşin-Elbistan Termik Santrali’nin küllerinin çöktüğü Çoğulhan köyünün nüfusu 5 binden bine düştü. Kalanlar arasında ise neredeyse her evde akciğer kanserine yakalanan bir insan var
Afşin-Elbistan Termik santralinde kullanılan kömürün yaydığı kurum, kül, zehirli gaz ve çalışmanın getirdiği yüksek desibelli ses, Afşin’e bağlı Çoğulhan köyünde göçe neden oldu. Özelleştirme yoluyla Çelikler Holding’e satılan Afşin-Elbistan Termik Santrali 1 Ocak 2020’de Çevre Kanunu gereği filtre takma zorunluluğuna rağmen iktidarın verdiği özel izinlerle ölüm kusmaya devam ediyor. Bir zamanlar belde statüsü olan köyün nüfusu, 1990’da 5 bin 583 iken, 2023’teki sayımda bu nüfus bin 102 olarak tespit edildi. Termik santralin kurulması ardından yüzde 90’ı kamulaştırılan köyde, bir zamanlar geçim kaynağı olan tarım bugün neredeyse hiç yapılamıyor. Bütün bölgenin şeker pancarı ve ayçiçek ihtiyacını karşılayabilecek verimlilikteki tarım arazileri, santralin tozu ve mahsulü yakması sebebiyle daracık alanlara sıkışmış durumda.
Her evde kanserli var
Santral, akciğer kanseri hastalığını Çoğulhan’da tetikledi. Hem santralde çalışanlarda hem de köy sakinlerinde vaka artışı yaşandı. Çoğulhanlılar, özellikle işçi olarak santralde çalışan yakınlarının çeşitli hastalıklar sebebiyle işten ayrıldıklarını belirtti. Neredeyse herkesin cebinde astım, hatta koah ilacı taşıdığını kaydeden yurttaşlar, her evde bir hasta bulunduğunu ve son süreçte yitirdikleri akrabalarının neredeyse tamamının özellikle akciğer kanserinden dolayı yaşamlarını yitirdiğini kaydetti.
AKP’ye yakın Çelikler Holding
Mezopotamya Ajansı’ndan Ceylan Şahinli ve Bilal Babat’a konuşan yurttaşlar, yalnızca külün değil, santralin çıkardığı yüksek desibelli sesin, kulaklarında kalıcı bir uğuldama sesi bıraktığını belirtti. Santrale karşı yıllarca yaptıkları eylemlerden sonuç alamadıkları için bıkkınlık ve inançsızlık içerisinde kaldıklarını ifade eden yurttaşlar, neredeyse her yıl bunun için imza verdiklerini, ancak tek bir adımın dahi atılmadığını belirtti. Çoğulhanlılar, santrale karşı yürüttükleri mücadelede sonuç alamamalarının nedeni olarak da santrali işleten Çelikler Holding’in siyasi bağlantılarını görüyor.
İtiraz eden işten atılıyor
Bir zamanlar belediye binası, sinemanın bulunduğu Çoğulhan, bugün terk edilmiş binalar, bomboş bir çarşıdan oluşuyor. Açık dükkanların bir elin parmaklarını geçmediği Çoğulhan’da bakkal dükkanı işleten Muhammed Polat, özellikle yaşıtlarının köyde kalmadığını kaydetti. Külden çok şikayetçi olduklarını söyleyen Polat, “Bu külden şikayetçiyiz. Gençler olarak burada toplandık şikayetçi olduk, ancak bir şey tutturamadık. Halka da söyledik, ancak Çelikler Holding buradaki insanları işleriyle tehdit ediyor. Bir eylem yapacak olsak insanları işlerinden ediyorlar” diye konuştu.
‘Dedem kanserden öldü’
Çoğulhan nüfusunun sürekli düştüğünü kaydeden Polat, özellikle gençlerin gelecek görmemeleri sebebiyle göç ettiklerini ifade ederek, “Ben market işletiyorum, ama o da bitti. Çünkü köyde kimse kalmadı. Yarın öbür gün ben de bırakıp gideceğim gibi gözüküyor. Bir balkon yıkıyoruz, anında kül oluyor. Burada her evde bir hasta var. Benim dedem de kanserden vefat etti. Çoğu insan da burada kanserden vefat ediyor” şeklinde konuştu. Çoğulhanlılar, yeni yapılacak ünitelerin mahalleyi tamamen toz bulutu içerisinde bırakacağını belirterek, buna izin verilmemesi için duyarlılık çağrısında bulundu.
MEREŞ
