Terörle Mücadele Kanunu’nun muhalifler üzerinde ‘zulüm aracı’ olarak kullanıldığını belirten hukukçular, TMK’nın kaldırılması gerektiğini belirtti
Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın 27 Şubat’ta yaptığı “Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı” ile başlayan süreç, ülkede hem siyasal hem de hukuksal alanda değişim taleplerini de beraberinde getirdi. Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) heyeti, bu kapsamda yaptığı görüşmelerin sonuncusunu 24 Nisan’da Adalet Bakanlığı’yla gerçekleştirdi. Görüşmede, sürecin önünü açacak temel adımlar olarak “umut hakkı”, hasta tutsakların durumu, infaz yasası, İdare ve Gözlem Kurulları’nın kararları, Terörle Mücadele Kanunu (TMK) ile Kobanê Davası gibi başlıklar öne çıktı. Devletin ve iktidarın bu noktada hangi düzenlemeleri yapacağı ya da hangi adımları atacağı ise belirsizliğini koruyor.
Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) Antalya Yöneticisi Furkan Açıkgöz ve ceza hukukçusu Günal Kurşun, dikkat çektikleri Terörle Mücadele Kanunu’nun kaldırılması gerektiğini vurguladı.
‘Fiiler değil saikler baz alınıyor’
TMK’nin yalnızca fiilleri değil düşünce ve amaçları da suç kapsamına aldığını belirten Açıkgöz, yasanın kapsamını “öngörülemez” olarak tanımladı. Furkan Açıkgöz, “Dünya ve Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nde, terör suçu tanımında ölümcül ve ağır cismani zarara neden olan şiddet eylemlerinin suç olarak tarif edildiğini görüyoruz. Ancak Türkiye’deki mevcut yasa çok geniş ve öngörülemez bir şekilde bir terör suçu tanımı yaptı. Burada da fiilleri değil saikleri yani amaçları baz alıyor. Haliyle her fiilin düşünce açıklamalarının terör suçu kapsamına alınmasına yol açabiliyor. Beraberinde soruşturmaya ilişkin özel usuller görüyoruz. Avukatın dosyaya erişememesi veya şüphelinin avukatı ile görüşememesi gibi dosya gizlilik kararları veriliyor. Ayrıca cezanın artırılmasına ilişkin özel usuller görüyoruz. Yine suçun sabit bulunduğu hallerde infaza ilişkin de özel hükümlerin olduğunu daha ağır koşullarda infazın çektirilmesine ilişkin hükümler olduğunu görüyoruz. Bu haliyle bu yasa çok kez farklı uluslararası kuruluşlar tarafından da tenkit edilmiş durumda” diye belirtti.
Uluslararası eleştiriler
TMK’nin yalnızca iç hukukta değil uluslararası alanda da yoğun eleştirilere konu olduğunun altını çizen Furkan Açıkgöz, özellikle Avrupa’daki kurumların bu yasa karşısındaki tutumuna dikkat çekerek, ekledi: “Venedik Komisyonu’nun 2016 yılında hazırladığı raporda, Terörle Mücadele Yasası’nın kötü bir yasa olduğu açıkça ifade ediliyor. AİHM’in Selahattin Demirtaş kararında da Türkiye’deki terör suçu tanımına ilişkin ciddi eleştiriler mevcut. Mevcut yasa muhalifler üzerinde korkunç bir baskı unsuru haline getirilmiş durumda. Türkiye’nin de otoriterleşmesi ve hukuk standartlarından uzaklaşmasında bu kanunun çok kez kullanıldığını görüyoruz”
‘TMK kaldırılmalı’
Olması gerekenin fiilleri esas almak olduğunu belirten Furkan Açıkgöz, “Saiklerin, amaçların bir suçun mahiyetini belirlerken bu kadar etkin rol alması yasanın ve içerdiği hükümleri kötüye kullanılmasını sağlar. Bu yüzden bu yasanın değişmesi hatta kaldırılması gerek. Özel soruşturma usulleri, cezanın artırılmasına ilişkin kurallar, özel infaz rejimleri ve suç tanımının bu kadar geniş kapsamlı ve belirsiz olması ciddi problemdir. Yasa bu haliyle ancak otoriter rejime hizmet eder. Yasanın toptan kaldırılması icap eder. Bugüne kadar bu yasa kapsamında yargılanmış ve ceza almış insanların bir şekilde yeni yasa ile beraber haklarının temin edildiği düzenlemeye gidilmesi gerekir.”
‘TMK zulüm aracı’
Ceza hukukçusu Günal Kurşun’da, TMK’nin ceza hukuku mevzuatına faydadan çok zarar verdiğini vurguladı. TMK’nin yalnızca bir “zulüm aracı” olarak kullanıldığına dikkat çeken Günal Kurşun, “Bugün bu kanun kaldırılsa Türkiye ‘terörle mücadelede’ hiçbir şey kaybetmez” dedi. TMK’nin 7/12 maddesinde yer alan “örgüt propagandası yapma” suçunun, adil yargılanma hakkını en çok etkileyen madde olduğunun altını çizen Günal Kurşun, şöyle devam etti: “Düşünen, yazan ve çizen hemen herkese karşı bu madde bir kırbaç olarak kullanıldı ve halen de kullanılıyor. Delil toplama ve değerlendirme süreçlerinde TMK ile ilintili suçlar söz konusu olduğunda ekstra bir takım kısıtlamalar söz konusu ve bunlar hem savunma hakkını hem adil yargılanma hakkını hem de kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkını son derece olumsuz şekilde etkiliyor. İnsan haklarını aşağı çekiyor. Türkiye, eğer bir toplumsal barış projesi geliştirecekse muhakkak Terörle Mücadele Kanunu’nun yürürlükten kaldırılması gerekir. Terörle Mücadele Kanunu’ndan olumsuz etkilenen herkesin, insan hakları örgütleri, barolar ve meslek kuruluşları eliyle desteklenmeleri gerekiyor. Zira bu kişiler kendilerine gösterilen hukuka aykırılıkları duyurabilme konusunda yetersiz kalabiliyorlar”
Haber: Abdulkadir Ayten- Hamdullah Yağız Kesen / MA
