Pakistan’da iki kez başbakanlık yapan, eril siyasete meydan okuyan Benazir Butto, sürgünde geçirdiği 8 yıldan sonra döndüğü ülkesinde uğradığı suikast sonucu yaşamını yitirdi
Sibel Özalp/İstanbul-Jinnews
Müslüman bir ülkenin ilk kadın başbakanıydı Benazir Butto. 21 Haziran 1953’te, Pakistan’ın Karaçi kentinde doğdu. Pakistan’ın eski devlet bakanı Zülfikar Ali Butto ve İran Kürtlerinden Begüm Nusret Butto’nun kızıydı. 1970’lerin başlarında Pakistan başbakanlığı yapan Zülfikar Ali Butto, Pakistan’ın bağımsızlığının ilanından sonraki 30 yılın nadir sivil hükümetlerinden birini yönetti. Bilim ve sanatla iç içe yetiştirilen Benazir Butto, babasının devlet başkanı olduğu dönemde Harvard ve Oxford üniversitelerinde eğitim aldı. Benazir Butto’nun hayatı, yenilikçi başbakan Zülfikar Ali Butto’nun ordu tarafından devrildiği 1977 yılından sonra değişmeye başladı. Askeri darbeyle cezaevine atılan babasını 2 yılda sadece bir kez görebildi. 1979 yılının 4 Nisan tarihinde ise annesi Begüm Nusret Butto ile birlikte cezaevine çağrıldı. Babasıyla kucaklaşmalarına dahi izin verilmeden vedalaşmak zorunda kaldı. Babası asılarak idam edilirken, Benazir Butto’ya da ev hapsi cezası verildi. 1984 yılında yurtdışına çıkmasına izin verilen Benazir Butto, Büyük Britanya gitti ve 1987 yılında çimento fabrikatörü Asıf Ali Serdari ile evlendi. Bilavel, Bahtiyar ve Asife adlarında üç çocukları oldu.
Güçlü bir liderdi
Büyük Britanya’da babasının kurduğu muhalefet partisi Pakistan Halk Partisi’nin başına geçen Benazir Butto, böylece politik hayatına giriş yaptı. Doğduğu ve büyük acılar yaşadığı Pakistan’a ancak Ziya Ül Hak’ın ölümüyle 1988’de dönebildi. Benazir Butto ülkesine döndüğünde artık güçlü bir liderdi. Pakistan’da 1977 darbesinden sonra ilk kez 1988’de serbest seçim yapıldı ve Benazir Butto’nun galibiyetle sonuçlandı. Müslüman bir ülkenin ilk kadın başbakanı olan Benazir Butto, 2 Aralık’ta göreve başladı. Ancak yolsuzluk suçlamaları altında kalan hükümet, 20 ay sonra askeri güçlerin desteğindeki devlet başkanı Gulam İshak Han tarafından devrildi. Butto aleyhindeki suçlamalar yargıya yansımazken, yeni hükümeti Navaz Şerif kurdu. 1993 yılında yapılan seçimlerde Benazir Butto yeniden seçilse de, 3 yıl sonra hükümet yine yolsuzluk suçlamaları altında devlet başkanı Faruk Leghari tarafından düşürüldü.
Yeniden sürgün hayatı
Eşi Asıf Ali Zerdari’ye 8 yıl hapis cezası verilirken, Butto 1999’da Pervez Müşerref’in liderliğinde gerçekleşen askeri darbe sonrası Pakistan’ı terk etmek zorunda kaldı ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin Dubai kentine yerleşti. 2007’de Pervez Müşerref, Butto’nun Pakistan’a geri dönmesine zemin hazırlamak üzere müzakerelere başladı. Böylece Butto’nun Ocak 2008’de yapılacak olan başbakanlık seçimlerine muhalefet lideri olarak katılma olasılığı doğmuş oldu. Çünkü Benazir Butto hakkında açılan davaların o zamana dek sonuçlanması bekleniyordu.
İlk suikast girişimi
Benazir Butto, El-Kaide örgütünün tehditlerine rağmen seçim çalışmalarına katılmak üzere 18 Ekim 2007 gecesi Pakistan’a geri döndü. Halk tarafından sevgi gösterileriyle karşılaşan Butto, aynı gün bombalı bir suikast girişimine hedef oldu. Karaçi kenti yakınlarında gerçekleşen bu saldırıda 138 kişi yaşamını yitirdi, 248 kişi de yaralandı. Benazir Butto ise bu suikast girişiminden yara almadan kurtuldu.
‘Babamın öldüğü yaştayım’
Ekim ayında geldiği Pakistan’da söylediği söz ise hala akıllarda: “Babamın öldüğü yaştayım.” Demokrasi mücadelesinden ısrarla vazgeçmeyeceğini belirten Butto, halktan aldığı destekle ilerlemeye devam ederken, 27 Aralık 2007 günü, yıllar önce babasının da idam edildiği Ravalpindi’de düzenlenen seçim mitinginin ardından gerçekleştirilen saldırıda hayatını kaybetti. Bir intihar saldırganı aracının açılır tavanından çıkıp halkı selamlamakta olan Benazir Butto’nun aracına yaklaşıp 3 el ateş etti ama isabet ettiremedi. Ardından, saldırgan üzerindeki bombayı patlattı. Patlamanın şiddetiyle başını aracın tavan penceresine çarpan Butto, hastaneye ağır yaralı olarak kaldırıldı, ancak kurtarılamadı.
İnsan hakları ödülü
Saldırıyı El-Kaide üstlendi. Ancak birkaç gün sonra Pakistan İçişleri Bakanlığı’nın iddiasının tersine, El- Kaide suikastle ilgisinin olmadığını öne sürdü. Saldırıda en az 20 kişi öldü, çok sayıda kişi de yaralandı. Butto’nun ölümünden sonra devlet başkanı Pervez Müşerref, ülkede 3 günlük yas ilan etti. Benazir Butto’ya ölümünden bir yıl sonra, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 5 yılda bir verilen İnsan Hakları Ödülü verildi. Ödülü, 11 Aralık 2008 günü BM’de düzenlenen törenle oğlu Bilaval Butto Zerdari aldı.
