TED Diyarbakır Koleji’nde düzenlenen etkinlikte ‘tek dil’ dayatması tepki çekti. Amed Barosu yaptığı açıklamada, ‘Eğitim kurumlarının sorumluluğu, öğrencilerin anadillerini yok saymak değil; onları koruyup yaşatacak özgürlükçü bir yaklaşımı benimsenmesidir’ dedi
TED Diyarbakır Koleji’nde 26 Eylül Türk Dil Bayramı kapsamında düzenlenen etkinlikte, Karamanoğulları hükümdarı Mehmet’in “Türkçe’den başka dil kullanılmayacak” fermanının okutulması dikkat çekti. Çocuk yaşta bir öğrenciye fermanın okutulması, çok dilli yapısıyla bilinen Amed’de tartışmalara yol açtı.
‘Kabul edilemez’
Sanal medyada tarihsel olarak bölgenin çok dilli yapısını göz ardı eden bu tür belgelerin eğitim kurumlarında kutlama vesilesi yapılması, kamuoyunda “tek dil dayatması” olarak değerlendirildi. Sanal medya kullanıcıları, “Kürtçe’nin yasaklı yıllarına gönderme yapan bu fermanın çocuklara okutulması kabul edilemez” diyerek tepkilerini dile getirdi.
Amed Barosu’ndan açıklama
Amed Barosu, konuya dair açıklama yaptı. Açıklamada, öğrencilerin farkında olmadan ideolojik bir yönlendirmeye alet edilmesi ve eğitim ortamının çoğulcu değerlerden uzaklaştırılması bakımından ciddi bir sorun teşkil ettiğine dikkat çekildi. Açıklamada, çoğulcu ve demokratik bir toplumda, eğitim kurumlarının görevinin tekçi anlayışları yeniden üretmek değil, farklı kimlikleri ve anadilleri koruyup geliştiren bir yaklaşımı benimsemesi olduğu vurgulandı.
‘Anadilde eğitim hakkı, her vatandaşın en temel hakkıdır’
“Tek dil dayatmasına işaret eden bu tür uygulamalar; anadil hakkının tartışıldığı, demokratik çözüm arayışlarının gündemde olduğu bir dönemde, geçmişten bugüne devam eden tekçi ve asimilasyoncu politikaların güncellenmiş bir yansıması olarak değerlendirilmektedir. Dil, kimliğin temel unsurudur. Anadil ise yalnızca bireysel bir tercih değil, her insanın doğuştan sahip olduğu en doğal haktır. Eğitimin, öğrencilerin anadillerini dışlayıcı bir anlayışla kurgulanması; uluslararası insan hakları belgelerinde güvence altına alınan eğitim hakkı, kültürel kimlik hakkı ve eşit yurttaşlık ilkeleri ile bağdaşmamaktadır.”
Birleşmiş Milletler (BM) Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesi’nin 27. maddesi, azınlıklara kendi dillerini kullanma ve geliştirme hakkını tanımaktadır. BM Haklarına Dair Sözleşme’nin 29. ve 30. maddeleri, çocuğun kendi kültürel kimliğini, dilini ve değerlerini koruma hakkını güvence altına almaktadır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 14. maddesi, eğitim ve diğer tüm hakların dil ve kimlik temelinde ayrımcılığa uğramaksızın kullanılmasını öngörmektedir. Avrupa Konseyi’nin Ulusal Azınlıkların Korunmasına İlişkin Çerçeve Sözleşmesi ise çok dilliliği teşvik etmeyi ve anadilin korunmasını üye devletler için bir yükümlülük olarak düzenlemektedir.”
Anadilde eğitim hakkı, her vatandaşın en temel hakkıdır. Bu hakkın korunması ve geliştirilmesi, toplumsal barışın ve demokrasinin güçlenmesi için vazgeçilmezdir” denilen açıklamada, eğitim kurumlarının sorumluluğu, öğrencilerin anadillerini yok saymak değil; onları koruyup yaşatacak özgürlükçü bir yaklaşımı benimsenmesi gerektiği vurgulandı.
Kaynak: JinNews
