Birçok isim Kürt Özgürlük Hareketi Yönetimi’nin Türkiye’den çekilme açıklamasını değerlendirdi
Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın 27 Şubat’taki “Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı” sonrası 12’nci kongresini toplayan Kürt Özgürlük Hareketi, kongrede aldığı kararlar noktasında adımlar atmaya devam ediyor. Bu kapsamda Qendîl’de yapılan açıklamada, Abdullah Öcalan’ın onayıyla Hêzên Parastina Gel (HPG) ve Yekîneyên Jinên Azad-Star (YJA-Star) gerillalarının “Medya Savunma Alanları”na geri çekilmeye başladığını aktarıldı.
Açıklamanın beklenen bir açıklama olduğunu belirten Amed Baro Başkanı Abdulkadir Güleç, 27 Şubat’tan bu yana istikrarlı bir şekilde Abdullah Öcalan’ın çağrısının gerekliliklerini yerine getirildiğine dikkat çekti. Abdülkadir Güleç, “Açıklamada olduğu gibi bu sürecin selametini de doğrudan olumlu etkiliyor. Çünkü oradaki silahlı güçlerin olması, olası provokasyonlarında ihtimalini ortaya çıkarmaktadır. Bu olasılık en azından geri çekilmeyle beraber ciddi bir şekilde azaldı. Bu sebeple bu süreç bana göre istikrarlı bir şekilde aşama aşama belli bir düzeye geldi. Ama henüz bunun alt yapısını oluşturacak adımlar atılmadı. Bu geri çekilmeyi gerçekleştirenler, silahı bırakanlar, yine bu sürece ciddi, samimi bir şekilde inanıp, demokratik siyasete katılmak, toplumsal yaşama dahil olmak isteyenlere ilişkin hiçbir yasal çalışma gerçekleşmedi. Öyle tahmin ediyorum ki hazırlık var. Bazı adımlar atılması için bir çalışma söz konusu. Çünkü bunlar kamuoyu önünde yapılan açıklamalar değil. Ama bu saatten sonra bunu hızlandırmak, gündeme getirmek gerekiyor” dedi.
Abdülkadir Güleç, “Entegrasyon yasaları çıkarılırsa, süreç bu açıklamadan itibaren yeni bir aşamaya geçmiş olacaktır” diye belirtti. Yapılan açıklamanın süreç karşıtlarına da cevap olduğunu belirten Abdülkadir Güleç, “Bu karar sürecin samimiyetini ortaya koyduğu bir tutumdur. Bu alt yapı kuruldu. Bütün silahlı güçler Türkiye dışına çıktı ve bu saatten sonra geçiş yasaları mı deriz, demokratik entegrasyon yasalarımı deriz, ismen çok önemli değil. Önemli olan bu sürecin ruhuna, aktörlerin ortaya koyduğu samimiyetin ruhuna, beklentilerine uygun yasalar çıkarmaktır, hukuki zemini oluşturmaktır” diye ekledi.
‘Demokratik hukuk ilkeleri ve yasaları oluşturulmalı’
Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Eş Genel Başkanı Ekin Yeter, hareketin yaptığı duyurunun Barış ve Demokratik Toplum Süreci’nin daha ileri bir aşamaya taşınması için büyük bir önem arz ettiğini belirtti. Ekin Yeter, “Bu çerçevede çatışmasızlık ortamının bu pratik adımlarla net bir şekilde tesisi demokratik siyasetin önünü açmalıdır. Demokratik siyasete aktif katılabilme halinin sağlanması için geçiş döneminin demokratik hukuk ilkeleri ve yasaları oluşturulmalıdır. Bireysel haklar ve halkların kollektif hakları yasa, Anayasa ve uluslararası sözleşmeleri de kapsayan bütüncül bir hukuk ile sağlanarak; halkların demokratik entegrasyonu ile birlikte barış ve demokratik toplumun inşası sağlanmalıdır” ifadelerini kullandı.
‘Demokratikleşme olağanağıyla karşı karşıyayız’
Sosyopolitik Saha Araştırmaları Merkezi Koordinatörü Yüksel Genç, gerillanın Türkiye dışına çekilmiş olmasının çok önemli bir adım olduğunu belirterek, gerillanın Türkiye için bir “tehdit” oluşturduğuna dair tezin çöktüğünü söyledi. Silahlı güçlerin Türkiye dışına çekilmesinin zor ve önemli bir karar olduğunu dile getiren Yüksel Genç, örgütün daha önce de 2 defa geri çekilme kararı aldığını hatırlatarak, “Şimdiki geri çekilme de sürecin bir parçası olarak ilerliyor ve bu çok önemli. Devletle baş müzakereci Sayın Abdullah Öcalan’ın arasında bir müzakere ve karşılıklı ilişki var. Bu karşılıklı ilişkinin de ortaya çıkarmış olduğu mutabakatın bir devamı olarak geri çekilme yapılıyor. Dolayısıyla Türkiye açısından pratik adımları tek yanlı yürüyen bir silahsız mücadele kulvarı ve demokratikleşme olanağıyla karşı karşıyız. Fakat Türkiye bu tek taraflı adımların gerektirdiğini yapabilecek cesareti gösterecek mi? Kilit noktalardan biri bu” ifadelerini kullandı.
‘Entegrasyonun koşulları vardır’
Türkiye’de demokratik entegrasyon yasalarının çıkması ile ilgili çok önemli, güçlü bir zeminin olduğunu belirten Yüksel Genç, “Kürt meselesi, bölücülük, gibi tartışmalar etrafında gerekçelendirenler açısından artık hiçbir gerekçe kalmamıştır. Dolayısıyla Türkiye çoğulculuğuna uygun yeni bir demokratik Türkiye Cumhuriyeti olma olanaklarını yakalamıştır, buna sahiptir. Dolayısıyla entegrasyon koşulları vardır. Bunun gereğini yaparsa; kendi içindeki çoğulcu, farklı kimlikleri tanır ve bu tanınmaya uygun yasal, bürokratik güvenceler, toplumsal anlayışlar oluşturabilirse, Türkiye yeni bir Türkiye olacaktır” şeklinde konuştu.
Yüksel Genç, “Bir taraf kendisine feshedecek kadar önemli radikal adımlar atarken, diğer tarafın dönüşüme, kapsamaya ve yenilenmeye dönük radikal adımlar atmayışı, güvensizlik yaratıyor. Geç değil, şimdiden sonra atmak durumunda kalmalı. Bu güvensizlik bariyeri kırmanın en güçlü adımlarından biri bu olacaktır. Bunun içerisinde sürecin ilk başında ilan edilen ‘umut hakkının’ uygulanmasından tutalım da Türkiye’de Anayasal değişime varabilecek düzleme kadar toplumsal, yasal ve demokratik süreci hazırlamaya dönük birçok şey hızla yapılabilir” diye ekledi.
‘Gerekli entegrasyon yasaları çıkartılmalı’
İnsan Hakları Derneği (İHD) Onursal Başkanı Akın Birdal, Kürt Özgürlük Hareketi’nin 12’nci Kongresi’nin kararları doğrultusunda bu gün açıkladığı kararı ileri bir adım olarak yorumladı. Akın Birdal, “Açıklamada altı çizilen nokta, hukuki adımların gecikmeden atılması. Yine açıklamada vurgusu yapılan geçiş hukuku ve demokratik siyasete katılım için gerekli entegrasyon yasalarının çıkarılması çok önemli. Ankara’nın değerlendirmeleri de olumlu. Umarım Salı günü İmralı Heyeti ve Cumhurbaşkanı ile yapılan görüşmeler de dikkate alınarak önemli adımlar atılır ve gecikilmeden de mecliste çıkartılan entegrasyon yasaları ile bir güven ortamı yaratılır. İnfaz Yasası’nda bir hukuksuzluk var bu noktada bu tür yasaların üzerinde değişikliklerin yapılması lazım. ‘Af’ kelimesi bir suçun affedilmesi anlamına geliyor. Kürt Özgürlük Hareketi eşitlik ve mücadelenin karşılığı bir hareketti, suç değildi. Bu nedenle buna uygun yasaların çıkartılması lazım. Cezaevlerinin boşaltılması gerekiliyor” diye konuştu.
Yaşanacak gelişmeler ile birlikte artık ‘Umut Hakkı’nın kullanılabilirliğinin açıklanması gerektiğini ifade eden Akın Birdal, “Kürt Lideri Abdullah Öcalan artık düşüncelerini serbestçe söyleyebilmeli. Bir adım atılmalı ki iki adımlı bir sürecin olduğu toplum tarafından benimsenmeli. Top artık devlette ve bundan sonra sürece destek vermek gerekli” ifadelerini kullandı.
‘Sürece dair özel yasa Meclis’e sunulmalı’
Barış Vakfı Başkanı Hakan Tahmaz, atılan tarihi adıma karşılık iktidarın ve devletin atması gereken adımlarla ilgili görüşlerini paylaştı. Hakan Tahmaz, çağrılarına dair şunları belirtti:
“Kandil’de de yapılan açıklamada bir kez daha ifade edildiği gibi bu sürecin ihtiyaç duyduğu özel yasaların bir an önce çıkarılmasıdır. Hem Çelik’ten hem Kandil’den gelen açıklamada eğer ortada bir provokasyon varsa, bölgesel dinamikler, bir beka sorunu varsa o zaman bunun önüne geçmenin şu aşamada en önemli adımı sürece dair özel yasanın Meclis’e sunulması bir an önce çıkarılması. Gördüğümüz kadarıyla 11’inci Yargı Paketi’nde hala bu yok, hala bu konu da hükümetin ne yapacağını bilmiyoruz. Bu tabi bizim açımızdan, süreci takip edenler açısından temel sorun.”
Tarihi açıklamada yer alan Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın özgür yaşar ve çalışır koşullarının oluşmasına yönelik çağrıya değinen Hakan Tahmaz, bunun uzun zamandır dillendirildiğini anımsattı. Meclis’e gittiklerinde komisyonun Abdullah Öcalan’la görüşmesi gerektiğini belirttiklerini söyleyen Hakan Tahmaz, ancak hükümetin bu konuda hala adım atmadığını dile getirdi.
Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Siyasetçi Abdulbaki Erdoğmuş, sürecin yol haritasının kamuoyu ile paylaşılmadığına dikkat çekerek, şunları söyledi:
“Bu nedenle sonuçlar üzerinden bir değerlendirme yapılabilir. Bu bağlamda ikinci aşama olarak belirtilen geri çekilme kararı kuşkusuz önemlidir. PKK’nin Öcalan’la varılan mutabakata bağlı kaldığını göstermektedir. Bu da sürecin geç de olsa olumlu olarak devam ettiği anlamına gelir. Bu durum umut vericidir. Ancak mutabakatın mahiyetini hala bilmiyoruz, yapılan yorumlar üzerinden bir değerlendirme yapmak istemem; fakat bizim beklentimiz sürecin yasal bir zemine oturtulmasıdır. Yasal dayanağı olmadıkça kalıcı bir çözüm söz konusu olamaz. PKK üzerine düşeni yapıyor ancak devlet tarafının henüz yasal bir adım atmaması kaygı vericidir.”
‘Süreci desteklemeye devam edeceğim’
Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın durumuna ilişkin bir olumsuzluğu gözlemlemediğine de işaret eden Abdulbaki Erdoğmuş, şunları kaydetti:
“Serbest kalması için zamana ihtiyaç duyulduğunu düşünüyorum. Sürecin olumlu sonuçlanmasının gereği olarak Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin aldığı kararın yerine getirileceğini düşünüyorum. Bu konuda bir sorun görmüyorum. Sabırlı olmak gerekir. Kolay bir süreç değil, oldubittiye getirilemez. Kişisel olarak, devlet tarafının da Abdullah Öcalan’la vardığı mutabakatın gereğini yapacağı kanaatindeyim. Mutabakatın mahiyetini bilmiyorum; ancak sürecin olumlu sonuçlanması için herkesin üzerine düşeni yapması gerektiğine inanıyorum. Bu bağlamda ben şahsen sorgulama ve eleştiri hakkımı saklı tutarak, süreci desteklemeye devam edeceğim.”
‘Yasal güvence şart’
Med Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Yardımlaşma ve Dayanışma Dernekleri Federasyonu (MED TUHAD-FED) Eşbaşkanı Kerem Canpolat da değerlendirmelerde bulundu. Bugün açıklanan tarihi karar sonrası devletin ve hükümetin atması gereken ilk adımın Abdullah Öcalan’ın fiziki özgürlüğü olduğunu belirten Kerem Canpolat, Kürtlerin öncelikli talebinin bu olduğuna dikkat çekerek, “Sürecin mimarı kendisi. Bunun için koşullar özgür olmalıdır. Herkesle görüşebilmelidir. Uygulamak istediği kominal modelini herkese anlatması gerekiyor. Arada bir sürü elçi var. Kendisinin bizzat bunu herkese aktarması gerekiyor” dedi.
Hasta tutuklular başta olmak üzere devletin atması gereken birçok konu olduğunu söyleyen Kerem Canpolat, bu adımların acil bir şekilde atılması çağrısında bulundu. Kerem Canpolat, “Ortadoğu’daki gelişmeleri de görüyoruz. Kürtleri, Türkleri veya bu coğrafyada yaşayan tüm halkları bu ateşten korumanın tek yolu sürecin başarıya ulaşmasıdır. Bunun içinde hepimizin elinden geleni yapması gerekiyor. Herkesin bundan sonra amasız fakatsız bu sürece odaklanması gerekiyor. Bu sürecin başarıya gitmesi için var olan engelleri açmamız şart, elzemdir, gereklidir. Sürecin sonunda veya bir bölümünden sonra dışarıdaki insanların da gelmesi gerekiyor. Bunun da yasal güvencesi lazım. Bu anlamda yasaların değişmesi gerekiyor. Kimse, ‘gelsinler cezaevine girsinler’ mantığıyla yaklaşmamalı. Bu mantık aslında çözümsüzlüktür, çözümü istememektir. Artık yavaş yavaş adımların atılması gerekiyor” dedi.
Kaynak: MA
