Komisyon, İmralı ziyareti ardından yarın ilk toplantısını gerçekleştiriyor. Komisyon üyeleri Saruhan Oluç ve Bülent Kaya, bir an önce yasaların düzenlenmesine geçilmesi gerektiğini söyledi
DEM Parti İstanbul Milletvekili Saruhan Oluç, Komisyon’un artık hukuki ve siyasi zemin aşamasına geçtiğini söyleyerek, TCK’dan TMK’ya kadar temel yasalarda değişiklik yapmanın zorunlu olduğunu söyledi. Yeni Yol Partisi Grup Başkanvekili Bülent Kaya ise özellikle toplumsal entegrasyon ve dönüş sürecini düzenleyecek yasaların bir an önce çıkartılması gerektiğini belirtti. Her iki isim de hem iktidarın hem muhalefetin sorumluluk almasının sürecin ilerlemesi açısından hayati olduğunun altını çizdi.
Komisyon, Türkiye Meclisi Başkanı Numan Kurtulmuş başkanlığında 19. toplantısını 4 Aralık saat 14.00’te Meclis Tören Salonu’nda yapacak. Komisyon’un ana gündeminin 24 Kasım’da gerçekleşen İmralı ziyaretinin sonuçları ve hazırlanacak nihai raporun son şekli olması bekleniyor. Saruhan Oluç, Komisyon çalışmalarında son aşamaya gelindiğini belirterek, “Bu son aşamada hem Komisyon raporu görüşülecek, şekillenecek hem de sürecin ilerlemesi için gerekli adımların ve düzenlemelerin yapılması gerekiyor” dedi. Oluç, raporun şu iki konuyu içerebileceğini paylaştı:
- Komisyon bugüne kadar yaptığı dinlemeleri değerlendirip bazı sonuçlar çıkartır.
- Meclis Genel Kurulu’na ve İhtisas Komisyonlarına yeni yasalar hazırlanması ve var olan yasalarda düzenlemeler yapılması doğrultusunda bazı tavsiyelerde bulunur.
İktidar da muhalefet de
DEM Parti Eşbaşkanı Tuncer Bakırhan’ın “Ana muhalefet partisi olmak üzere bütün muhalefet partilerini 100 yıllık meselenin çözümünde ellerini taşın altına koymaya, sorumluluk ve inisiyatif almaya çağırıyorum” çağrısına işaret eden Saruhan Oluç, şunları söyledi: “Bu aşamada hem muhalefet hem de iktidarın yasaların hazırlanması ve düzenlenmesi konusunda gereken hassasiyeti göstermesi, sürecin ilerlemesi için çok önemlidir. Sayın Bakırhan’ın da esas olarak işaret ettiği nokta budur. Herkesin bu konuda önerilerini samimi bir şekilde ortaya koyması, sorunun çözümü doğrultusunda gereken adımların, yasal düzenlemeler bağlamında çaba göstermesidir. Esas itibarıyla da çok doğru ve bu aşamada yapılması gereken şeydir.”
Nasıl entegre olacaklar?
Yasalarda değişiklik şart
Saruhan Oluç, bunun yanı sıra Türkiye’deki temel yasalarda da bazı düzenlemelere ihtiyaç olduğunu kaydederek, şöyle sıraladı:
- TCK değişmeli,
- TMK kaldırılmalı,
- İnfaz Yasası değişmeli,
- Yerel Yönetimler Yasası olmalı
- Umut Hakkı düzenlemesi yapılmalı,
- Temel haklar, ifade ve düşünce özgürlüğü gibi konularda düzenlemeler yapılmalı,
- Geçiş hukuku ve entegrasyon yasaları olmalı.
Rapor bu ay hazır olur
Komisyon toplantısında raporların değerlendirileceğini belirten Saruhan Oluç, “Komisyon toplantısında göreceğiz ama sonuç olarak Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş partilere raporlarını hazırlaması konusunda zaten daha önce bir talepte bulunmuştu. Yani partiler raporlarını ve hazırlıklarını çok uzatmazlarsa rapor bu ay içinde tamamlanır diye düşünüyorum” dedi.
Ortaklaşma hızlandırır
Tüm bunların Komisyon’da tartışılıp bir ortak öneri haline gelmesinin faydalı olacağını kaydeden Saruhan Oluç, “Bu, İhtisas Komisyonlarına tavsiye olacaktır. Esas çalışmayı İhtisas Komisyonları ve oradaki milletvekilleri yapacaktır. Rapor çıkıp tavsiyeler yapıldıktan sonra sanırım İhtisas Komisyonlarına parça parça bu düzenlemeler gelecektir. Sonrasında bu yasalar Meclis’e gelip geçmesi gerekiyor. Komisyon’da bir ortaklaşma çıkarsa o zaman İhtisas Komisyonlarında ve Genel Kurul’da da daha hızlı ilerleme şansı olur. Yılbaşından itibaren yasal düzenlemeleri görebiliriz” diye ekledi.
Hukuki ve siyasi zemin
İmralı ziyareti sonrasında bir eşiğin aşıldığını ve bu süreçte önemli görev ve sorumlulukların olduğunu vurgulayan Saruhan Oluç, şunları dile getirdi: “Yeni bir aşamadayız. Hukuki ve siyasi zemin aşamasına geçtik. Yasal düzenlemelerin tartışılacağı ve konuşulacağı Meclis’te de adım atılacağı bir döneme girdik. Çok gecikmeden adımların atılmaya başlanması sürecin de sağlıklı ilerlemesini, başarıyla sonuçlanmasını sağlar. O nedenle buna odaklanmak gerekiyor bu aşamada. Herkes önerilerini, ne tür yasal düzenlemeler yapılabilir, bu konudaki fikirlerini ortaya koymalıdır ve gereken adımlar atılmalıdır. Bunların aynı zamanda Türkiye açısından önemli bir demokratikleşme adımı olacağını da düşünüyoruz. Bu tür düzenlemeler önemlidir. Çok vakit kaybetmeden bu aşamada ilerlemek gerekiyor.”
Kaya: Farklı düşünmüyoruz
Yeni Yol Partisi Grup Başkanvekili Bülent Kaya da Bakırhan’ın muhalefete yönelik çağrısına olumlu baktıklarını belirterek, “Biz zaten Türkiye’de bir Kürt meselesinin olduğunu ve bunu mutlaka demokratik standartları yükseltilerek her toplumsal kesime eşit davranarak veya haklarını vererek yapılması gerektiğini hep ifade ediyoruz. O konuda bir tereddütümüz yok. Bu konuda sadece muhalefet değil, muhalefeti ve iktidarıyla hep beraber bu sorunun çözümüne sahip çıkmalıyız. Farklı düşünmüyoruz” dedi.
Adımlar bekletilmemeli
Yasal düzenleme ve adımların atılması için çatışma ve şiddetin sona ermesini beklemenin doğru olmadığını kaydeden Bülent Kaya, şöyle konuştu: “Maalesef süreç oraya odaklanmış. Dolayısıyla öncelikle demokratikleşme adımları atılmalıdır. Süreç doğru bir zemine oturmalı. Müzakere süreci ile demokratikleşme adımlarını doğru ve birbiriyle uyumlu şekilde yürütmeliyiz. Demokratikleşme adımları ile silah bırakma, feshi doğrudan birbirine bağlamak ve birbirini beklemek değil; karşılıklı ve birbirini destekleyen adımlar atılarak, süreç ileri bir aşamaya taşınmalı. İkisini birbirinin ön şartı gibi görmemek lazım.”
İktidardan hiçbir adım yok
İktidarın sürece ve atılması gereken adımlara yaklaşımını eleştiren Bülent Kaya, şunları ifade etti: “Ben iktidardan öyle bir adım görmedim. Belki olsa olsa hani en azından şimdi dinleme aşaması bitti. Bu örgütün fesih ve tasfiyesi ile ilgili yasal adımlar atılabilir. Özellikle toplumsal entegrasyonla ilgili yasalar hızlıca yapılmalı. Artık yeni bir eşik açıldı, demokratik bazı talepleri gündeme getirelim de ben bugüne kadar süreci yöneten iktidarın böyle bir vaadine denk gelmedim. Hiçbir adım atmadıkları gibi hiçbir konuyu da gündeme getirmiş değiller.”
‘Geri dönüş yasaları’
Yasal değişiklerle sürecin ilerleyebileceğini vurgulayan Bülent Kaya, Meclis’te yasalaşmasını bekledikleri adımları ise şöyle sıraladı:
- Negatif barışın sağlanmasına yönelik en acil yasal adımlar atılmalı.
- Toplumsal entegrasyonun önündeki engeller kaldırılmalı.
- Komisyon, demokrasinin temel sorunlarını bir rapor haline getirmeli.
- Örgütün farklı kademelerinde yer alan yöneticilerden sempatizanlara kadar soruşturmaya tabi kişilerin durumuna ilişkin kapsamlı bir çerçeve oluşturulmalı ve buna dair yasal düzenlemeler yapılmalı.
- Silah bırakan kişilerin hukuki statüsü netleştirilmeli.
- Örgütün geri dönüşünü düzenleyen yasalar bir an önce çıkarılmalı.
- Türkiye dışında bulunan kişilerin hangi koşullarda ülkeye dönebileceği, mevcut soruşturmaların nasıl devam edeceği ya da askıya alınacağı belirlenmeli.
- Türkiye’de düşünce ve ifade özgürlüğü ile temel hak ve özgürlükler konusunda yeni düzenlemeler yapılmalı.
- TMK ve CMK’da gerekli değişiklikler hayata geçirilmeli.
Yasalar çıkmadan olmaz
Komisyon’daki partilerin hızlıca ortaklaştığı konuları İhtisas Komisyonlarına iletmesi gerektiğini söyleyen Bülent Kaya, “Sonrasına Meclis’e gelip, yasalar çıkmalı. Sürecin ilerlemesi için de bunlar gerekli. Bu adımlar olmadan her şey çok zor olacak. Süreç öyle bir noktaya geldi ki artık o yasalar çıkmadan sürecin ilerleme şansı kalmadı gibi. Meclis bu konuda inisiyatif alıp yasaları geçirmelidir. Komisyon’daki partiler de hızlıca bu konuları müzakere etmeli ve çözüme geçilmesi gerekiyor. Gerisi süreci uzatır, tıkatır ve sorunlara neden olur” dedi.
Muhalefet için diyalog
Devam eden sürecin özellikle muhalefet partileri açısından önemli olduğunun altını çizen Bülent Kaya, şöyle konuştu: “Muhalefetin bugüne kadar başardığı şey, iktidar karşısında farklılıkları olsa bile birlikte muhalefet etmeyi hep beraber muhalefet olmayı becerdiler. Dolayısıyla muhalefet partileri arasında gönül kırıklıklarına yol açabilecek söz ve eylemlerden kaçmak lazım. Öte yandan her muhalefet partisinin aynı zamanda bir seçmen kitlesi olduğunu kabul edip her partinin birbirinin hassasiyetini anlaması gerekiyor. Yani hiçbir parti diğerini kendisine benzetmeye çalışmamalı. Medya üzerinden birbirine cevap verme yerine muhalefetin kendi arasındaki meseleleri diyalogla sürdürmesini daha doğru olduğun düşünüyorum.”
Kaynak: Yeni Özgür Politika
