Son 10 yılda gıdada üretici tarafında fiyat artışları yüzde 120’de kalırken, perakende fiyatlar yüzde 145 yükseldi. Et fiyatlarında artış yüzde 212’yi bulurken, sebze grubu fiyatları yüzde 274 oranında arttı. Habertürk yazarı Abdurrahman Yıldırım, “10 yıl önce 10 yıl sonra soframızda göz yaşartan serüven” başlığıyla yayımlanan yazısında “Tencereler et ve sebzeyle kaynar. Son 10 yılda gıdada üretici tarafında fiyat artışları yüzde 120’de kalırken, perakende fiyatlar yüzde 145 yükseldi. Et fiyatlarında artış yüzde 212’yi bulurken, sebze grubu fiyatları yüzde 274 artışı buldu” ifadesini kullandı. Yıldırım, “Soğan da yüzde 543 artışla dudak uçuklattı. Tam olarak et ile sebze arasına sıkıştık derken, soğanın içinde yer aldığı sebze grubunu gözden kaçırdık. Öyle anlaşılıyor ki, et fiyatları ithalatla baskılandı ama sebzede ithalat da mümkün değil” dedi.
Aynı ürüne market farkı: 25 TL
Türkiye’de marketler arasında aynı ürüne verilen fiyat farkı son dönemde 25 liraya dayandı. Perakendeciler Federasyonu ve Tüketici Hakları, bu kadar farkın kabul edilemez olduğunu belirterek, tüketicilerin istismar edildiğini söyledi Cumhuriyet’ten Mustafa Çakır ve Gamze Bal’ın haberine göre, şu anda mevsimi olmasına rağmen lahana, karnabahar ve pırasanın fiyatı geçen seneye oranla oldukça yüksek, Ankara’da pazarda bu ürünlerin bir kilosu 5 lirayı geçti. Kereviz ise 10 lira. Market fiyatlarında ise bu rakamlar çok daha yüksek. Aynı marka ürünlerin fiyatları farklı marketlerde uçurum vaziyetindeki fiyat farklarıyla satılıyor. Markaları ve gramajları aynı olmasına rağmen 2 litre naturel sızma zeytinyağı Şişli’deki büyük zincir marketlerin birinde 65.95 TL’ye satılırken, aynı ebattaki ürün Şişli’deki daha küçük bir markette kampanyalı fiyatla 39.99 TL’den satıyor. Ürünün indirimsiz fiyatı ise 59.99 TL. Üsküdar’daki bölgesel bir markette 10.95 TL’den satılan 500 gram süzme beyaz peynirin Avcılar’daki bir marketteki fiyatı, ‘tavsiye edilen satış fiyatı’ etiketiyle 8.95 TL’ye iniyor. Aynı ürünün büyük zincir marketlerdeki fiyatı ise 10.75 TL. Şişli’de yine büyük zincir markette, 250 gram yemeklik tereyağını 17.90 TL’ye satarken, aynı marka ürün, küçük bölgesel markette 12.95 TL’den satılıyor. Zincir marketlerde satılan 500 gram siyah zeytinin fiyatı 20 TL iken, aynı marka ürün yerelde 16 TL’ye düşüyor.
Bu kadar artış fazla
Türkiye Perakendeciler Federasyonu (TPF) Başkanı Mustafa Altunbilek, marketlerin değişen maliyetlerine dikkat çekti. “Aynı üründe yüzde 3-5 fiyat farkları olması normal. Serbest piyasa ile açıklanabilir. Ancak bu fark yüzde 20’lere çıkamaz” dedi.
Tüketici istismar ediliyor
Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, piyasada hâkim duruma gelen bazı firmaların, tüketicilerin mecburiyetlerini istismar ettiğini söyledi. Tüketicilerin özellikle gıda ürünlerine karşı daha dikkatli olup, sivil denetim yapması gerektiğine dikkat çeken Ağaoğlu, “Fahiş fiyat farkını Ticaret Bakanlığı’nın HFA mobil uygulaması üzerinden şikâyet etmeli” dedi.
İSTANBUL
