Uludere adeta barajlarla kuşatılmış durumda. Barajların inşası sırasında yüzlerce ağacın kesildiği bölgede, etkili olan yağışlarla birlikte sel ve toprak kaymaları nedeniyle köylüler zor günler geçiriyor
Şırnak merkez ile Uludere ilçesi arasında bulunan 60 kilometrelik dere yatağında Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından her 10 kilometrede bir yapılan barajlar, bölgenin hem coğrafik hem de ekolojik yapısına zarar vermeye devam ediyor. 2009 yılında kent merkezi ve ilçelerinde yapımına başlanan barajların inşası devam ederken, Uludere ilçesindeki dere yatağı üzerinde sona eren 5 baraj dışında inşa edilen bir diğer barajın yapımı da sürüyor. Barajlar nedeniyle dere yataklarının kuruduğu ve ağaçların kesildiği bölgede, son yıllarda etkili olan yağışlarla birlikte seller ve heyelanlar yaşanmaya başlandı.
Barajlar doğayı katlediyor
Barajların ekosisteme verdiği zararlardan en çok etkilenen köyler arasında ise sınıra yakın vadi alanında bulunan Taşdelen (Nêrwêh), Işıkveren (Bilîh) ve Ortabağ (Kiror) köyleri bulunuyor. Bölgede baraj yapımı sırasında yüzlerce ağacın kesildiği köylerde, dere yatakları kurumuş durumda. Yine baraj yapımlarının bitiminden sonra sular altında kalacak yolların yerine birçok alanda yeni yol çalışması için kazı çalışmaları yapılıyor. Onlarca kepçe tarafından kazılan dağlarda da yüzlerce ağaç kesilerek bölgenin ekosistemi adeta katlediliyor
Seller ve heyelanlar
Yapılan barajların dışında bölgede var olan kum ve maden ocakları, halkın yaşamına ve coğrafik yapısına büyük zarar veriyor. Barajlar nedeniyle dağ altlarının günden güne boşaldığı bölgedeki köylerde heyelan riski oluşuyor. Geçtiğimiz günlerde etkili olan sağanak yağış ile birlikte baraja yakın Taşdelen (Nêrwêh) köyünde toprak kayması sonucu heyelan meydana geldi. 5-6 evin toprak altında kaldığı köyde, evlerde yaşayan yurttaşlar üst katlara ve damlara çıkarak canlarını kurtardı. Bir atın toprak altında kalarak yaşamını yitirdiği köyde, toprak kayması dışında sel oluştu. Sel nedeniyle onlarca ev sular altında kalırken, kimi araçlar da sele kapıldı.
Köylüler tedirgin
1994 yılında devletin koruculuk bakısı sonucu boşaltılan daha sonra köylülerin gelip yeniden inşa ettiği köyde, 100’e yakın ev bulunuyor. Barajlardan sonra ekolojik dengenin günden güne bozulduğunu belirten köylüler, yaşamlarının tehlikede olduğunu söylüyor. 2 gün boyunca yağan yağmurun ardından toprak kaymalarının devam ettiği köyde, oluşan hasarları da köy halkı kendi imkânları ile düzeltmeye çalışıyor. Destek çağrısı yapan köy halkı, yaşanan durumun tekrar etmemesi için barajların yapımının bir an önce durdurulması gerektiğini söylüyor.
‘Rahat bıraksınlar’
Duruma ilişkin konuşan köylülerden Mahmut Aykut, “Barajlar güvenlik gerekçesiyle yapılıyor. Hem bu dağlara hem de bize yapmadıkları şey kalmadı. Dağların altı boşaltılıyor sonra tek yağmurda var olan toprak üstümüze doğru kayıyor. Sel de heyelan da bunların yüzünden oldu. Bunlar birkaç sene daha devam ederse başımıza gelmeyen kalmayacak. Köy yaşanılmaz hale gelir. Biz bunun olmasını istemiyoruz. Doğayı da bizi de rahat bıraksınlar. Baraj adı altında yapmadıkları şey kalmadı” ifadelerini kullandı.
Medine Mamedoğlu/Şırnak-Jinnews
