YSK, HDP’nin büyük oy farkıyla kazandığı 6 belediyeyi AKP’ye verdi. YSK, eşbaşkanların KHK ile görevden alınmalarını gerekçe gösterdi. Hukukçular bu kararın anayasa ihlali olduğunu söylüyor
Yüksek Seçim Kurulu(YSK) önceki gün şaşkınlık yaratan yeni bir karara imza attı. HDP’nin büyük oy farkı ile kazandığı 6 belediyeye, aday gösterilen eşbaşkanların Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile görevlerinden uzaklaştırılmalarını gerekçe göstererek mazbata vermedi. Hukukçular bunun seçilme hakının ihlali olduğunu söylüyor. HDP’nin karara tepkisi sürüyor. Diyarbakır’da oturma eylemi yapılırken, MYK ise tavır belirlemek için Ankara’da toplandı.
Diyarbakır’da oturma eylemi
HDP’nin YSK’nin KHK’li belediye başkanlarına mazbata verilmemesini protesto etmek amacıyla Bağlar Belediyesi önünde yapmak istediği eyleme izin verilmemesi üzerine partililer, bölgede oturma eylemi başlattı. Bağlar Belediye eşbaşkanı olarak seçildiği halde mazbatası verilmeyen Zeyyat Ceylan’ın da aralarında bulunduğu HDP’liler, Bağlar Belediyesi önünde basın açıklaması yaparak YSK’yi protesto etmek istedi. Ancak sabah saatlerinden itibaren Bağlar Belediyesi çevresi polis ablukasına alındı. Polislerin güvenlik bariyerleriyle kapattığı belediyenin önüne gelmek isteyen HDP’lilere izin verilmedi. Belediye binası önünde açıklama yapılmasına izin verilmeyen HDP’liler bölgede oturma eylemi yaptı.
Şaşırtıcı karar
YSK, KHK ile ihraç edilmiş olan isimlere mazbata verilmemesine karar verdi. Mazbata, yarışı 2. bitiren isimlere verilecek. Buna göre, KHK ile ihraç edilmiş olan isimlere adaylık başvurularını kabul edip, seçimleri kazanmalarına rağmen mazbataları verilmeyecek. YSK, bu kararına ilişkini gerekçesini de açıkladı. YSK’nin bu kararı, ilgili kanun ve KHK’de yer alan “Bu şekilde görevine son verilenler bir daha kamu hizmetinde istihdam edilemez, kamu, kurum ve kuruluşlarında görev alamaz” hükmü gereğince aldığı öğrenildi. Kararda, Danıştay 8. Dairesinin 2017’de aldığı, “KHK ile ihraç edilenlerin belediye meclis üyeliğinin düşürülmesine” ilişkin kararı ile benzer gerekçelere yer verildiği belirtildi. “KHK ile ihraç edilen ve belediye başkanı seçilenlere mazbatalarının verilmemesi” kararının oy birliğiyle, kararın “ikinci sırada kazanan adaya mazbata verilmesi” bölümünün ise oy çokluğuyla alındığı öğrenildi. Çoğunluk görüşüne katılmayan 4 üyenin bu yerlerde seçimin yenilenmesi gerektiğini savunduğu kaydedildi. AKP’den gelen “KHK’lılar kamu hizmeti yapmasın” mesajını öne çıkaran itirazlar doğrultusunda kararı alan YSK’nin bu kararı ile birlikte belediye başkanı olarak seçilen HDP’li isimlerin yerine, seçimlerden ikinci sırada çıkanların belediye başkanlığına getirilmesi öngörüldü. İkinci sırada gelen bütün isimlerin AKP’li olması da, kararın en dikkat çekici özelliklerinden biri.
HDP, 5 ilçede seçimin iptalini istedi
Olağanüstü itirazla 5 belediyede seçimlerin iptali için YSK’ye başvuran HDP, kurum üyelerini de HSK’ye şikâyet edeceğini açıkladı. HDP, “KHK’li seçilmiş adaylara mazbata verilmeyeceği yönünde” karar veren YSK’ye, “olağanüstü itiraz” yöntemi ile söz konusu yerlerdeki seçimlerin iptal edilmesi için başvurdu. HDP Grup Başkanvekili Fatma Kurtulan, Parti Sözcüsü Saruhan Oluç’un da içinde yer aldığı HDP’li milletvekilleri başvuru öncesi YSK önünde basın açıklaması yaptı. Açıklamayı Mithat Sancar yaptı. Sancar, YSK kararının hiçbir hukuka, akla, mantığa ve ahlaka sığdırılamayacak bir karar olduğunu söyleyerek, “Anayasa’nın bu konudaki kuralları bellidir. Anayasanın 67. ve 76. maddelerinde düzenlemeler açıkça yer almıştır. Kimlerin aday olabileceğine kimlerin hangi gerekçelerle aday olamayacaklarını belirleyen kurallardır bunlar. 1972 sayılı kanunda da buna ilişkin hükümler vardır. Ayrıca YSK de seçim süreci boyunca buna ilişkin genelgeler yayınlamıştır” dedi.
‘YSK anayasal hakkı ihlal etti’
YSK’nin kararı ile ilgili sosyal medyada paylaşımda bulunana Hukuk Prof. Adem Sözüer: YSK; anayasal hakkı ihlal ettiğini, içtihadı ile çelişti, güvenilirliğini zedelediğini yazdı. 2004 yılında hazırlanan yeni Türk Ceza Kanunu (TCK) ile Ceza Muhakemesi Kanunu’nun mimarlarından olan İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Adem Sözüer, Yüksek Seçim Kurulu’nun Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile ihraç edilen ve belediye başkanı seçilen adaylara mazbata verilmemesine ilişkin kararının anayasal hakkın ihlali olduğunu söyledi. Karara tepki gösteren hukukçu Prof. Dr. Sözüer, “YSK; adaylığını kabul ettiği KHK’lı kişiye, seçimi kazanınca kanunda olmayan seçilme yasağı koyamaz” dedi. Vatandaşların kanunda gösterilen şartlara uygun olarak seçme ve seçilme hakkına sahip olduğunun altını çizen Sözüer, sosyal medya hesabı Twitter üzerinden, “YSK; anayasal hakkı ihlal etti, içtihadı ile çelişti, güvenilirliğini zedeledi. Vahim” diye yazdı.
Karar gözden geçirilmeli
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili ve aynı zamanda KHK’li olan İbrahim Kaboğlu, KHK’yle görevden alınanlar hakkında “seçimle herhangi bir göreve gelemezler” diye bir yasağın bulunmadığını kaydetti. Bunun için YSK’nin yanlış bir karar aldığını belirten Kaboğlu, YSK’nin kararını tekrar gözden geçirmesi gerektiğini ifade etti. Adaylık başvuru yapıldığında YSK’nin bunu kabul ettiğini şimdi ise böyle bir karar almasının çelişki olduğunun altını çizen Kaboğlu, “Bunların belediye başkanı olmaya elverişli olmadığına karar veriliyorsa neden adaylık başvurusunda bunlar ifade edilmedi. Eğer bunlar o zaman aday olarak kabul edilmişse başkanlıklarının da kabul edilmesi lazım. Kaldı ki bunlar belediye başkanı olmaz ise bir başka adaya başkanlık vermek mümkün değil. Seçimin yenilenmesi lazım” dedi.
‘Suç işleniyor’
YSK kararının Anayasa’ya aykırı olduğunu vurgulayan Avukat Ercan Kanar ise şunları söyledi, “Daha önce de aslında kendisinin verdiği tersi bir karar var. Kaboğlu’nun KHK’yle üniversiteden çıkarılmasına rağmen, seçimde aday olmasında bir yasal engel olmadığı yönünde YSK’nin kararı var. Dolayısıyla YSK bugün kendi kendisiyle çelişen bağımsızlığını ve tarafsızlığını tamamen yitirmiş, yürütmenin kılıcı gibi çalışan bir organ haline dönüşmüştür” diye belirtti. Adaylık başvurusunda bir sıkıntının olmadığını ve YSK’nin buna onay verdiğini de hatırlatan Kanar, “Seçildikten sonra mazbatalarının verilmemesi hukukun tamamen çiğnenmesi anlamına gelir. Özcesi YSK suç işliyor.”
‘Seçilme hakları alındı’
CHP’nin YSK Temsilcisi Mehmet Hadimi Yakupoğlu, KHK’dan ihraç edilen adayların mazbatalarının verilmemesiyle ilgili açıklamasında uygulamanın ‘resen başladığını’ duyurdu. Yakupoğlu ise, “KHK’dan ihraç edilen adayların seçilme hakları alındı. Milletvekili seçilebilmelerine rağmen belediye başkanı, belediye meclis üyesi ve muhtar seçilemeyeceklerine karar verildi. KHK ile kamu görevinden ihraç edilip seçilmiş belediye başkanına değil ikinci sıradaki adaya mazbata verilecek ve ikinci sırada seçilen belediye başkanı olacak. Belediye meclis üyesi veya il genel meclisi üyesi seçilenlerin yerine ise aynı siyasi partinin listesindeki bir sonraki aday seçilmiş sayılacak. Muhtarlıkta da ikinci sırada seçilen adaya mazbata verilecek. Tüm bu uygulama, olağan ve olağanüstü itiraz süreleri içinde resen uygulanmaya başlandı.” dedi.
Diyarbakır – Bağlar
Zeyyat Ceylan (HDP): Yüzde 70.34
Hüseyin Beyoğlu (AKP): Yüzde 25.46
Van – Tuşba
Yılmaz Berki (HDP): Yüzde 52.93
Salih Akman (AKP): Yüzde 39.37
Van – Edremit
Gülcan Kaçmaz Sayyiğit (HDP): Yüzde 53.81
İsmail Say (AKP): Yüzde 41.7
Van – Çaldıran
Leyla Atsak (HDP): Yüzde 53.00
Şefik Ensari (AKP): Yüzde 43.43
Erzurum – Tekman
Muzahit Karakuş (HDP): Yüzde 48.53
Mustafa Ergin (AKP): Yüzde 46.50
Kars – Digor- Dağpınar Beldesi
Abubekir Erkmen (HDP): Yüzde 54.25
Ömer Vargün (AKP): Yüzde 44.43
İSTANBUL
