Cemal Turan/Frankfurt
Akay’ın kaleme aldığı ‘Çöl Çiçekleri’ kitabı sınıflı uygarlık öncesi tarih, Semitik kültür ve özellikle Kitab-ı Mukaddes’e sığdırılan tarihi efsaneler biçiminde anlatılıyor
Soydan Akay’ın “Çöl Çiçekleri – İbrani Tarihi Üzerine Bir Deneme” adlı araştırma kitabı Avrupa’da bulunan Zambon Yayınları’ndan çıktı. Yazar kitabı, İbrahimi geleneğini başlangıcından 19. yüzyıla kadar olan tarihini belgeye dayanarak kaleme almış. Sınıflı uygarlık öncesi tarih, Semitik kültür özellikleri bağlamında ele alınan “Çöl Çiçekleri”, özellikle Kitab-ı Mukaddes’e sığdırılan tarih ise efsaneler biçiminde anlatılıyor. “İbrani tarihini yazmaya çalışmak, dünya tarihinin içine dalmaktır. Tekil olanın evrensel olanla bu denli iç içe oluşu, etkilenme ve etkileme sonucu bir sentez oluşturması ender rastlanılan bir durumdur ve bu durum İbrani tarihine özgüdür” diyen yazar Akay, Tevrat, bir din kitabından ziyade bir tarih, sosyal bilim kitabı niteliğinde olduğunu ifade ediyor. Yazar Akay, PKK lideri Abdullah Öcalan’ın “Demokratik Uygarlık Manifestosu”nun İbranilere dair tarihsel ve toplumsal belirlemelerinden yola çıkarak yaptığı araştırmada, Yahudi toplumunun, ”Trajediden kendini yeniden üretmek, trajediyi güce dönüştürmek, varoluşunun başlangıcına hep duyarlı yaşamak bir karakter haline gelmiştir” vurgusu yapıyor.
Efsanelerde tarih saklıdır
Yazar Akay, ”Efsanelerde tarih saklıdır. Efsaneler toplumsal mücadelenin varoluş genleridir” diyor. İbrani toplumunun gerek iç çatışmalarını gerekse de farklı kabilelerle mücadelesini anlatan kitap, sınıflı uygarlık öncesi tarih, Semitik kültür özellikleri bağlamında bazı noktaları şöyle ele alıyor: “Her şeyde kabilenin çıkarını, geleceğini, kimliğini korumak, planlamak yaşamın olmazsa olmazıdır. İbrani toplumunda bu, bir savunma sistemidir. Bu ve benzer yöntemler ve daha bilmediğimiz kimi koşullar/etkenler kabilenin Babil hegemonyasına karşı bir çıkış yapmalarını gerekli hale getirmiştir.”
“İbrani tarihi; bir dönüşümler, sürekli inşalar, atılımlar tarihidir. Statik bir dönemleri varsa o da MS 20. yüzyılda ulus-devlete geçtikleri dönemdir. Tanrı, bir ulus-devlete dönüştüğü zaman miadını da doldurmuş oldu… Gerçekten de İbrani gelenek; yol güzergahlarında, gezgin hallerde, ticaret peşinde şekillenmiştir.”
Kaynak niteliğindeki “Çöl Çiçekleri”nde; ‘Semitikler’, ‘İbraniler’, ‘İsrailoğulları’, ‘Çıkış ya da Şemot’, ‘Hakimler’, ‘Krallar’, ‘Helenizm dönemi’, ‘Göç/Getto/Soykırım ve Avrupa’, ‘Evladı Musa: Osmanlı Yahudileri’, ‘Siyonizm’, ‘Osmanlı dönemleri: Sabetaycılık’, ’19. Yüzyıl Yahudileri’ gibi bölümler yer alıyor. Özgürlük sosyolojisi temelinde insanlık tarihi yorumunun henüz başlangıcında olduğunu yazan Akay, 200 sayfalık ”Çöl Çiçekleri” kitabı için, ”sadece bir ‘ek bilgi’ mahiyetindedir” diyor.
Soydan Akay hakkında
1971 Varto-Muş doğumlu olan Soydan Akay, 1993 yılında İzmir’de gözaltına alındı. Ağır işkencelerin ardında İzmir DGM’de yargılanarak müebbet hapis cezasına mahkum edildi. Sırasıyla Buca, Aydın, Nazilli, Kırıklar, Siirt, Diyarbakır, Maltepe cezaevlerinde kalan Akay, halen Silivri 9 nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde Nisan 2018 tarihinden beri keyfi ve hukuksuz bir şekilde tek kişilik hücrede tutulmaktadır. Ciddi sağlık sorunlarına rağmen, sanat, edebiyat, sosyoloji ve tarih alanında araştırma ve incelemeler yürüten yazarın şimdiye kadar birçok dergi ve gazetede makaleler ve kısa öyküleri yayınlandı.
