ABD’nin, S-400 almakta ısrar eden Türkiye’ye karşı yürürlüğe koyacağı üç yaptırım paketi üzerinde çalıştığı belirtildi. Bu yaptırımların Türk ekonomisi ve savunma sanayisini zora sokacak nitelikte olacağı ifade edildi
Türkiye’ye S-400 anlaşmasını iptal etmeleri için 31 Temmuz’a kadar süren ABD, şimdiden aksi bir durumda yürürlüğe konulacak yaptırımlar üzerine çalışmaya başladı. ABD merkezli basın kuruluşu Bloomberg’in konuya yakın kaynaklara dayandırdığı haberine göre, ABD Başkanı Donald Trump Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemlerini teslim alması durumunda yürürlüğe koymak üzere üç yaptırım paketi üzerinde duruyor. Haberde, ABD Ulusal Güvenlik Konseyi, Hazine Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı arasında görüşmelerin sürdüğü, üzerinde durulan en sert yaptırım paketi seçeneğinin Türkiye ekonomisini zora sokacak nitelikte olduğu ifade ediliyor. Şu ana kadar en geniş desteği alan seçeneğin ise Türkiye’nin stratejik savunma sanayii şirketlerinin ‘ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası’ (CAATSA) kapsamında yaptırıma tabi tutulması olduğu ifade ediliyor.
F-35’lerden bağımsız
Savunma sanayii şirketlerine yönelik CAATSA yaptırımlarının devreye girmesi durumunda bu şirketlerin ABD finans sistemine erişimi engellenebilecek ya da şirketlerin ABD’li firmalarla iş yapması, ABD’den ara malı, parça alması önlenebilecek. Söz konusu yaptırım seçeneklerinin Ankara’nın S-400’leri teslim alması halinde Türkiye’ye F-35 teslimatının durdurulması kararından bağımsız olduğu da vurgulandı.
Japonya’da kritik görüşme
Haberde, Trump yönetiminin yaptırım seçenekleri üzerindeki çalışmalarının iki ülke arasındaki ilişkilerin ne denli gerildiği konusunda bir sinyal verdiği yorumu da yer aldı. Haberde, “Yetkililer yaptırımların Temmuz ayından itibaren yürürlüğe konabileceğini düşünüyor” denildi. Ancak Trump’ın bu ay sonunda Japonya’da düzenlenecek olan G-20 zirvesinde Erdoğan ile görüşmeden bir karar verme konusunda temkinli davrandığı da haberde vurgulandı. Bloomberg News’in kaynaklara dayandırdığı yaptırım haberinin ardından dolar/TL yüzde 1.5 yükselerek 5.9171 seviyesine kadar çıktıktan sonra 5.88’lere çekildi.
Restleşme arttı
Türkiye ve Rusya’dan yetkililerin yaptığı açıklamalarda S-400’lerin teslimatının Temmuz ayı içerisinde gerçekleşeceği ifade ediliyordu. Son olarak ABD’nin görevden ayrılacağını açıklayan Savunma Bakanı vekili Patrick Shanahan, Türkiye Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’a bir mektup yazmış ve S-400’lerin teslim alınması durumunda yaptırım konusunun gündeme geleceği uyarısında bulunmuştu. Türkiye’den bu mektuba verilen yanıtta, kullanılan dilin müttefiklik ruhuyla bağdaşmadığı bildirildi. AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, “Rusya ile S-400 konusunu da görüştük. Zaten S-400 konusu bitmiş vaziyette. Herhangi bir olumsuzluk söz konusu değil. Öyle zannediyorum ki Temmuz ayının ilk yarısında artık onlar da gelmeye başlayacaktır. S-400’den taviz vermeyeceğiz, burası kasaba devleti değil” demişti.
Yerine Patriot lobicisi getirildi
ABD’nin Suriye’den çekilme kararına karşı çıktığı ve Kürtlerin korunması gerektiğinde ısrar ettiği için görevden istifa eden ABD Savunma Bakanı James Mattis’in yerine vekalet eden Patrick Shanahan, bu görevden el çekti. Trump, Shanahan’ın bakanlık görevinin onay sürecinden çekilmeye karar verdiğini ve yeni Savunma Bakan Vekilinin de Kara Kuvvetleri Bakanı Mark Esper’ın olacağını duyurdu. Trump, Shanahan’ın kararını Twitter’dan açıkladı. “Harika iş çıkaran Savunma Bakan Vekili Patrick Shanahan ailesine daha fazla zaman ayırabilmek amacıyla onay sürecini devam ettirmemeye karar verdi. Pat’e olağanüstü hizmetinden dolayı teşekkür ediyorum.
Yeni Savunma Bakan Vekili olarak da Kara Kuvvetleri Bakanı Mark Esper’i görevlendireceğim. Mark’ı tanıyorum, harika bir iş çıkaracağından hiç şüphem yok” mesajını paylaştı. Bu gelişme Shanahan ailesinde aile içi şiddet iddialarının gündeme geldiği bir dönemde yaşandı. Senato’nun Shanahan’ın onayı süreci için FBI’ın güvenlik soruşturması yürüttüğü sırada Shanahan’ın kendisi ve eski eşi ile oğlu arasında aile içi şiddet olayları yaşandığı iddiaları dillendirilmişti. Göreve getirilen Esper’in ise bir dönem Patriot sistemleri için lobi faaliyetleri yürüttüğü bildirildi. Türkiye’nin Patriotlardan vazgeçip S-400’lere yöneldiği bir süreçte Esper ile ilişkilerin daha da gerileceği yorumları yapılıyor.
WASHINGTON
