Kaya gazı üretimiyle şirketler zenginleşirken, insan ve doğal yaşam zehirlenecek
Zorlu gurubu Trakya’da doğalgaz dağıtımını ihale ile aldığı şirketi olan Trakya Doğal Gaz Dağıtım AŞ satışa çıkarıldı. Trakya Doğal Gaz Dağıtım AŞ’ye teklif veren PALMET Enerji, Trakya’da gaz arama ve üretim çalışması yapan Kanadalı Valeura ile Norveçli ortağı Equinor’la görüştü. Bu görüşme ise dikkat çekici. Palmet Enerji şirketi AKP’nin iktidara gelmesiyle birlikte büyümeye başlayan bir şirket. 2001’deki Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) kuruluşu ile birlikte Gebze ve Erzurum şehirlerinin Doğalgaz Dağıtım Lisansı İhalelerini alan PALGAZ ve PALEN şirketleri PALMET Enerjye bağlı olan şirketlerdir.
PALMET’in iştirakları
Erzincan’ın Kemah ilçesi sınırı içinden geçen ve Fırat Nehri ile buluşan Karasu Nehri üzerinde 42 kilometrelik alan için sıralı 4 adet HES’le toplam 283 MW enerji üretmek amacıyla yine PALMET’in sahibi olduğu Eriç Enerji Üretim ve Tic. A.Ş. tarafından inşa edilmek için 5-6 yıldır hazırlık yapıyor. HES’i inşa edecek olan Eriç Enerji önce 5 ortaklıkla ihaleye girip ihaleyi alıyor ve daha sonra PALMET tarafından diğer 4 ortağın hissesini alarak şirketin yüzde 99 sahibi PALMET oluyor. PALMET, Gebze ve Erzurum şehiriçi doğalgaz dağıtımı ve satışı, Doğalgaz (LNG) ithalatı ve toptan satışı, Elektrik üretimi ve Elektrik Ticareti yapmaktadır. Ayrıca, Trakya’da 60 MW gücündeki Delta Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali ile 62 MW gücündeki ikinci doğalgaz kombine çevrim santrali, Aydın – Çine OSB içerisinde yer alan Ales Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali şirketin diğer iştirakleridir.
Valeura’yla pazarlık
Özellikle doğalgaz çevrim santrallerinin zarar etmeleri nedeniyle bir bir kapandığı Türkiye’de PALMET kar ediyor olmalı ki yeni dağıtım şirketleri peşine düşmüş durumda. Bu yılın başında Alman Ewe Turkey Holding’i satın alarak Bursa ve Kayseri doğalgaz dağıtımını da bünyesine kattığı duyurulmuştu. Ancak daha sonra açıklama yapmadan Alman Ewe Azeri şirket SOCAR’a geçmişti. PALMET’in son icraatı ise Zorlu Grubu’nun elinde bulunan, Trakya Doğal Gaz Dağıtım AŞ’yi bünyesine katma adımları atarken Trakya’da Kayagazı sondajları yapan ve gaz üretmeye hazır hale gelen Kanadalı Valeura şirketi ile görüşüyor olması Trakya’nın tarım arazilerinin sularının ve ormanlarının yok edilme sürecinin hızlanacağına işaret ediyor. PALMET şirketi Valeura’nın yaşamı yok eden kaya gazı üretimlerine pazar garantisi verme peşine düştüğü anlaşılmaktadır.
Trakya’nın yüzde 10’u
Transatlantic Exploration Mediterranean International Pty. Ltd., Petrako Petrol Doğalgaz İnşaat Taahhüt İşleri ve Dış Tic. Ltd. Şti. ve Valeura Energy Netherlands B.V. adlı ortaklığa Kırklareli’nin Lüleburgaz ilçesinde 1049, Edirne’nin Süloğlu ve yine Kırklareli’nin Havsa ilçelerinde 11 bin 559 hektar ve ilave olarak 5 bin 395 hektar alan yani toplam: 18 bin 3 hektar 1. sınıf tarım toprağı daha sonra yapılan ek tahsislerle 31 bin 714 hektarı aşan alan kaya gazı üretimleri için 2014 yılından önce tahsis edilmişti. Bugün bu alanlar en az 3’e katlanmış durumda. Yani Trakya’nın yüzde 10’u kaya gazı alanları olarak tahsisleri yapıldı.
Şirketler kolları sıvadı
Türkiye coğrafyasında, Diyarbakır ve Trakya bölgesinde zengin rezerv alanları olduğu açıklamaları her gün yinelenerek tekrarlanmakta. Bu amaçla her iki bölgede dünya enerji devlerine ve yerli uzantılarına sondaj ve işletme lisansları verildi. Diyarbakır’da Schell firması ve TransAtlantic Petroleum sondaj çalışmaları ve gaz üretimine başlarken TransAtlantic Petroleum ve alt şirketi olan Kanadalı Valeura Energy’nin bağlı ortaklığı olan Thrace Basin Natural Gas (Türkiye) Co. Trakya’da uzun süredir kaya gazı sondajlarını gerçekleştirmekte.
Kaya Gazi nedir
Bir kaya gazı veya kaya petrolü sondajında birçok kimyasal ve kum eklenen su, yerin 2 ila 5 bin metre altına ortalama 15-20 kez basılır. Bir basımda ortalama 18 bin metreküp su kullanılmaktadır. Bir kuyu için toplamda yaklaşık 300 bin metreküp su kirletilerek yerin altına basılır ve bu yolla yeraltı suları yani akiferler tamamen kirlenirken yeraltı sularıyla beslenen yaşam da yok olur. Yeraltına basılan, zehir halini almış su ile karbon kayaçlar yatay sondajlarla patlatılır ve açığa çıkan gaz veya petrol yukarıya alınır. ABD’de kaya gazı şirketleri ile çiftçiler arasında ‘su savaşları’na neden olan bu süreçlerde birçok bölgede yeraltı suları kullanılamaz hale geldiği bilinmekte ve bu bağlamda ABD’li belgeselci Jose Fox’un hazırladığı ‘Gasland’ belgeseli tüm bu süreçleri çıplak gözle görünür hale getirmiştir. Yerin altına basılan zehirlenmiş su yeraltında bulunan ağır metallerle birleşip akiferlere sızar ve yeraltı sularını geri kazanılamaz biçimde zehirler.
Yusuf Gürsucu/İstanbul
