Bodrum’un M.Ö. 4’üncü yüzyıla uzanan geçmişi ile önemli tarihi yapılarından biri olan Myndos Kapısı, adeta kaderine terk edilmiş halde. Çöplerden geçilmeyen bölgedeki kimi yapılara gamalı haç işaretleri çizilerek tarihi dokuya büyük zarar verilmiş durumda.
Esra Solin Dal/MA
Muğla’nın Bodrum ilçesi, denizi ve plajları ile ünlü olduğu kadar tarihi ve kültürel yapıları ile de oldukça ünlü. Bu yapılardan biri ise, tarihi Halikarnas şehrinin girişi olarak kabul edilen ve geçmişi M.Ö. 4’üncü yüzyıla uzanan Myndos Kapısı. Bodrum yarımadasında yer alan ve antik yazarların sıkça sözünü ettiği Myndos Antik Kenti’ne (bugünkü Gümüşlük Mahallesi) baktığı için “Myndos Kapısı” adı verilen yapı, Karia satrapı Mausollos tarafından inşa edildi.
Myndos Kapısı, inşa edilen surların önüne kazılan hendekler sayesinde dünya imparatorluğu kurmak isteyen Büyük İskender’in geçemediği tek kapı olarak da biliniyor. Kapının önüne kazılan 7 metre genişliği ve 2,5 metre derinliğindeki hendek ve Karia halkının büyük direnişine rağmen, tahminlere göre MÖ 333 yılında şehrin savunma hattını kıran Büyük İskender’in, Myndos Kapısı’nda yer alan Mausollos’un anıtkabri dışında kentin tamamını yerle bir ettiği belirtilir.
Gamalı haç çizildi
Yüzyıllarca ayakta kalan tarihi Myndos Kapısı, bugün adeta kaderine terk edildiği görüntüsü içesinde. Buradaki birçok tarihi eserin üzerine yapılan yazılama ve karalamaların yanı sıra Helenistik döneme ait tonozlu mezara Nazilere ait gamalı haç işaretleri çizilerek tarihi dokusuna zarar verilmiş durumda.
Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Bodrum Myndos Kapısı Çalışma Grubu’nda yer alan Dario Navaro, 1999 yılında restore edilerek yeniden ziyaretçilere açılan tarihi yapının bugün ilgisizlik nedeniyle bakımsızlık içerisinde olmasına tepkili.
‘Müze olarak korunmaya alınmıştı’
Büyük İskender’in istilasından korunmak için antik Halikarnassos kentini çepeçevre saran surların inşa edildiğini ifade eden Navaro, “Büyük İskender, Karialılara teslim olmaları karşılığında belli olanaklar tanınacağını söylüyor. Ancak Halikarnassos kenti teslimiyeti kabul etmeyerek sonuna kadar direnmeyi seçiyor. Büyük İskender ilk yenilgisini yaşadıktan sonra daha büyük bir orduyla kaleyi alıyor. Arkeolojik çalışmaların ortaya çıkardığı tonozlu mezarlıkların o döneme ait olduğu ve orada yaşayan halkın mezarları olduğu sanılıyor. Yarımadanın yerli halkının Lelegler olduğu Helence yazılı antik kaynaklarda belirtildiğine göre orada bir Lelegli’nin gömülü olması da olasılık dışı sayılmaz. Bodrum’un antik tarihten kalma en önemli yerlerinden biri Mausollos’un başlattığı, karısının ve aynı zamanda kız kardeşinin tamamladığı antik dünyanın yedinci harikalarından biri olan Mausolleion’dur. Bir müze olarak korunmaya alınmıştır ancak Myndos Kapısı da o dönemin tarihi açısından son derece önemli bilgiler sağlayan bir kalıntıdır. İnsanlar sanki onun değerini bilmiyor” dedi.
Tarihi yapının çöp kutuları ve bira şişelerinden geçilmediği gibi uyarı yazılarının kırıldığını, bazı panolara yazılanların da artık okunamadığını belirten Navaro, şunları ekledi: “Güneye bakan tonozlu mezarın içinde ise yeşil spreyler ve en kötüsü de siyasi bir hakaret amaçlı Nazillilere ait gamalı haç çizmeleri var. Vandalların sevmedikleri azınlıklara karşı sık sık gösterdikleri bir tavır, sanki bu kez bu topraklarda 2500 yıl önce yaşamış kadim bir halka yönlendirilmiş. Yine tonozlu mezarların yanı başına evler ve havuzlar yapılmış. Mezarlarla iç içe, arada 30 santim mesafe yok. Bazı noktalarda yerlere beton dökmüşler. Yani antik tarihe tam bir saygısızlık ve özensizlik söz konusu.”
Navaro, HDK olarak ise bu durumu düzeltmek ve bu tarihi yapıyı su yüzüne çıkarmak istediklerini ifade etti.
Bu doğrultuda daha yel değirmenleri bölgesinde yaptıkları gibi burada temizlik çalışması yapmayı planladıklarını dile getirem Navaro, diğer yandan Myndos Kapısı’nın bu bakımsız durumunu belgelemeye çalışaklarını kaydetti.
