Lice’de bulunan ve büyüklüğü ile gören herkesi kendine hayran bırakan Bırkleyn Mağaraları, yazayı ile birlikte her gün yüzlerce insanı ağırlıyor.
Diyarbakır’ın Lice ilçesinde kent merkezine 95 kilometre uzaklıkta bulunan tarihi Bırkleyn Mağaraları, yaz aylarıyla beraber ziyaretçi akınına uğruyor. Turizme henüz açılmamasına rağmen bölge halkı tarafından bilinen ve korunan mağaraların tarihi milattan önceyi buluyor. Güzelliği ile sadece yerli değil yabancı turistlerin de ilgi odağı olan mağaralarda özellikle hafta sonları oturulacak yer dahi bulunamıyor.
Lice-Bingöl yolunda bulunan mağaralar, büyüklüğü ve doğal yapısıyla göz kamaştırıyor. Doğal kaynak suyunun da bulunduğu mağara, onlarca canlı türüne de ev sahipliği yapıyor. Ziyaretçilerin mağaraya gitmek için belli bir süre tırmandığı ve efor sarf ettiği mağaraların büyüklüğü ise Türkiye’de çok az sayıda yerde bulunuyor. İlçe halkının herhangi bir çalışma ya da restorasyon olmamasına rağmen koruduğu alan, askeri operasyonlar ve define avcıları dışında herhangi bir zarara uğramış da değil.
Define arayan kişilerin baştan sona mağaralarda metrelerce kazdıkları deliklerin kapatılmaması ise can güvenliğini tehlikeye atıyor.
Kitabeler var
Mağaraların doğal yapısı ve tarihi geçmişi ise şöyle: Lice ilçesinde M.Ö. ve sonrasına ait çok önemli tarihi kalıntılar vardır. Bu kalıntılardan bölgenin uzun süre Asur ve Nirbiler ile Doğu Seferi’ne çıkan İskender ordularının egemenliği altında kaldığı görülür. Bu tarihi olayların en önemli belgeleri Bırkleyn Mağaraları’nda bulunan Asur Hükümdarları I. Tiğlatpleser ile II. Tiğlatninip’e ait Stel ve kitabelerdir.
Yine Bırkleyn Mağaraları’nın üzerindeki sarp kayalıklarda bulunan bir kale kalıntısının da İskender dönemine ait olduğu söylenir. Yapılış tarihleri bilinmeyen Çeper, Mele ve Atak kaleleri, Romalılardan kalma Fis Ovası’ndaki Dakyanus Harabeleri, yine Atak köyündeki Akkilise, henüz tarihi bakımdan incelenmemiş çok önemli tarihi eserlerden bazıları. Özellikle Dakyanus Harabeleri’nde ve Atak köyünde yapılacak ciddi araştırma sonunda bölge tarihine ışık tutacak değerli bilgilerin elde edilebileceği düşünülüyor.
DİYARBAKIR
