Van’ın Gevaş ilçesinde sabahın erken saatlerinden akşam gün batımına kadar tarlada çalışan işçiler ve yetiştiriciler, yaptıkları işten para kazanamadığını söyledi.
Van’ın Gevaş ilçesinde mayıs ayından ekilen sebzede hasat dönemi başladı. Gübre, ilaç ve mazot gibi girdi maliyetlerinin pahalılığından dert yakınan yetiştiriciler, hasadın ancak masraflarını karşıladığını ifade etti. Mezopotamya Ajansı’ndan Müjdat Can’ın haberine göre,işçiler ise sabahın erken saatinden akşamın 19.00’una kadar çalıştıkları tarlada 55 TL yevmiye alıyor. Ne yetiştirici ne de çalışanın memnun kaldığı hasattan tek kar eden komisyoncular oldu. Komisyoncular ve hal esnafı 1’e aldığını 3’e satıyor.
‘Geçinemiyoruz’
Günün ilk ışığıyla tarlada çalışmaya başlayan Ahmet Tomak (21), 4 yıldır domates, biber, salatalık, kavun ve fasulye topluyor. Günlük 55 TL kazanan Tomak, bu ücretin kendi masrafına yetmediğine dikkat çekerek, “Bu işi yapmaya mecburuz. Bu işi yapmazsak ne iş bulabiliriz ne de geçinebiliriz. Mayıs ayından bugüne kadar tarlada çalışıyoruz ama para kazanamıyoruz” dedi. Tomak, “Sabah 05.30’da yola koyuluruz. 06.30’da iş başı yapıyoruz. Sabah 07.00’den akşam 19.00’a kadar çalışıyoruz. Çalıştığımız bize yetmediği için ailemize de yardımcı olamıyoruz. Biz üretiyoruz ama tüketen değiliz. Halde salatalığı 1 TL 800 kuruşa alıyorlar. manavda kilosu 2-3 TL’ye satılıyor. İşçi ve üretici kazanmıyor, halciler ve pazarcılar kazanıyor” dedi.
‘Kazananlar hal esnafı ve aracılar’
Gevaş’ta yol üzerinde 160 dönümlük araziyi kiralayan ve sebze eken Halit Kaban, iş imkanlarının azalması nedeniyle sebze ve tarlayla uğraştıklarını dile getirdi. Hamallık yaptığını belirten Kaban, kazananların hal esnafı ve aracılar olduğunu kaydetti. Hem kendilerinin hem de işçilerin emeğinin sömürüldüğünü ifade eden Kaban, “Bizim haklarımız sömürülüyor. Üreticiye destek verilmesini istiyoruz. Masrafımız çok ve bakanlık herhangi bir yardımda bulunmuyor. Burada her şeyi kendi gücümüzle yapıyoruz. İşçi parasını bile zor çıkarıyoruz bir de mazot, gübre parasını nasıl çıkaracağız? Gübre fiyatları geçen yılın iki katı olmuş. Piyasa çok kötü ve her yıl diğer yıldan daha kötü oluyor” diye konuştu.
‘Bazen gece yarılarına kadar çalışıyoruz’
Kendisini işçilerden sorumlu olarak tanıtan Mizgin İnal ise, 7 kardeşin en büyüğü olduğu için çocukluğundan itibaren çalışmaya başladığını söyledi. 4 yıl gibi bir süre tarlada çalıştıktan sonra kıdemli olduğunu ve diğer işçilere işi öğrettiğini anlatan İnal, “Şuan yan yana olan dört tarlaya bakıyorum. Hal ve manav esnafları hangi ürünü istiyorsa ona göre işçileri tarlaya yönlendiriyorum. Talebe göre kim neyi istiyorsa onu toplayıp gönderiyoruz. Bazı günler müşterinin talebini karşılamak için gece yarılarına kadar çalıştığımız oluyor” diye belirtti.
