Şengal’de, binlerce Êzidî’nin katledildiği, kadınların kaçırılarak köle pazarlarında satıldığı, yüzbinlerce kişinin göçe maruz bırakıldığı Êzidî soykırımı 5’inci yılına girdi.Tüm bunlar dün yaşanmış gibi Êzidîler’in hafızasında varlığını koruyor
Irak’ın Musul kentine Haziran 2014’te saldırarak kenti ele geçiren IŞİD, Ağustos ayında da Êzidîlerin yaşadığı Şengal’e yöneldi. Bölgeye yönelik saldırı 3 Ağustos günü, gece saat 03.00 sıralarında başladı. İlk olarak Şengal Dağı’nın güneyinde yer alan köyleri hedef alan IŞİD üyeleri, Peşmerge güçlerinin bölgeden çekilmesiyle birlikte Şengal kent merkezine yöneldi ve Êzidîlerce “73’üncü ferman” olarak tanımlanan yeni bir soykırıma imza attı. Êzidîlerin maruz kaldığı soykırım, 2015’te Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Komisyonu’na bağlı araştırma komisyonu tarafından rapor edildi, ancak BM Güvenlik Konseyi nezdinde bugüne dek herhangi bir girişimde bulunulamadı. Öyle ki soykırım, bugün sadece Avrupa Parlamentosu ve Ermenistan’ın dışında ABD’nin 44 eyaleti tarafından kabul edildi.
Katliamın ardından Batman’ın Beşiri ilçesine bağlı Uğurlu köyüne göç eden 33 Êzidî aile 5 yıldır çadırlarda kalıyor. Burada yaşayan Êzidîler, Şengal’e yönelik saldırılardan sonra önce Diyarbakır’a oradan da Batman’a gelmiş. Son aylarda kullandıkları elektrik ücretlerinin kendilerinden tahsil edilmeye başlanmasıyla birlikte ekonomik anlamda zorlandıklarını söyleyen Êzidîler, “dinsiz” olarak görülerek, kimsenin kendilerine iş vermediğinden yakınıyor. Kaderlerine terk edildiklerini belirten Êzidîler, bir an önce Avrupa’ya gitmek istediklerini söylüyor. Mezopotamya Ajansı’na konuşan Nofa ve Keleş çifti ise, tek isteklerinin katliamın olmadığı bir ülkede yaşamak olduğunu dile getiriyor.
Kimseye köle olmak istemiyoruz
35 yaşında olan Nofa Salih Ali, “O günlere dair hiçbir şeyi hatırlamak istemiyorum. Unutmak istiyorum” diyor. Yıllar önce dedelerinin Türkiye’deki baskılardan kaçıp Şengal’e yerleştiğini söyleyen Ali, yıllar sonra ailesi ile birlikte kaçtıkları topraklara dönmenin zor olduğunu ifade etti. “Özgürlük ve onurlu bir yaşam için gitmek istiyorum” diyen Ali, kimseye köle olmak istemediklerini belirtti.
Keleş Salih (40) ise, Şengal’e saldırılardan sonra kardeşi ve babası ile birlikte IŞİD’in eline esir düştüklerini, babası ve kardeşini kurtardıktan sonra hayvanlara çobanlık yaparak IŞİD’in elinden kurtulduğunu anlatıyor. Salih, yaşadığı evi göstererek sözlerine şöyle devam etti: “Çocuklarımın haline bir bakın. Bizi geçin onlar için yaşanacak bir yer değil burası. Onların daha iyi şartlarda, silahın, ölümün olmadığı bir yerde büyümelerini istiyorum.”
Êzidî oldukları için iş verilmiyor
Salih’in yakındığı bir diğer şey, Êzidî oldukları için kendilerine iş verilmemesi. Çalıştığı zamanlar ise ücretlerini alamadıklarını ya da eksik aldıklarını belirten Salih, “Şengal’e tabi gitmek isteriz. Ancak Şengal eski Şengal değil, her yerde bomba var. Avrupa’ya gitmek istiyoruz. IŞİD kimdir? Bilmiyoruz. Hangi devletler yer alıyor içinde? Bildiğimiz uzun sakallı, uzun siyah elbiseli silahlı adamlardır. Kadınlarımızı alıp çocuklarımız öldürenlerdi” diye konuştu. IŞİD üyelerinin uluslararası mahkemelerde yargılanması konusundaki çabalar için de konuşan Salih, “Bir paket sigara için satılan kızlarımızın hesabı onlardan sorulsun istiyoruz. Hangi devlet bu katliama göz yumdu bilmiyoruz, ama kimin parmağı varsa cezalandırılsın” dedi.
HDK’den bir dakikalık sessizlik çağrısı yapıldı
Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Halklar ve İnançlar Komisyonu, 3 Ağustos 2014’te IŞİD’in Şengal’de Êzidîlere yönelik gerçekleştirdiği katliamın yıldönümü nedeniyle yazılı bir açıklama yayınladı. Êzidîlerin 21. yüzyılın en korkunç katliamına maruz kaldığının vurgulandığı açıklamada, “Bizler, soykırımın Birleşmiş Milletler tarafından tanınmasını, Êzidî halkının temel haklarının garanti altına alınmasını ve olası katliamlara karşı korunmasının temin edilmesini öncelikli olarak görüyor ve katliamın yıldönümü olan 3 Ağustos 2019 günü saat 11.00’de 1 dakikalık sessizlik çağrısına bütün halkımızı davet ediyoruz” denildi.
Arjin Dilek Öncel-Metin Yoksu / Batman-MA
