ABD’li yetkililer, Ankara ve Haseke’de güvenli bölge tartışması yürütürken, Trump Beyaz Saray’da senatörlerle Türkiye’ye yaptırım konusunu görüştü. Çavuşoğlu’ndan da görüşmelere ilişkin ‘mutabakata varamadık’ açıklaması geldi.
Türkiye ile ABD arasında görüşme trafiği devam ediyor. Rus yapımı S-400 füze sistemi alımı ile Kuzey ve Doğu Suriye’de kurulması planlanan güvenli bölge nedeniyle süren kriz için başlayan görüşme trafiği dün de devam etti. ABD Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey başkanlığındaki heyetin Ankara’daki temasları ise sürüyor. Jeffrey, Dışişleri Bakanlığı ile Milli Savunma Bakanlığı’ndaki (MSB) görüşmelerden sonra bugün de Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ile görüşecek.
Öte taraftan ABD’nin askeri ve sivil yetkililerinden oluşan bir heyetin de Kuzey ve Doğu Suriye’de Demokratik Suriye Güçleri (DSG) ile görüşmeleri devam ediyor. ABD’ye ait zırhlı araçlar da önceki gün Ceylanpınar’a atılan top mermisinden sonra sınırda gerilimin tırmanmasıyla Serekaniye’de devriye gezmeye başladı. Ayrıca yerel kaynaklar ABD’nin, Türkiye’nin sınıra yaptığı sevkiyat nedeniyle bölgede yeni bir üs inşası için hazırlıklar yapmaya başladığını idda etti.
Trump ikna arayışında
Önceki gün Beyaz Saray’da ise Donald Trump’ın davetiyle Cumhuriyetçi senatörler, Türkiye’ye yaptırım başlığıyla toplandı. Basına kapalı gerçekleşen toplantıda Trump’ın senatörleri yaptırım konusunda geri adım atmaya davet ettiği belirtildi. Buna karşı hem toplantıya katılan Cumhuriyetçiler hem de toplantıya mektup gönderen Demokratlar, Türkiye’ye yaptırım uygulanmasının gerekli olduğunu vurguladı.
Tartışma yaşandı
Washington Post’un (WP) aktardığına göre, Dış İlişkiler Komitesi’nden James E. Risch’in liderliğinde toplanan Cumhuriyetçi Senatörler, S-400 alan Türkiye’nin NATO’nun F-35 sistemini ‘tehlikeye attığı’ gerekçesiyle ABD Başkanı’na yaptırım konusunda geri adım atmamasını talep etti. Trump, geçen hafta Türkiye’ye S-400 parçalarının gelmeye başlamasıyla 100’den fazla F-35 uçağının tesliminin iptal edildiğini açıklamıştı fakat Rusya’yla savunma sanayiinde işbirliği yapan Türkiye’ye daha fazla yaptırım uygulanması konusunda bir adımı olmamıştı. Toplantıya katılan kaynakların belirttiğine göre Trump sert yaptırımlardan ziyade Türkiye’yle masaya oturma taraftarıydı. Ayıca Trump’ın önerilerinin Risch ile arasında tartışmaya yol açtığı iddia edildi. Risch’in sözcüsü Suzanne Wrasse, toplantıya ilişkin “Herkes masada bir çok seçeneğin olduğunu biliyordu ve konunun her alanıyla ilgili bir tartışma vardı” bilgisini verdi.
Demokratlardan Trump’a yaptırım mektubu
Senato Dış İlişkiler Komisyonu’nun Demokrat üyeleri, Trump’a mektup göndererek, Türkiye’ye yaptırımlar konusunda Demokrat senatörlerle görüşmemesinden “hayal kırıklığı” duyduklarını belirtti. Demokrat senatörler mektupta, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 alımına güçlü bir karşılığın verilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Çünkü ABD’dan kararlı adım gelmezse, NATO’daki duruşumuz ve Rusya’ya karşı yaptırım uygulamamızın gücü zarar görür. Ayrıca ümit ederiz ki Türkiye bir gün Doğu ile Batı arasında bir köprü olma, insan hakları ve demokratik ilkelere saygı gösteren yapıcı bir NATO üyesi olma konumuna geri döner” ifadesini kullandı. Mektupta senatörler, “Yasayı takip etmenizi ve Türkiye’ye gecikmeksizin yaptırım getirmenizi bekliyoruz” dedi.
Bu arada Lockheed Martin şirketi, Türkiye’nin 2020’de F35 programından çıkarılacağını, Türkiye’de üretilen parçaların ise ABD’de üretilmeye başlayacağını açıkladı.
Çavuşoğlu: Mutabakata varamadk
ABD’li heyetin Ankara’da sürdürdüğü temaslara ilişkin Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’ndan açıklama geldi. Çavuşoğlu, ABD’nin güvenli bölgeye ilişkin getirdiği önerilerin kendilerini tatmin eder düzeyde olmadığını belirterek, “Burada adeta Münbiç gibi bir oyalama sürecine gitmek gibi bir izlenim edindik” dedi. Askerler arasında ortak devriye gibi bazı yeni fikirlerin olduğunu da kaydeden Çavuşoğlu, güvenli bölgenin derinliği ve buraların kimin kontrol edeceği gibi konularda mutabakat sağlanamadığını belirtti. “Önümüzdeki süreçte ABD’nin bizi tatmin eder önerileri ile ya da bizim önerilerimizle bir mutabakata varmak istiyoruz” diyen Çavuşoğlu, bir oyalama olmaması gerektiğini söyleyerek “Sabrımız tükendi” dedi. Daha önce Erdoğan’ın harekatla ilgili bir talimatı olduğunu ifade eden Çavuşoğlu, “Trump’ın ricası üzerine biz bu harekatı durdurduk” sözlerini kullandı.
ABD: Anlaşmaya varıldı
Görüşmelere ilişkin ABD Türkiye Büyükelçiliği’nden de açıklama geldi. Büyükelçilik, görüşmelerin pozitif geçtiğini belirterek “Mınbiç yol haritasının uygulanması konusunda anlaşmaya varıldığını belirtti ve sınır boyunca güvenliği artıracak önerilerin görüşüldüğünü kaydetti.
ABD ve DSG ne diyor?
Türkiye, kurulması planlanan güvenli bölgenin 32 kilometre derinliğinde olmasını ve buranın kendi kontrolünde olmasını istiyor. DSG de buna karşı çıkarak, 5 kilometrelik bir derinliğin olabileceğini ve buranın kontrolünün de Koalisyon güçlerinde olması gerektiğini belirtiyor. Fransa ve İngiltere’yi güvenli bölgeye asker göndermesi için ikna eden ABD’nin de DSG’nin istediği gibi bir teklifle Türkiye’ye gittiği ve Ankara’nın bu fikre yanaşmadığı kaydediliyor.
DIŞ HABERLER
