İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch – HRW) bir rapor yayımladı. Raporda, Türkiye’de avukatların ve adil yargılanma hakkının saldırı altında olduğunu vurguladı. “Türkiye’de Avukatlar ve Savunma Hakkı Saldırı Altında” başlıklı 61 sayfalık rapor, kolluğun ve savcılıkların darbe girişiminden bu yana avukatları müvekkillerinin suçlarıyla nasıl ilişkilendirildiklerini ve ceza soruşturmaları veya kovuşturmalarıyla ile keyfi gözaltı ve tutuklamalarla onları nasıl hedef aldıklarını inceliyor. Rapora göre hükümet, elinde hiç delil bulunmamasına ya da çok az delil bulunmasına rağmen hak ihlallerini ifşa eden avukatlara terör örgütü üyeliği suçunu isnat ediyor: “Avukatları sudan delillerle terörle mücadele kapsamındaki suçlardan uzun hapis cezalarına çarptıran ve yargılamalarda usül adaletini gözetmeyen mahkemeler de bu saldırıya katkı sundular. Avukatları taciz etmek amacıyla haklarında soruşturma veya kovuşturma açılması uygulamasına, terörle mücadele kapsamındaki suçlardan keyfi olarak gözaltına alınan veya tutuklanan şüphelilerin avukat tutma hakkını zedeleyen yasal değişiklikler de eşlik etti.”
Avukatlar hatırlatıldı
İnsan Hakları İzleme Örgütü, 168 avukatın yargılandığı davaların dava dosyalarını inceledi. Aralarında Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) başkanı Selçuk Kozağaçlı’nın da olduğu çok sayıda avukata ÇHD-HBB davasında ceza verilmesi ve Ankara’da ‘FETÖ’ye üye oldukları iddiasıyla yargılanan avukatların ceza alması hakkında raporda “Söz konusu toplu davaların hiçbirinde avukatların şiddet eylemlerine katıldıklarını ya da şiddeti teşvik ettiklerini gösteren bir delil yoktu.” denildi. Yine raporda Tutuklu Avukatlar İnisiyatifi’nin Türkiye’de geçtiğimiz üç yıl içerisinde 1500’den fazla avukat hakkında soruşturma veya kovuşturma açıldığını belgelemesi de yer aldı. Raporla ilgili konuşan İnsan Hakları İzleme Örgütü Avrupa ve Orta Asya direktörü Hugh Williamson, “Türkiye hükümeti avukatlara yönelik saldırısına son vermeli. Türkiye Barolar Birliği ve diğer avukat örgütleri, AB ve Avrupa Konseyi bu mesajı Ankara’ya iletmek konusunda önemli bir rol oynayabilirler.” dedi.
Avukat yok hüküm var
Raporda avukatların karşılaştıkları sorunlarla ilgili şu tespitlere yer verildi:
Avukatların terörle mücadele kapsamındaki suçlardan tutuklu bulunan müvekilleriyle özel ve gizli görüşme yapma hakları fiilen ortadan kaldırılmış durumda. Ayrıca kendileri hakkında da terörle mücadele kapsamında yürütülen bir soruşturma bulunan avukatların, belli müvekillerin müdafiliğini veya vekaletini üstlenmesi iki yıla kadar yasaklanabiliyor.
Mahkemeler, avukatların hazır bulunmadığı hallerde de duruşmaları yürütebiliyor ve hüküm verebiliyor.
Silahların eşitliği ilkesi; savcılık makamı ile müdafinin arasında usul eşitliğinin sağlanması suretiyle her iki tarafın da kendi tezlerini sunma konusunda eşit fırsatlara ve avantajlara sahip olmalarını temin eden temel bir hukuki gerekliliğe işaret ediyor, ancak bu ilke gözardı ediliyor.
Avukatlar, terörle mücadele kapsamındaki suçlardan yapılan yargılamalarda delillerin tarafsız olarak incelenmesi veya sınanması ve savunma tanıklarının dinlenmesi için verdikleri dilekçelere karşı, mahkemelerin giderek artan ölçüde tepkisiz kaldıklarını belirtiyor.
Avukatlar, duruşmalarda kendilerini “figüran” gibi hissettiklerini söylüyor.
HABER MERKEZİ
