Şam’ı ele geçiren cihadist yapıların Mart ayında Alevilere yönelik başlattığı katliamın belgelerine ulaşıldı. Öldürülenlerin organları kesilmiş. Savunma Bakanlığı Sözcüsü ve Türkiye destekli gruplar katliamda rol almış
Suriye’de sahil kentlerinde Alevilere yönelik katliamı Suriye Savunma Bakanlığı Sözcüsü Hasan Hüseyin Abdulghani ve Türkiye’nin desteklediği cihadist grupların yaptığı ortaya çıkarıldı. Uydu görüntüleri, saha tanıklıkları ve resmî belgelerde hazırlanan rapora göre “Sünni misin yoksa Alevi mi?” diye soruldu ve katledildiler.
Lazkiye, Tartus, Banyas gibi Alevi kentlerinde Mart 2025’te cihadist grupların yaptığı katliam sonrası tepkiler yükselince kendisini Cumhurbaşkanı ilan eden HTŞ Lideri Ahmed Şara, araştırma komisyonu kurduğunu açıklamıştı. Ancak geçen aylara rağmen sorumlu askeri birimlerden hesap sorulmadı.
Reuters ajansı, Suriye’de Alevi katliamları sırasında Savunma Bakanlığı Sözcüsü Hasan Hüseyin Abdulghani’nin katliamı koordine ettiği kanıtlara ulaştı. Türkiye’nin desteklediği Süleyman Şah Tugayı, Sultan Murat Tümeni, Hamza Tümeni gibi grupların Alevileri katlettiği tespit edildi.
Reuters tarafından 30 Haziran’da yayınlanan kapsamlı araştırma raporunda, Suriye’nin Lazkiye ve Tartus kırsalında mart ayındaki katliamlarda yaklaşık 1479 Alevi sivilin öldürüldüğü, onlarcasının da kayıp olduğu ortaya kondu. Reuters’ın elde ettiği uydu görüntüleri, saha tanıklıkları ve resmî belgelere dayanan rapora göre, katliamlar en az kırk ayrı yerleşim noktasında yaşandı.
Hangi yapılar?
Ulaşılan verilere göre şu yapılar rol aldı:
Rapora göre, saldırılar Suriye geçici Cumhurbaşkanı ilan edilen Ahmet el Şara’nın lideri olduğu HTŞ (Heyet Tahrir el-Şam) yönetimindeki Suriye Savunma Bakanlığı’na bağlı en az 12 silahlı grup tarafından düzenlendi.
Genel Emniyet Müdürlüğü, 400. Tümen (eskiden HTŞ’nin seçkin bölümü) ve Liva Osman gibi Suriye devleti destekli birlikler, yaklaşık 900 Alevi sivilin katledildiği 10 noktaya konuşlandırıldı.
Türkiye’nin desteklediği ve finanse ettiği Süleyman Şah Tugayı (Emşat), Sultan Murad Tümeni ve Hamza Tümeni gibi gruplar 8 noktada yaklaşık 700 Alevi sivili katletti.
Aralarında Ceyş’ül İslam, Ceyş’ül Ahrar, ve Ceyş’ül İzze’nin de bulunduğu aşırıcı gruplar 4 noktada 350 Alevi sivili katletti.
Türkistan İslam Partisi gibi gruplardan ve Özbek ve Çeçen kökenli birliklerden gelen yabancı cihatçılar, Arzah ve Banias kasabalarında yaklaşık 500 Alevi sivili katletti.
Bu grupların çoğunluğu, cinayetler, kaçırmalar ve cinsel saldırılar da dahil olmak üzere insan hakları ihlalleri nedeniyle yıllardır uluslararası yaptırımlar altında bulunuyor.
Rapor, Alevi bölgelerindeki katliamlar sırasında askeri karar alma zincirinin, Savunma Bakanlığı içindeki yöneticilerin, özellikle de Bakanlık Sözcüsü Abdulghani’nin doğrudan müdahalesine işaret edildi. Abdulghani’nin Telegram üzerinden yürütülen operasyonları koordine ettiği ve sahadaki saldırıları doğrudan yönettiği tespit edildi. Rapor, Abdulghani’nin özellikle Jableh’te yaşanan saldırılara dair paylaşımlara “Allah sizi mükafatlandırsın” şeklinde yanıt verdiğini de belirtiyor.
Reuters’ın Türkiye’nin finanse ettiği ve desteklediği Süleyman Şah Tugayı (Emşat) komutanı Muhammed Hüseyin el Cesim (Ebu Emşe) de dahil olmak üzere subaylarla yaptığı görüşmelere göre, Savunma Bakanlığı, sahili bölümlere ayırdı ve saldırı alanı, Genel Güvenlik güçleri, 400. Tümen (yabancı savaşçılardan oluştuğu belirtilen seçkin bir birlik) ile Osman Tugayı’nı kapsıyordu.
Bu güçler, yaklaşık 900 kişinin katledildiği on farklı noktaya konuşlandırıldı. Ayrıca, Sultan Süleyman Şah Tugayı ve Hamza Tümeni (El-Hamzat) gibi Ankara destekli grupların sekiz ayrı bölgede faaliyet göstererek yaklaşık 700 kişiyi öldürdüğü bildirildi. Saldırıya, İslam Ordusu, Hür Adamlar Ordusu ve İzzet Ordusu gibi gruplar da katıldı; bu gruplar dört ayrı bölgede eylemler gerçekleştirerek yaklaşık 350 kişiyi katletti. Bunun yanı sıra, Türkistan İslam Partisi ile Özbek ve Çeçen savaşçıları da saldırılara dahil oldu. Bazıları Arza ve Baniyas bölgelerinde bulunurken, bu olaylarda yaklaşık 500 kişi katledildi.
Reuters’ın görüştüğü 40’tan fazla silahlı unsur, komutan ve güvenlik görevlisi, ayrıca 200’den fazla mağdur yakını ve hükümetin atadığı arabulucular; sahil bölgesinin sektörel olarak bölündüğünü ve operasyonların buna göre planlandığını aktardı.
Organlarını çıkarmışlar
Reuters’ın raporunda katledilenlerle ilgili bilgiler de yer alıyor: “Lazkiye kırsalındaki Rasafa köyünde yaşayan 25 yaşındaki Süleyman Reşid Saad, 8 Mart öğleden sonra vahşice katledildi. Çeteler, Saad’ın kalbini çıkararak göğsünün üzerine yerleştirdi. Ardından, Saad’ın cep telefonunu kullanarak babasını aradılar ve cesedin bir berber dükkanının yakınında olduğunu, gelip almasını söyledi.” Reuters’a konuşan baba Reşid Saad, “Göğsü tamamen açıktı. Kalbi çıkarılmış ve üzerine konmuştu” dedi. Bu vahşet, soruşturmanın ortaya koyduğu mezhepsel şiddetin boyutunu açıkça gözler önüne seriyor. Aynı gün bölgede katliamlar sürüyordu.
Rapor, Saad’ın ölümünün, 7-9 Mart tarihlerinde Suriye’nin Akdeniz kıyısındaki Alevi köylerinde yaşanan sistematik saldırıların bir parçası olduğunu belirtiyor. Süleyman Reşid Saad, kuzenleri, komşuları ve en az altı çocuğun da bulunduğu, 60 kişilik el yazısıyla hazırlanmış bir ölüm listesinde 56. sıradaydı. Birkaç kurtulan, yakınlarının bedenlerinin parçalanarak öldürüldüğünü ifade etti.
Reuters’ın görüşme yaptığı 200’ü aşkın tanık ve kurtulan, saldırganların köylere girdiklerinde insanlara ilk olarak “Sünni misin yoksa Alevi mi?” sorusunu sorduklarını anlattı. Reuters’ın incelediği birçok videoda, çetelerin Alevi sivilleri aşağılayarak sürünmeye ve “köpek gibi havlamaya” zorladığı görülüyor. Bazı görüntülerde ise savaş alanlarında çekilmiş kanlı ceset yığınları yer alıyor. Bu videoların birçoğunun bizzat saldırganlar tarafından çekildiği belirtiliyor.
Reuters’a yanıt vermediler
Raporda, Suriye Savunma Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Ofisi ve Genel Güvenlik Servisi’nin ise, Reuters’ın soruşturma bulgularına ilişkin gönderdiği ayrıntılı sorulara yanıt vermediğine dikkat çekiliyor.
Sultan Süleyman Şah Tugayı’nın komutanı Muhammed Hüseyin el Cesim, Reuters’a açıklamasında birliklerinin Lazkiye ve Ceble’ye girmediğini savundu. Fakat rapor aksini söylüyor.
AB listesine giren isimler
Avrupa Birliği (AB) de 20 Mayıs’ta yayınladığı resmi açıklamada Türkiye’nin finanse edip yıllardır desteklediği Sultan Murat Tümeni, Sultan Süleyman Şah Tugayı ve lideri Muhammed Cesim (Ebu Emşe) ile Hamza Tümeni ve lideri Seyf Bulat’ı Alevi katliamları, Efrin ve Halep gibi bölgelerde sivillere gözaltında işkence, keyfi infaz, zorla kaybettirme ve yerinden etme suçlamalarıyla kara listeye almıştı. Söz konusu grupların liderleri defalarca Ankara ve Hatay’da aralarında MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin de olduğu siyasi ve askeri yetkililerle görüşme yapmıştı.
LAZKİYE
