Festivalin bu kadar uzun süre ara vermesinin Kürdistan’da yaşanan kayyım siyaseti ile bağlantılı olduğunu dile getiren Erbay, Amed Film Festivalinin sadece bir festival olarak ele alınmaması gerektiğini, festivalin politik, toplumsal bir yönünün de olduğunu belirtti
Hayri Tunç
İlki 2012 yılında gerçekleştirilen Uluslararası Amed Film Festivali yeniden seyirci ile buluşmaya hazırlanıyor. 2012 yılında gerçekleştirilen ilk festivalin ikinci ise 2016 yılında gerçekleştirilebildi. İktidarın kayyım politikalarından dolayı iki festival arasında yaşanan uzun aradan sonra ise yeniden Amed Büyükşehir Belediyesine kayyım atanması ile festival seyirci ile buluşamadı.
Festival, ilk yapıldığı tarihten 13 yıl, ikinci kez perdelerini açtığı tarihten ise 8 yıl sonra yeniden seyirci ile buluşmaya hazırlanıyor. Amed Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı Sinema Birimi tarafından organize edilen 3. Uluslararası Amed Film Festivali 9-16 Kasım tarihleri arasında yeniden perdelerini açacak.
‘Festival bir düşüncenin sanatsal ifadesidir’
Festivalin düzenleyicilerinden olan festival komitesinden Memed Erbay, festivalin hazırlığını ve amacını Yeni Yaşam’a değerlendirdi.
Festivalin bu kadar uzun süre ara vermesinin Kürdistan’da yaşanan kayyım siyaseti ile bağlantılı olduğunu dile getiren Erbay, Amed Film Festivalinin sadece bir festival olarak ele alınmaması gerektiğini, festivalin politik, toplumsal bir yönünün de olduğunu belirtti. Erbay sözlerine şöyle devam etti, “Kürdistan halkının sanatın bütün alanlarına özel bir ilgisinin olduğu biliniyor. Kürt illerinde yapılan bütün sanat etkinlikleri yoğun ilgi görüyor. Ancak Kürdistan’da uzun dönem süren kayyum ve bununla doğrudan bağlantı şiddet politikaları festival tarzı büyük etkinliklerin yapılmasını olanaksız kılmıştır. Amed Film Festivali alelade bir festival değildir. Amed Film Festivali bir düşüncenin, bir yaşam biçiminin sanatsal ifade tarzıdır. Bunu gözden kaçırmamak çok önemlidir. Dolaysıyla etik, politik ve toplumsal yaşam alanına Amed Film Festivali’de kendince bir alan açar ve sözünü söyler. Söylemeye de devam edecektir kuşkusuz.”
‘Demokratik Toplum Paradigması sanatın durduğu yerde durur’
Festival ile birlikte yeni yaşamın, demokratik toplumun sanatını ortaya koymak istediklerini söyleyen Erbay, “Ne mutlu bize ki; tam da Ortadoğu’da Kürt eliyle Yeni Yaşamın büyük siyasal kararının verildiği şu günlerde biz de sinema festivalimizi gerçekleştiriyoruz. Yani siyasetin yanına sanatı koyuyoruz, başka bir deyişle bilincin yanına ruhu. Sanat doğası gereği hikayelerle bir evren kurar. Gücün ve tahakkümün dışında canlılarla bir arada yaşamanın en naif ve bütünleştirici yolunu gösterir. Katılığa karşı yumuşaklığı, yüzeysel olana karşı derinliği önerir. Sanat yaşama daha bütünleyici bakmanın en önemli yoludur. Dolayısıyla demokratik toplum paradigması tam da sanatın durduğu yerde durur. Bu yüzden ondan vazgeçmek mümkün değil” dedi.
Sanatın sadece bir görsel tüketim aracı olmadığını, toplumla bir bağının olduğunu ve Demokratik Modernite Paradigmasıyla bakıldığında sanatın topluma verilen bir armağan olduğunu sözlerine ekleyen Erbay, festivalin de amaçlarından birinin bunu başarmak olduğunu belirterek sözlerini şöyle sürdürdü, “Bugünün dünyasında sanat genellikle estetik bir süsleme, bir yatırım aracı veya bireysel bir ifade aracı olarak sunuluyor. Oysa sanatın sadece görsel tüketim nesnesi olmadığını iyi biliyoruz. Bunun ötesinde sanatın köklü, toplumsal ve daha insani bir işlevi vardır. Demokratik Modernite çerçevesinden bakıldığında sanat, sanatçı tarafından topluma verilen bir armağandır diyebiliriz. Dahası Demokratik Modernite’nin önerdiği etik zemin, sanatın yeniden toplumsal bir armağan haline gelmesini mümkün kılar. Burada sanat, yalnızca görünür olanı betimlemez; görünmeyeni açığa çıkarır. Kadının bastırılmış sesini, doğanın çığlığını, birlikteliğin sesini görünür kılar. Sanat, böylece yalnızca temsil değil, müdahale halini alır. Sanatçı yalnızca üretmez; tanıklık eder, davet eder ve paylaşır, izleyici de sanatçının kendisine verdiği armağana sahip çıkar. Bu bağlamla bakıldığında festival tam da sanatçı ve toplum arasındaki karşılıklı ilişkiyi kurar. Bu da elbette yeni yollar açar. Buna inanıyoruz.”
‘Kürt halkının yaşam sorunlarını işleyen filmlere dair kategoriler oluşturduk’
Festival programı yapılırken yeni dönem paradigmasını esas aldıklarını belirten Erbay, komite olarak kapitalizmin sat ve tüket politikasından ayrı bir şekilde programı yaparken sanatçı ve toplum arasında bağ kurma mantığı ile hareket ettiklerini belirtti. Erbay şöyle devam etti, “Festivaller, paylaşmanın ve birlikte olmanın önemini hatırlamanın bir aracıdır. Tarih boyunca da böyle olmuştur; çünkü toplumlar, festival dönemlerini arzu ettikleri yaşam biçimini deneyimlenin bir provası olarak görmüşlerdir. Ancak ne yazık ki; kapitalizm festivalleri çarşı-pazar olayına dönüştürmeye çalışıyor. Kısacası kapitalizm şunu istiyor: sat, al ve tüket…
Festival Komitesi olarak en fazla üzerinde durduğumuz nokta muhtemelen budur.
Dolayısıyla biz kapitalizmden farklı olarak festivali; “sanatçı ve toplum arasında bağ kurma” olayı olarak görüyoruz. Bu manada çeşitliliğe çok önem verdik. Çünkü kültürler kendilerini ancak başka bir kültür aracılığıyla tanır ve bilir. Kadın, doğa, çocuk, engelli vs. alanlarında kategoriler hazırladık. Olabildiğince toplumun her kesimine ve her coğrafyaya değinen filmleri izleyici ile buluşturmayı hedefliyoruz. Tabii, doğal olarak Kürtçe filmlere, Kürt halkının yaşam sorunlarını işleyen filmlere dair de kategoriler oluşturduk.’’
‘Festival olarak Kürt sinemasına ve Kürtçeye destek sunacağız’
Festivale yoğun bir ilgi olduğunu, 8 yıllık aradan sonra dahi yoğun bir ilgi ile karşılaştıklarını belirten Erbay, festivalde özellikle Kürt sinemasına ve Kürtçe yazılan projelere önem vereceklerini, destek sunacaklarını belirtti. Erbay sözlerini şöyle sonlandırdı:
“8 yıllık süreden sonra dahi sanki kaldığımız yerden devam ediyor gibiyiz. Festival başvurularına yoğun bir ilginin olduğunu söyleyebilirim. Gerek Kürdistan coğrafyasından, gerek Avrupa’dan gerekse de diğer ülkelerden film başvuruları alıyoruz. Ayrıca, Kürt sinemasını yeniden canlandırmak ve buna destek olmak için; kısa, uzun ve belgesel alanında olmak üzere Kürtçe yazılan projelere destek vereceğiz. Yukarıda da belirttiğim gibi Kürt halkı sanatsal etkinliklere büyük ilgi gösteriyor ve ona sahip çıkıyor. Bu festivale de halkın büyük bir ilgi göstereceğinden hiçbir şüphemiz yok. Üstelik bugün daha yeniyiz, daha güçlüyüz. Dünyaya yeni bir şey söyleyen kaç halk kadı ki zaten. Biz de Amed Film Festivali Komitesi olarak Kürt halkının dünyaya söylediği bu söze film festivali aracılığıyla katkı sağlamaya çalışıyoruz.’’
