ABD’de büyük ekolojik yıkımlar yaratmış kaya gazı ve kaya petrolü süreçleri yeraltı sularını kurutup zehirlemiş durumda. Kuraklığın giderek büyüdüğü bölgede kaya petrolü adımları bölgenin idam fermanı anlamına geliyor
Amed coğrafyasında kaya gazı ve kaya petrolü süreçleri devam ederken, son yapılan anlaşmalarla Amed coğrafyası adeta sermaye istilasına açıldı. Kuraklığın giderek büyüdüğü bölgede kaya petrolü adımları bölgenin idam fermanı anlamına gelmekte. Yıllardır Türkiye’yi mesken tutmuş olan TransAtlantic Petroleum şirketi ile yeni bir anlaşma yapıldı. Amed’de TransAtlantic Petroleum şirketinin sondaj çalışmalarıyla petrol ve kaya gazı üretimlerini ağırlıklı olarak Fargîn’de (Silvan) sürdürmekte.
4 milyar dolar için!
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, bu yıl farklı lokasyonlarda 57 milyon varillik petrol rezervi tespit edildiğini ve bunun değerinin 4 milyar dolar olduğunu geçtiğimiz Temmuz ayı sonunda açıklamıştı. Bayraktar ayrıca Diyarbakır genelinde kaya gazı ve kaya petrolü olarak değerlendirilen 4 ila 6 milyon varillik potansiyel olduğunu iddia etti.
‘Bugün ABD bir numara’
Alparslan Bayraktar yaptığı açıklamada, “Türkiye’de aranmadık hiçbir yer bırakmayacağız Gabar’daki keşif böyle. Keşifler yapıldı ve üretime geçti. Türkiye’den ham konvansiyonel dediğimiz üretimle özellikle kayaların içerisinde sıkışmış, kaya gazı olarak bilinen doğalgaz ve petrolün üretimiyle bir strateji ortaya koymuştuk. Diyarbakır’daki 4 sahada burada ABD’li şirketlerle ki bu alanda ABD en büyük üretici. Bu teknolojiyi en iyi uygulayan. Bugün ABD’yi bir numara yapan teknoloji bu” dedi.
Bismil’de 600 bin dönüm
Bayraktar, “İşin içinde kayaların içerisine sıkışmış petrol ve doğalgazı alabilmek var. 4 sahada Bismil’in kuzeyindeki sahada yaklaşık 600 kilometre karelik (600 bin dönüm) bir alan. 24 tane dikey ve yatay sondaj yapacağız. Bu sene içerisinde dikey sondaj ve çatlatma işlemini yapacağız, planlamamız önümüzdeki 3 yıl içinde 24 kuyu ile sahayı keşfetmek ve buradan üretime geçebilmek” diye belirtti. Bismil’de Transatlantik şirketi Çalık Holding’e ait olduğu belirtilen 3 saha da iş birliği için anlaştıkları duyurulmuştu.
Trakya’da 350 kuyu
Diğer yandan TransAtlantic Petroleum ve alt şirketi olan Kanadalı Valeura Energy’nin bağlı ortaklığı olan Thrace Basin Natural Gas (Türkiye) Co. Trakya’da 350’lere varan sayıda kuyu da kaya gazı üretimlerini sürdürürken, Trakya’da yeraltı suyu 600 metrelere çekilirken, bölge hem susuzluğa hem de kirliliğe mahkum edilmiş durumda.
Çin ile İhlas ortaklığı
Türkiye’de ayrıca Çin Devlet Petrol Şirketi CNPC’nin iştiraki Greatwall Drilling Company ile birlikte İhlas Holding AŞ, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) aynı amaçla Amed’de sondajlar yapıyor. Geçen yıl yapılan duyuruda Transatlantic Petroleum Ltd. Şirketinin Türkiye yapılanması olan Transatlantic Petroleum Ham Petrol ve Doğal Gaz Arama ve Üretim A. Ş. Şirketi Amed’in Sur İlçesinde Ham Petrol Arama (Kaya Petrolü) – Çıkarma (Üretim) ve Depolama faaliyeti için Yeniev ve Ofköy adıyla 4 bölge işaretlendi.
Başlıca hedef Amed
ABD, şu ana kadar yapılan tahminler doğrultusunda dünyadaki kaya gazı potansiyeline ‘ülke ülke’ yer veren bir rapor yayınlamıştı. ABD Enerji Enformasyon İdaresi’nin (EIA) raporunda Türkiye de yer aldı. Türkiye’den “Trakya ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi”ndeki rezervlerin incelendiği rapora göre, bu iki bölgede toplam 4.6 trilyon metreküp yerinde kaya gazı var, ancak bunun 651 milyar metreküpü alınabilir nitelikte olduğu yer alırken, diğer yandan, bu iki bölgedeki kaya petrolü miktarının ise toplam 4.7 milyar varil olduğu açıklandı.
Shell Fargîn’de
Amed havzasının öncelikle petrol eğilimli aktif bir havza olduğu ifade edilen raporda, burada bugüne kadar 100 petrol sahası keşfi yapıldığı vurgulanıyor. Amed havzasının, Suudi Arabistan ve Irak’ın petrol bölgeleriyle benzer coğrafyaya sahip olduğu kaydedilen raporda, “TPAO ve Shell, şu anda Sarıbuğday-1 (Fargîn) sahasında kaya gazı aramaları yapıyor. Shell, bu havza için beş kuyulu bir arama programı açıkladı” deniliyor.
Trakya da 16 saha
Raporda, Trakya Havzası’yla ilgili, “Türkiye’deki toplam doğalgaz üretiminin yüzde 85’inin gerçekleştiği bu havzada, bugüne kadar 13 kaya gazı ve 3 kaya petrolü sahasında toplam 350 kuyu açıldı. Trakya Havzası’ndaki faaliyetlerin çoğu sıkı gaza yönelik oldu ve özellikle TPAO ile TransAtlantic Petroleum tarafından gerçekleştirildi. Bu şirketler henüz kaya gazı testlerine yönelik bilgi yayınlanmadı” ifadeleri yer aldı. EKOLOJİ SERVİSİ
Transatlantic Petroleum
ABD Texsas merkezli çok uluslu Transatlantic Petroleum şirketi, Türkiye’ye Avustralya merkezli Pet Exploration Mediterranean International’ın (PEMI) adlı şirketin operasyonlarını satın alarak girdi. Daha sonra Trans Atlantic Exploration Mediterranean International adını alan şirket Energy Operations Turkey (EOT) adlı firmanın lisanslarını ve operasyonlarını da devraldı. Ayrıca TPAO ile Transatlantic arasında 2008-2009 yıllarında Amed ve Trakya’da ortak çalışma için bir mutabakat imzalanmıştı. TransAtlantic Petroleum WEB Sitesinde, yer alan bilgiler arasında, Türkiye’ye yüzde 12,5 telif hakkı ödendiği ancak üretim vergisinin olmadığı, arama ruhsatlarında KDV muafiyeti, üretim kiralamalarında iade gibi destekler aldıklarını açıklaması dikkat çekmişti.
Sular zehirlendi kuyular kurudu!
Kaya gazı ve kaya petrolü çıkarılma sürecinde bir adet sondaj kuyusuna her seferde 600’e yakın zehirli kimyasallar kumla birlikte yaklaşık 18.000M3 nitelikli su basılmaktadır. Bir kuyuya bu su basma işlemi 15-20 kez tekrarlanmakta ve toplamda bir kuyuda ortalama 300.000M3’e ulaşan nitelikli su kullanılmakta. Kullanılan kimyasallar, çıkarılan petrol ve gazla birlikte yer altından yüzeye çıkan ağır metallerle dolu akışkanlar nedeniyle sular hiçbir biçimde geri kazanılamamaktadır.
636 milyon m3 zehirlendi
31 Ekim 2023 günü Texas Tribune gazetesinde Climate News’in hazırladığı bir rapor yer almıştı. Raporda, petrol ve gaz şirketleri, sadece ABD’nin Permiyen havzasında yürüttükleri kaya gazı ve kaya petrolü çıkarma işlemi nedeniyle yılda 168 milyar galon suyu kirlettiği belirlendi. Bölgedeki kirlilik, atık suların doğrudan akarsulara, nehirlere veya göllere dökülmesiyle ortaya çıktığı belirtildi. 636 milyar litre, yani 636 milyon m3 su enerji üretmek adına geri kazanılamaz durumda kirletilirken, yer altı suları yani akiferler tüketildi, diğer yandan yer altındaki temiz su, yerini kirli suyla karışık zehirli akışkana bıraktı.
EKOLOJİ SERVİSİ
