Soçi anlaşması çerçevesinde varılan ”silahsız bölge” anlaşması için MİT’in yoğun mesaisine rağmen işlerin istenildiği gibi ilerlemediği belirtildi. Rusya’nın hakimiyetini kurmaya çalıştığı bölgedeki grupları geri çekmekle görevlendirilen Türkiye’nin tüm grupları ikna edemediği, HTŞ’nin silahlarını çekmeyerek mevzilerini daha da güçlendirdiği bildirildi.
Demokratik Suriye Güçleri’nin (DSG), IŞİD’in başkenti Rakka’yı düşürmesinden sonra selefi gruplara merkez olan İdlib’de Rusya, Esad rejimi, İran, ABD, Almanya, İngiltere, Fransa ve Türkiye’nin çıkarları birbirleriyle çatışıyor. Türkiye, denetimindeki kentte sıkışan aktörlerin başında geliyor. Türkiye, El Kaide uzantılı El Nusra öncülüğündeki Heyet Tahrir El-Şam (HTŞ) denetimindeki kentte 15-20 kilometre “silahsız bölge” oluşturma ve silahlı grupları o bölgeden çekme sözü verdi. Ancak MİT’in yoğun mesaisine rağmen işlerin istediği gibi gitmediği belirtiliyor.
Soçi anlaşmasının arka perdesi
Türkiye ile Rusya arasında imzalanan anlaşmaya, ABD, Fransa, İngiltere ve Almanya’nın da ortak olduğu belirtilirken, İdlib’in askeri operasyonla değil diplomatik yollarla çözüme kavuşturulmasının bunun sonucu olduğu ifade ediliyor. Türkiye’nin masaya aynı zamanda bu güçler adına da oturduğu ileri sürülüyor.
Fırat’ın doğusu İdlib masasında ortaya atıldı
Erdoğan’ın Fırat’ın doğusuna yönelik açıklamalarının da bu planın bir sonucu ortaya çıktığı, Rusya’nın, ABD ve Avrupa devletlerin anlaşmaya dahil olmasından rahatsız olduğu için Türkiye üzerinden Minbic’i yeniden gündeme getirdiği belirtildi. Türkiye ise ABD ile ilişkilerini dikkate alarak Minbic yerine Fırat’ın doğusu ibaresini kullanmayı tercih etti. Türkiye’nin önümüzdeki günlerde daha fazla sıkışması halinde Minbic ya da Kuzey ve Doğu Suriye’ye bağlı başka bir kenti gündeme getirmesi bekleniyor.
Rusya hakim olmak istiyor HTŞ mevzi kazıyor
Rusya, Halep’ten başlayıp, Hama, İdlip, Lazkiye ve Şam’a kadar uzanan ana yol üzerinde hakimiyetini kurmaya çalışıyor ve mutabakat sonucu bölgeye daha fazla güç aktarıyor. Rejim ve İran da milis gücünü bölgeye takviye ediyor. HTŞ’nin ise, iki gücün arasında varılan anlaşmanın aksine, bölgede bugüne kadar herhangi bir ağır silahını çekmediği, aksine mevzilerini daha da güçlendirdiği belirtiliyor. Türkiye tarafı birkaç gün önce radikal grupların çekilmeye başladığını ileri sürmüştü.
İran’ın çıkışları
Rusya ve Türkiye’nin (ABD’nin de talebiyle) bölgede devre dışı bırakmaya çalıştığı İran’ın ise hem Rusya’ya hem de Türkiye’ye gözdağı vermek amacıyla önümüzdeki günlerde yeni hamleler yapması bekleniyor. İran’ın bölgeye girmeye çalışan diğer güçlerle temasa geçmesi konuşulurken, Rusya, İran ve Türkiye arasındaki diplomasi trafiği yeniden hızlandı.
İdlib’deki grupların durumu
Türkiye’nin bölgede izlediği politikalardan memnun olmayan bazı selefi gruplar ise rahatsızlıklarını dile getiriyor. Bu grupların İdlib’e olası bir operasyon olması halinde Türkiye’nin yönlendirmesiyle herhangi bir yere gitmeyeceklerini dillendirdikleri söyleniyor. Yer yer gruplar arasında gerginliklerin yaşandığı, ancak tansiyonun bölgede bulunan MİT tarafından düşürüldüğü ifade ediliyor.
Kaynak: MA/Nazım Daştan
