Rusya’dan S-400 aldığı için ABD yaptırımlarının kıskacına giren Türkiye, Kuzey ve Doğu Suriye’ye operasyon yapma tehdidini öne sürdü. ABD ise bunun üzerine Ankara’ya acil koduyla heyet gönderme kararı aldı.
ABD’nin Rus hava savunma sistemi S-400 alımından vazgeçmesi için Türkiye’ye yaptığı baskı sonuç vermedi. Ankara, Washington yönetiminin 31 Temmuz’a kadar alımdan vazgeçmesi için verdiği mühlet dolmadan S-400 sisteminin ilk parçalarının teslimatını almaya başladı. Alım gerçekleşirse yaptırımları devreye koyacağını belirten ABD, teslimatın yapılmasıyla harekete geçti. İlk olarak Türkiye’yi F-35 savaş uçağı programından çıkartmak için harekete geçen Pentagon, Kongrereden 206 milyon dolar ek ödenek istedi. Önceki gün de S-400 alımına ilişkin bir basın toplantısı düzenlemek isteyen Pentagon’un, Beyaz Saray’ın devreye girmesiyle bu programını 2 defa ve son olarak süresiz bir tarihe ertelediği bildirildi.
Senato birleşti
Pentagon’un yapması beklenen toplantısı ertelenirken Senato’dan açıklama geldi. ABD Senatosu’nun iki etkili komisyonunun liderleri, Türkiye’ye Rusya’dan S-400 füze savunma sistemini teslim almaya başlamasından dolayı sert tepki gösterdi. Senato’da Silahlı Hizmetler Komisyonu ile Dış İlişkiler Komisyonu’nun başkan ve kıdemli üyelerinden oluşan dört senatör ortak açıklama yaptı. Silahlı Hizmetler Komisyonu Başkanı Cumhuriyetçi Jim Inhofe ve Kıdemli Demokrat üye Jack Reed ile Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Cumhuriyetçi Jim Risch ve Kıdemli Demokrat üye Bob Menendez’in imzası bulunan açıklamada, “Cumhurbaşkanı Erdoğan, S-400’leri Rusya’dan kabul ederek, Türkiye’nin güvenliği, ekonomik refahı ve NATO ittifakının bütünlüğü pahasına Putin’le tehlikeli bir ortaklığı seçti” ifadesi kullanıldı.
Açıklamanın devamında şunlar kaydedildi: “Erdoğan’ın yanlış yönlendirilmiş biçimde S-400 alımının sonuçları olmalı. Bu alım, Putin’in Rusya’sıyla stratejik işbirliğini öngören rahatsız edici işaretler verirken, F-35 programına da bir tehdit niteliğinde. Bunun neticesinde, Başkan Trump’ı CAATSA kapsamındaki yaptırımları yasanın gerektirdiği şekilde tam olarak uygulamaya çağırıyoruz. Savunma Bakanlığı’na da, tüm F-35 materyallerinin (Türkiye’ye) teslimatı halen askıya alınmış olsa da, Türkiye’nin F-35 programına katılımını sona erdirmeye yönelik işlemi hayata geçirmesi çağrısında bulunuyoruz.”
Esper Akar’ı aradı
Senato’dan gelen çağrının ardından Savunma Bakanı Vekili Mark Esper, Türk mevkidaşı Hulusi Akar ile telefonda görüştü. Akar ile yapılan görüşmeye ilişkin Türkiye tarafından açıklama geldi. Açıklamada Akar’ın, muhatabına S-400 alımının tercih değil bir zorunluluk olduğunu, Patriot teklifi konusundaki değerlendirmelerinin de devam ettiği mesajını ilettiği belirtildi. Görüşmede Kuzey ve Doğu Suriye’de kurulması planlanan güvenli bölgenin konuşulduğu da belirtildi. Akar’ın güvenli bölgenin Koalisyon kontrolünde değil, kendilerinin kontrolünde olması gerektiğini ilettiği de kaydedildi. Açıklmanın devamında “Görüşmede ayrıca iki ülke arasındaki diyaloğun sürdürülmesi ve Suriye’de güvenli bölge oluşturulması konusunda, gelecek hafta bir ABD heyetinin acilen Ankara’ya gönderilmesi konusunda mutabakata varıldığı bildirildi” denildi
Açıklama gelmedi
ABD, tarafı görüşmenin 30 dakika sürdüğünü ve S-400 ile farklı konuların ele alındığını belirtmekle yetinerek açıklama yapmadı. Trump ve ABD’li başka yetkililer tarafından da henüz açıklama gelmezken sessizliğe ilişkin iddialar ortaya atıldı. Türkiye’nin yaptırım uygulanması halinde Kuzey ve Doğu Suriye’ye operasyon yapma tehdidini öne sürdüğü iddia edildi. TRT World ve benzeri hükümet kaynaklı İngilizce yayınlarda bu temelde haberler yapılırken CNN International’dan da buna benzer bir haber yapıldı.
McGurk’tan ‘Tehdit’ uyarısı
CNN International muhabiri Barbara Satarr’a konuşan Pentagon yetkilileri Türkiye Suriye sınırını yakından izlediklerini bölgeye askeri sevkiyat yapan TSK’nın Kürtleri hedef alacak olan potansiyel bir operasyondan endişeli olduklarını aktardı. ABD’li kaynaklar askeri sevkiyata ve bölgede bulunan kendi askerlerinin de varlığına dikkat çekerek bu yöndeki endişelerini ifade etti. ABD’nin eski Koalisyon Temsilcisi Brett McGurk da Twitter hesabından askeri sevkiyata dikkat çekerek “Türkiye, NATO sistemine karşı geliştirilmiş S-400 sistemini aldığı gün Kuzey Suriye’deki personelimize ve ortaklarımıza tehditleri yineliyor” dedi.
Uzmanlar da S-400 nedeniyle ABD’nin yaptırım kıskacına giren Türkiye’nin Kuzey ve Doğu Suriye’ye operasyon yapma kozunu kullanarak, Ankara’nın yaptırımlardan kurtulmaya çalıştığına vurgu yapıyor. İngiltere Fransa gibi güçleri kurulacak güvenli bölge için asker göndermeye ikna eden ABBD’nin ise bu tehdide karşı hazırlık yaptığı ve bu nedenle henüz üst düzey isimlerden yaptırıma ilişkin bir açıklamanın gelmediği belirtildi.
DIŞ HABERLER
