Asgari ücret görüşmeleri önümüzdeki ay başlıyor. Tespit komisyonu Cumhurbaşkanlığı’na bağlı ve hükümet işverenden yana. İşçiler ise eriyen asgari ücrete insanca yaşama elverecek bir zam yapılmasını istiyor
Türkiye ekonomisinin içine girdiği darboğaz en çok asgari ücretle hayatını idame ettirmeye çalışan yurttaşları etkiliyor. Birçok çalışan 2019’da asgari ücret zammının ne kadar olacağını merakla araştırıyor. Sendikalar bin 603 lira olan asgari ücretin Aralık ayında 2 bin liraya çıkarılması gerektiğini söylüyor. Asgari ücret yeni yıl yani Ocak 2019 yaklaştıkça merak konusu oluyor. Geçen yıl yüzde 14,2 oranında zam yapılan asgari ücrete bu yıl ne kadar zam gelecek henüz belli değil. Asgari ücret zammına göre zam alacak birçok kişi ve asgari ücret alanlar, 2019’da asgari ücret zammının ne kadar olacağını merakla araştırıyor. Basına yansıdığı kadarı ile sendikalar, 2018 yılı için brüt 2 bin 209 lira, net bin 603 lira olan asgari ücretin, 2019 yılı için en az 2 bin liraya çıkarılmasını istiyor. Asgari ücret zammı görüşmeleri aralık ayında başlayacak. Bir kararname ile asgari ücret tespit komisyonu Cumhurbaşkanlığı’na bağlandığı için işçilerin ve sendikaların beklentisi doğrultusunda bir zam yapılması mümkün görülmüyor.
Yüzde 30 eridi!
Asgari ücret, yapılan yüzde 14,2’lik zamla 2018 yılı için brüt 2 bin 209 lira, net bin 603 lira olarak belirlenmişti. 2018 başında 427 dolara karşılık gelen asgari ücret, bugünkü kura göre 303 dolara kadar geriledi. Diğer bir ifadeyle Türkiye’deki ekonomik kriz nedeniyle asgari ücret 2018 yılı içinde yüzde 30 oranında eridi.
Vergi alınmasın
Türk-İş, işçi ücretlerindeki vergi kesintileriyle ilgili Cumhurbaşkanlığı, Hazine ve partilere taleplerini içeren yazı gönderdi. Türk-İş Konfederasyonu, ücretli çalışanlar üzerinde ağır vergi yükü bulunduğunu vurgulayarak, “Asgari ücretle çalışan işçilerin ücret gelirlerinin tamamının, asgari ücretin üzerinde ücret alan işçilerin ise gelirlerinin asgari ücret miktarı kadar olan kısmının vergi dışı bırakılmasının uygun olacağı düşünülmekte” görüşünü paylaştı. K onfederasyon, işçi ücretlerindeki vergi kesintileriyle ilgili görüş ve taleplerini içeren yazıyı Cumhurbaşkanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile TBMM’de grubu bulunan partilere gönderdi. Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay ve Genel Mali Sekreteri Ramazan Ağar imzasını taşıyan yazıda, vergi adaletinin gerçekleşmesi için konfederasyonlarının yıllardır dile getirdikleri düşüncelerin hayata geçirilmesinin aciliyet kazandığını vurguladı. Öte yandan Meclis’e “Asgari ücretliden vergi alınmasın” şeklinde bir araştırma önergesi verilmiş, bu talep AKP ve MHP’lilerin oyları ile reddedilmişti.
Komisyon neden Cumhurbaşkanlığı’na bağlandı?
Peki milyonlarca işçinin ve ailesinin kaderini etkileyen asgari ücret nasıl saptanıyor? Türkiye’de asgari ücret üçlü bir mekanizma olan Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirleniyor. Komisyonda beş hükümet, beş işveren ve beş işçi temsilcisi yer alıyor. İşçi ve işveren temsilcileri en çok üyeye sahip en üst kuruluşlar tarafından (işçi temsilcileri Türk-İş işveren temsilcileri ise TİSK tarafından) saptanıyor. Komisyonda DİSK ve Hak-İş yer alamıyor. Komisyon kararları kesin nitelikli olup itiraz edilemiyor. Toplu pazarlık sürecinde olduğu gibi uyuşmazlık prosedürü işlemiyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 10 Temmuz 2018’de yayımlanan 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (CBK) ile İş Kanunu’ndan çıkartılarak Cumhurbaşkanlığı teşkilat yapısı içine alındı. 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 522 maddesinin (f) bendi ile Asgari Ücret Tespit Komisyonu Cumhurbaşkanlığı teşkilat yapısı içindeki idari kurul, konsey ve komisyonlar arasına alındı. Komisyonun doğundan Cumhurbaşkanlığına bağlanması pek çok eştiriye neden oldu. Devrimci sendikalar görüşmelere devletin katılmasının otomatikman işveren yararına dengeyi bozacağına işaret ettiler.
ANKARA
