Kobanê davasında söz alan Ayla Akat Ata, Kürt sorunun çözümünün ‘Demokratik Özerklik’ ile olduğuna dikkat çekti
DAİŞ’in Kobanê’ye yönelik saldırısı sonrasında 6-8 Ekim 2014’te yaşanan eylemler nedeniyle Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanları Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş’ın da aralarında olduğu 108 kişi hakkında açılan davanın 36’ncı duruşmasının ilk oturumu başladı. 18 kişinin tutuklu olduğu ve kamuoyunda “Kobanê Davası” olarak bilinen dava duruşması, Sincan Cezaevi Kamüpsü’nde Ankara 22’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nde ikinci oturum ile devam etti.
Anayasa tartışmalarına değindi
Kaldığı yerden sözlerini sürdüren Ayla Akat Ata, daha önce Meclis’te parti olarak yaptıkları Yeni Anayasa hazırlıklarına ve tartışmalarına değindi. Kürt Sorununun demokratik çözümü için atılması gereken anayasal adımları içeren dört başlığı kamuoyuyla paylaştıklarını dile getiren Ata, “İlk olarak herkesin kendisine ait ve sadakatle bağlı kalacağı yeni bir vatandaşlık düzenlemesi yapılmalıdır. Kürt Halkı’nın statü talebi görülmeli ve karşılık bulmalıdır. Anadilinde yaşam olanakları başta eğitim hakkı olmak üzere sağlanmalı ve son olarak laiklik tanımı özgürlükçü temelde yeniden ele alınmalıdır. Statü talebi yönünden ‘Demokratik Özerklik’ yapılan toplantı, çalıştay ve gerçekleştirilen konferanslarda en çok ifade edilen ve kabul gören model olması itibariyle taslağımızda yer almıştır” dedi.
Demokratik özerklik projesi
Bu önerilerinin illegazilize edildiğini anımsatan Ata, “DTK ‘yi ve partimizi şeytanlaştıran dil her zaman var oldu. Biz de Demokratik Özerklik ’in bir bölünme değil; birleşme, bütünleşme projesi ve bir çözüm modeli olduğunu her fırsatta ifade ettik ve savunduk” dedi. Ata, Amed’te yapılan Demokratik Özerklik Çalıştayı’na dikkat çekti ve burada sarf ettiği sözlerin de suçlama konusu haline getirilmeye çalışıldığını kaydetti.
1921 anayasa vurgusu
Kürtlerin tarih boyunca özerk olarak varlığını sürdürdüğünü ifade eden Ata, Türkiye Cumhuriyeti öncesindeki dengelere dikkat çekti. Ata “Kurtuluş Savaşı döneminde de Türkler ve Kürtlerin stratejik ittifakı temel bir rol oynamıştır. Yeni cumhuriyeti kuran mücadele; bölgesel direnişler, bölgesel yerel halk şuraları, şeklinde taban inisiyatifleri biçiminde gelişmiş yerelin gücüyle başarıya ulaşmıştır. Bu durum en üst düzeyde 1921 anayasasına da damgasını vurmuştur. Gerçekten 1921 Anayasa’sında Âdem-i Merkeziyetçilik asil, merkeziyetçilik istisna olarak düzenlenmiş; yerel yönetimlere geniş özerklik tanınmıştır. 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’na bakıldığında, bırakalım Kürt inkârını tersine Kürtlerin cumhuriyetin kuruluşundaki kurucu rolüne açıkça ve resmen vurgu yapıldığı görülmektedir. Bu durum 1921 Anayasası ile gerek parlamento gerekse de yerel yönetimler bağlamından devletin yapısına kadar taşınmıştır” dedi.
İnkar edildi
Ata, 1924 Anayasa ile birlikte bu birliktelik ve statünün inkar edildiğini ve hakların gasp edildiğini kaydetti. Ata, “Türkiye’nin demokratikleşme sorunları ve anayasal krizler bu tarihten itibaren başlamıştır. Toplumsal farklılıkların ret, inkâr ve asimilasyona tabi kılınması bu tarihten itibaren bir devlet politikası haline gelmiş ve bu zihniyet 1961, 1982 ‘anayasalarıyla’ devam ettirilmiştir. Yapılan anayasa değişiklikleriyle bile bu temel noktada bir değişim yaşanmamış, bu zihniyete dokunulmamış, birtakım rötuşlarla yetinilmiştir. Bu nedenle Türkiye Cumhuriyeti’nin 1924, 1961 ve 1982 Anayasaları, homojen ulus yaratma amacını güden ulus-devlet zihniyetini esas almaları nedeniyle; anti-demokratik anayasalar kategorisine girmektedir. Kürt halkını yok saymak, inkâr etmek bin yıllık ortaklığı ve kardeşliği yok saymaktır. 1924 Anayasası ile birlikte ret ve inkâr politikası bir devlet politikası haline getirilmiş ve ardından çıkarılan yasalarla Kürtler yok sayılmış, Kürtçe konuşmak, yazmak yayınlamak yasaklanmıştır. Bu da beraberinde Kürt isyanlarını doğurmuştur” diye kaydetti.
Sorunun çözümü Demokratik Özerklik
Kürt sorunun çözümünü ancak “Demokratik Özerklik” ile çözülebileceğini dile getiren Ata, “Demokratik Özerklik ile sadece Kürt sorununun çözümü değil, aynı zamanda Kürtlerin birlikte yaşadığı ulus devletlerinin demokrasiye duyarlı kılınması süreci de gelişecektir. Demokratik bir anayasaya sahip, halkların eşitlik, özgürlük temelinde kardeşçe yaşadığı demokratik bir Türkiye, Ortadoğu’da başka egemen güçlerin temsilciliğini değil, demokrasinin bayraktarlığını yapabilecektir. Yine birçok sosyal, politik sorunun çözümü… çünkü sorunların çözüm platformu doğmuş olacaktır. Bu tablo uzak görünse bile Demokratik Özerklik yapılandırılmış demokratik Türkiye sadece özlem duyulan bir ideal değil, mücadeleyle ortaya çıkacak ciddi bir seçenektir” diye belirtti.
Bu konuşması üzerinden yıllar geçtiğini ancak Türkiye’de hala her şeyin aynı olduğun ve birçok şeyin değişmediğini ifade eden Ata, AKP’li Tayyip Erdoğan’ın tekrardan AKP’nin Genel Başkanı seçildiği ve bu sırada Yeni Anayasadan söz ettiğini anımsattı.
Sempozyum tarihi bir adımdı
“Çözüm süreci” döneminde yapılan kimi çalışmalara değinen Ata, Türk Tarih Kurumu’nun (TTK) yaptığı “Tarihte Türkler ve Kürtler Sempozyumuna” dikkat çekti. Ata, kurumun bu sempozyumda birlikteliği tartıştığını söyledi. Ata, devletin bazı kanatlarının Kürt sorunun çözümünden yana olduğunu ve bu çalışmaların da bu yüzden yapılabildiğini ifade etti. Bu sempozyumu tarihi bir adım olarak nitelendirdiklerini ifade eden Ata, eksikliklerinin de olduğunu ve olası yeni bir süreç durumunda devamını yapılarak, eksiklerinin giderilmesi gerektiğini ifade etti. Ata, sempozyum esnasında tartışılan konuları paylaştı.
Biz demokratik özerklik dedik
Türk ve Kürtlerin ortak tarihinde “özerklik” vurgusunun sürekli yer aldığını söyleyen Ata, “Bölgede bir çok inanç var. Sadece Suni ve Aleviler de yaşıyor. Bu yüzden ‘ben tek başıma burada yaşayacağım’ diyemezsin. Bu nedenle biz ‘demokratik özerklik’ diyoruz. Bu durumda sadece kendimiz için istemediğimiz için demokratik diyoruz. Sadece Kürtlere istemiyoruz. Tüm Türkiye bölgeleri için istiyoruz. O dönemde Anayasa çalışmasında 26 bölgeden söz etmiştik. Masada herkes bir şey diyordu. Cumhurbaşkanlığı Sistemi diyen de vardı. Biz demokratik özerklik dedik. Bunun dünyada birçok örneği var. Taleplerimizin hiçbiri tarihten, yaşamdan kopuk değildi” şeklinde konuştu.
Tarih anda gizlidir
“Diyalog süreci” kapsamında İmralı Adası’nda tutulan PKK Lideri ile yaptıkları görüşmelere değinen Ata, “Bu gün neden İmralı Cezaevi’ne gidilmiyor? Demek ki birileri bize git dedi. Hayatımda asla pişmanlık duymayacağım çalışmaların başında geliyor. Ki biz oraya gittiğimizde devlet, hükümet yetkileri de orada oturuyordu. Bu gün bu şiddet ortamı niye var? Biz bu şiddeti, şiddet ortamında yaşamı kabul etmiyoruz. Şiddet dışında bir yöntem vardır ve konuşmaktır. Mekanı da siyasettir. Siyasetçiler de en küçük bir geri dönüşte ilk kurban olarak seçiliyor. Kimi yargıladığınızı bilmeniz gerekiyor, siyasetçiyiz. Tarih anda gizlidir. Şu anda tarih yazılıyor, yazıyorsunuz. Tarihte olduğu gibi belki de siz de bir gün anılarınızı yazacaksınız. Bu dosyada yer almanız kaynaklı anıları yazacaksınız. Belki de sizden okuyacağız bu dosyanın üzerindeki siyasi baskıyı” diye konuştu.
Mahkeme, duruşmayı yarına erteledi.
ANKARA
