Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, AİHM kararlarının infazını denetlemek için toplanacak. Toplantıda Demirtaş ve Kavala haklarında verilen ‘derhal serbest bırakılma’ kararlarının uygulanmaması haline ilişkin başlatmayı benimsediği ihlal prosedürü de olmak üzere bütün önlemleri ele alınacak
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarını ve kararlarının infazını denetlemek üzere 12-14 Mart tarihleri arasında Strasbourg’daki üç aylık toplantısını başlattı. Pek çok konunun görüşüleceği toplantıda Türkiye’den de iki dosya var.
Komitenin ayrıntılı inceleme için ele alacağı konular arasında; Ermenistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Hırvatistan, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Yunanistan, Macaristan, İtalya, Litvanya, Malta, Moldova Cumhuriyeti, Polonya, Romanya, Rusya Federasyonu, Slovak Cumhuriyeti, Türkiye ve Ukrayna dosyaları var.
Kavala ve Demirtaş dosyaları da görüşülecek
Türkiye’den, Gezi Davası’nda AİHM Büyük Dairesi’nin derhal serbest bırakılması kararına karşın ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilen Osman Kavala ve AİHM Büyük Dairesi kararına karşın serbest bırakılmayarak hakkında yeni tutuklama kararları ve yeni davalar başlatılarak cezaevinde tutsak edilen Halkların Demokrasi Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş dosyaları Bakanlar Komitesinin gündeminde.
Avrupa Konseyinin yasama organı Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM), 12 Ekim 2023’te bir araya geldiği Sonbahar Oturumunda “Osman Kavala’nın derhal serbest bırakılması” kararını katılanların 2/3 çoğunluğuyla kabul etmişti.
Karara göre, Türkiye Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Osman Kavala’nın serbest bırakılması kararı uygulanarak “1 Ocak 2024 tarihine kadar cezaevinden tahliye edilmemesi halinde, AKPM’nin ilk oturumunda Türk delegasyonunun yeterlik belgelerine itiraz etme yetkisi devreye girecek” ve bu karardan sonra Türk makamlarıyla “ilişkiye geçilmesi”ne karşın Kavala’nın serbest bırakılması sağlanamadığı takdirde “Osman Kavala ve diğer siyasi mahkumların Türkiye’de yasadışı ve keyfi olarak özgürlüklerinden mahrum bırakılmasına polis memuru, savcı, hakim, cezaevi görevlisi ya da başka görevlerde bulunanlar olarak katkıda bulunan herkes” Avrupa ülkelerinde bu eylemleri nedeniyle kovuşturmayla karşı karşıya kalacaktı. Ayrıca, “Osman Kavala 1 Ocak 2024’e kadar tahliye edilmediği takdirde 2024 Kış Oturumu’nda Türkiye delegasyonu AKPM’de oy kullanma haklarından yoksun kalacak”tı. Ancak Ocak’ta toplanan AKPM alınan kararları gündeme getirmedi.
Avuktaların talepleri
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin ele alacağı dosyalarında Demirtaş ve Kavala’nın yanı sıra Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesi konusu da var.
Selahattin Demirtaş’ın avukatları Benan Molu, Ramazan Demir ve Mahsuni Karaman’ın Bakanlar Komitesinden talepleri şu şekilde:
- Sayın Demirtaş’ın devam eden tutukluluğunun, Sözleşme’nin 46/4 maddesini tetikleyebilecek AİHM’nin nihai kararlarının bağlayıcılığına ilişkin Sözleşme’nin 46. maddesinin ihlalini teşkil ettiğinin altını çizin,
- Komitenin her olağan ve insan haklarına ayrılmış toplantısında başvurucunun (Demirtaş) durumunu, ta ki serbest bırakılıncaya kadar incelemeyi sürdürün,
- Avrupa Konseyi Genel Sekreteri’ne, üye devletlere ve uluslararası insan hakları örgütlerine, davayı ve başvurucunun (Demirtaş) maruz kaldığı adli tacizi gündeme getirmeleri için çağrıda bulunmayı sürdürün,
- Hükümeti Büyük Daire kararını tam olarak uygulamaya çağırın.
Osman Kavala’nın avukatları Profesör Başak Çalı ve Profesör Philip Leach talepleri ise şöyle:
- AKPM’nin 2319 (2020) ve 2518 (2023) sayılı kararları uyarınca Tamamlayıcı Ortak Prosedürü başlatın,
- Yerel mahkemeler, bölge istinaf mahkemesi ve Yargıtay’ın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin iki bağlayıcı kararını uygulamayı açıkça reddetmeleri nedeniyle, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin ihlal yargılaması kararını vermesinden bu yana AİHS’nin 46. maddesinin sürekli olarak ihlal edildiğini not edin,
- Türk yetkililerden, Sayın Kavala’nın hukuka aykırı bir biçimde süre giden özgürlüğünden yoksun bırakılmasının ne zaman nasıl sona ereceğine ilişkin net bir zaman çizelgesi sunan acil bir bireysel önlemler eylem planı hazırlamasını talep edin,
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına saygılı gösteren bir yargının bağımsızlığını güvenceye almak için gereken genel önlemlerin acilen uygulamaya konulması için çağrıda bulunun.
Kararlar 15 Mart’ta açıklanacak
Bakanlar Komitesinin bu haftaki toplantısında alınacak kararlar 15 Mart’ta Avrupa Konseyinin internet sitesinde yayınlanacak.
Kaynak: MA
