Erdoğan’ın 14 termik santral için 1 Kasım’da çıkan yönetmelikte yer alan filtre imalat programını reddetmesi sonrası bazı termik santrallerin kapatıldığı açıklandı. Ancak bu uygulamada birçok gariplik göze çarpıyor
Cumhurbaşkanı Recep T. Erdoğan’ın baca filtresi olmadan çalışan santrallerin bu özgürlüğünü sözde veto ettiği günlerin devamında Afşin-Elbistan A Termik Santrali yıl sonuna kadar tam kapasite ile çalışması dikkat çekmişti. Geçtiğimiz temmuz ayında çıkan torba yasanın geçici 26. maddenin 1. fıkrasıyla, özelleştirme ihalesi yapılan ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla devam eden devir sözleşmeleri ve elektrik satış anlaşmaları kapsamındaki hak ve yükümlülükler için öngörülen süreler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz altı ay süreyle uzatılır ibaresi şirketler için bir kazanım olduğu anlaşılmıştı. Ortaya çıkan veriler termik santrallerle bir anlaşma yapılarak santrallerin ‘geçici çevre izni’ alması halinde üretime devam edecekleri belirtildi. Bütün bu gelişmelere bir de termik santrallerin atıkları için çıkarılan yönetmelikle ‘geçici çevre iznin belgesi’ almaları yönünde kolaylık sağlandı.
Veto gerekçesi uygulamada!
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın veto ettiği yönetmeliğin uygulamaya sokulduğu gelişmelerle ortaya çıktı. 1 Kasım 2019 tarihinde, AKP’nin önerisiyle Plan Bütçe Komisyonu’nda görüşülen 2/2312 Esas Numaralı Dijital Hizmet Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ile yeni bir düzenleme hazırlandı. Yeni düzenleme ile şirketlerin 30/06/2020 yılına kadar baca filtreleri imalatı için yapım sözleşmesi ve iş termin planı bakanlığa sunulmasının gerektiği, başvuruda bulunmayan santrallerin ise haklarını kaybedeceği teklifte yer aldı. Ancak bugün filtresiz çalışan 14 termik santralinin sadece 5’inin kapatılmış olması yönetmelikte belirtilen 30.06.2020 tarihinin geri çekildiğini 31 Aralık 2019 tarihine kadar bu iş termin planını yapanların çalışmaya devam edeceğini gösterirken kapatıldığı iddia edilen santrallerin ise kısa süre içinde iş termin programlarını vererek üretime devam edeceğine işaret ediyor.
5 santral geçici kapatıldı!
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum yaptığı açıklamada, incelenen 7 termik santralden 4’üne geçici faaliyet belgesi verildiğini, 3 santralin ise gerekli çevre izinlerini aldığını belirtmiş ve ardından 5 termik santralin üretiminin tamamen durdurulduğunu, Soma Termik Santrali’nin ise sadece 2 ünitesinde üretimin askıya alındığı açıklandı. Bakan Kurum, Maraş Afşin A, Kütahya Seyitömer, Kütahya Tunçbilek, Sivas Kangal ve Zonguldak Çatalağzı termik santrallerinin tamamen, Manisa Soma Termik Santrali ise kısmî olarak kapatıldığıı ancak Soma Termik Santrali’nin 4 ünitesinin çalışmasına kış sezonu boyunca müsaade edileceğini belirterek “Geçici faaliyet belgesi verdiğimiz santraller Bursa Orhaneli, Muğla Yatağan, Maraş Afşin B ve Ankara Çayırhan termik santralleridir. Mevzuat gereğince 6 ay içerisinde çevre izin ve lisans belgesi için Bakanlığımıza başvuru yapmak durumundalar. Muğla Kemerköy, Muğla Yeniköy ve Çanakkale 18 Mart Çan termik santralleri çevre mevzuatı kapsamında çevre izinlerini almışlardır.” sözleri filtrelere yönelik bir vetonun olmadığını ve çıkan yönetmeliğin işletildiğini gösterdi. Bakanın, Yatağan ve Silopi için hiçbir açıklama yapmaması ise dikkat çekici.
Atık özgürlüğü de geldi
26 Aralık 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ‘Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’ ile şirketler bir ‘akademik rapor’ sunmaları halinde atıklarını gelişigüzel ormanlar içinde depolamaya devam etmelerinin önünde bir engel kalmadı. Tüm bu gelişmeler baca filtresi olmayan termik santrallerin çalışmaya devam edeceğine işaret ederken, termik santrallerin tümü için geçerli olan atık yönetmeliği ile yaşam zehirlenmeye devam edecek. Termik santrallerin atık sahaları mevcut mevzuatlara uymadığı ve depoladıkları, toksik nitelikte atıklar, yer altı ve yüzey sularıyla birlikte tarım arazilerini de kirletmeye devam ediyor. Söz konusu yönetmelik değişikliği ile; akademik rapor hazırlanması halinde il müdürlüğü uygunluk yazısı ve düzenli depolama tesisi onay belgesi istenmeyeceği belirtiliyor.
Filtresiz çalışan santraller
Termik santral sahiplerinden Çelikler Holding’in santralleri; Afşin-Elbistan A (Maraş), Seyitömer ve Tunçbilek (Kütahya), Orhaneli (Bursa). Kamuya ait olanlar (EÜAŞ); Afşin-Elbistan B (Maraş) ve 18 Mart (Çanakkale). Ciner Enerji’nin Çayırhan (Ankara) ve Silopi. Konya Şeker’in, Kangal (Sivas) ve Soma (Manisa). Limak-İçtaş; Kemerköy (Antalya) ve Yeniköy (Muğla). Bereket Enerji; Çatalağzı (Zonguldak) ve Yatağan (Muğla).
EKOLOJİ SERVİSİ
