Frankfurt Okulu’nun önde gelen kuramcılarından Walter Benjamin’in fotoğraf üzerine kaleme aldığı yazılar “Fotoğraf Yazıları” isimli kitapta bir araya getirildi. Kolektif Kitap etiketiyle raflardaki yerini alan kitap Benjamin’in fotoğraf üzerine kaleme aldığı yazılarından oluşan bir derleme. Esther Leslie tarafından derlenen kitap, Burcu Halaç ve Tevfik Turan tarafından Türkçeleştirildi. Kitap aşina olduğumuz fotoğrafa başka bir gözle tekrar bakma, işlevini, imkânlarını yeniden düşünme olanağı sunuyor. Ayrıca fotoğrafın zaman içinde kazandığı ve kazandırdığı farklı anlamların izini sürüyor. Bu derlemede yer alan tüm yazılar Leslie’nin sunuşuyla açılıyor, değinilen kişi ve kavramların açıklandığı sözlüklerle sona eriyor. Kitapta ayrıca Benjamin’in atıfta bulunduğu fotoğraflardan örnekler de yer alıyor.
Kitap hakkında şunlar ifade ediliyor: “Walter Benjamin fotoğrafı hatırlatmaktan hiç vazgeçmedi. Tarih boyunca değişen, uyum sağlayan, gelişen bir şey olarak fotoğrafın izini süren güçlü bir fotoğraf eleştirmeniydi. Fotoğrafın bir tarihi, bir hayatı olduğuna inandı. (…) Benjamin’in gözlemlediği üzere fotoğraf iktidardakiler ve geleneksel sanata gereğinden fazla özlem duyanlar tarafından kötüye kullanılabilir ve kullanılmıştır da (…) Fotoğraf yozlaşabilir. İçinde bulunduğu zamandan ayrı düşebilir ya da (fotoğraftaki) özneleri genel olarak kötüye kullandığı gibi onu da kötüye kullanan baskıcı güçlerin güdümüne girebilir. Benjamin’in fotoğrafa dair ve fotoğrafın yörüngesindeki çeşitli yazılarıyla amaçladığı şey, panoramik bir bakışla okurunu bu aracın potansiyeli ve gerçekliği konusunda eğitmektir.”
Gestapo zulmünden intihar etti
1892’de Almanya’nın başkenti Berlin’de doğan Benjamin, edebiyat eleştirmeni, düşünür, kültür tarihçisi ve estetik kuramcısıdır. Ernst Bloch, Theodor W. Adorno ve Bertolt Brecht’in etkisiyle 1930’larda giderek Marksizm’e yakınlaşan Benjamin, 1933’te Almanya’yı terk ederek Paris’e yerleşmek zorunda kaldı. Burada geçirdiği sürgün yıllarında edebiyat dergilerine ve Adorno ile Horkheimer tarafından yayımlanan Zeitschrift für Sozialforschung’a (Sosyal Araştırmalar Dergisi) eleştiri ve denemeler yazdı ve Pasajlar, Bin Dokuz Yüzlerin Başında Berlin’de Çocukluk, Baudelaire ve Kafka üzerine denemeleri gibi çalışmalarını ortaya çıkardı. 1939’da bir dergide çıkan yazısı nedeniyle Almanya vatandaşlığından çıkarıldı. 1940’ta Gestapo’ya teslim edileceği ihtimali karşısında Fransa-İspanya sınırında intihar etti. Frankfurt Okulu’nun estetik kuramcılarından Walter Benjamin, 20. yüzyılın en önemli eleştirmenlerinden biri olarak kabul edilir.
KÜLTÜR SERVİSİ
