• İletişim
  • Yazarlar
  • Gizlilik Politikası
17 Ekim 2025 Cuma
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
ABONE OL!
GİRİŞ YAP
Yeni Yaşam Gazetesi
JIN
  • Anasayfa
  • Gündem
    • Güncel
    • Yaşam
    • Söyleşi
    • Forum
    • Politika
  • Günün Manşeti
    • Karikatür
  • Kadın
  • Dünya
    • Ortadoğu
  • Kültür
  • Ekoloji
  • Emek
  • Yazarlar
  • Panorama
    • Panorama 2024
    • Panorama 2023
    • Panorama 2022
  • Tümü
  • Anasayfa
  • Gündem
    • Güncel
    • Yaşam
    • Söyleşi
    • Forum
    • Politika
  • Günün Manşeti
    • Karikatür
  • Kadın
  • Dünya
    • Ortadoğu
  • Kültür
  • Ekoloji
  • Emek
  • Yazarlar
  • Panorama
    • Panorama 2024
    • Panorama 2023
    • Panorama 2022
  • Tümü
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Yeni Yaşam Gazetesi
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Ana Sayfa Gündem Güncel

Berdan Öztürk: Türkiye’ye çıkarlardan kaynaklı ‘umut hakkı’ için yaptırım uygulanmıyor

17 Ekim 2025 Cuma - 11:19
Kategori: Güncel, Manşet
Berdan Öztürk: Türkiye’ye çıkarlardan kaynaklı ‘umut hakkı’ için yaptırım uygulanmıyor

Avrupa Konseyi Parlamenter üyesi Berdan Öztürk, ‘Türkiye’nin Avrupa ülkeleri ile kurduğu yoğun ticari, politik ilişkiler var. Yine NATO’nun askeri anlamda güçlü üyelerinden biri. Tüm bu hususlar yaptırımların uygulanmaması konusunda belirleyici’ diyerek, kendilerinin ise buna karşı yaptırım konusunda ısrarlı olduklarını belirtti

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2000 yılı sonrası verdiği bir dizi kararla, hükümlülerin ölünceye kadar cezaevinde tutulmasını Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 3’üncü maddesine aykırı buldu. AİHM, 2014 yılının Mart ayında Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın “umut hakkı”nın ihlal edildiğine karar verdi. “Öcalan-2 Türkiye” kararında, “ölünceye kadar hapis cezası”nın işkence yasağının ve dolayısıyla “umut hakkı”nın ihlali olduğuna vurgu yapıldı. AİHM, tutsaklar Hayati Kaytan (Eylül 2015), Emin Gurban (Aralık 2015) ve Civan Boltan (Şubat 2019) için de benzer kararlar verdi.

Bir yıl süre verildi

AİHM’in verdiği karara karşı Türkiye herhangi bir düzenlemeye gitmezken, AİHM kararlarının uygulanıp uygulanmadığını denetmekle yükümlü olan Bakanlar Komitesi denetim süreci başlattı. Komite, ilk defa 2015 yılında, daha sonra 2021 yılında dosyayı gündemine aldı. Komite, 2021’de “ihlal” kararının giderilmesi için Türkiye’nin gerekli düzenlemeleri hayata geçirmesi için 1 yıl süre verdi. Emin Gurban, Civan Boltan ve Hayati Kaytan kararları da hatırlatıldı.

AİHM Komisyon’a yönlendirdi

3 yıl boyunca dosyada bir gelişme sağlanmadı, komite de 2024 yılının Eylül ayında dosyayı “Gurban Grubu” adıyla gündemine aldı. Komite, gerekli yasal tedbirleri alması ve düzenlemeleri yapması için Türkiye’ye yeniden 1 yıl süre verdi. Komite, Türkiye’nin adım atmaması halinde, Komite Sekreteryası’na ara karar taslağı hazırlaması talimatını vereceği uyarısında bulundu. Bu uyarı, bu dosya kapsamında ilkti ve yeni bir aşamayı tarifliyordu. Ancak 1 yıllık süreçte Türkiye tüm girişimlere rağmen adım atmadı.

Komite, Eylül 2025 toplantısında, dosyayı yeniden gündeme aldı. Türkiye’ye Haziran 2026 tarihine kadar süre verdi. Komite aynı kararda, Meclis’te kurulan Milli Kardeşlik, Dayanışma ve Demokrasi Komisyonu’nun istenirse bu noktada devreye girebileceği tavsiyesinde de bulundu.

Türkiye’de neden işletilmiyor

Komite’nin “Gurban Grubu” dava dosyasına dair yaklaşımı, zamana yayma-oyalama gerekçeleriyle eleştirilerin odağında. Hukuk çevreleri ve sivil toplum örgütleri, komitenin yakın zamanda Azerbaycan’daki süreci neden Türkiye için de işletmediğini soruyor.

AİHM, 22 Mayıs 2014 tarihli kararında, muhalif Cumhuriyetçi Alternatif Partisi eski genel başkanı Ilgar Mammadov’un tutuklanıp “kamu düzenini bozma, güvenlik güçlerine karşı direnme ve şiddete başvurma” suçlamalarıyla 7 yıl hapse mahkum edilmesini, “makul şüphe”den yoksun buldu. Mahkeme, Mammadov’un özgürlüğünden yoksun bırakılmasının, “yargılamak amacıyla değil, susturulmak amacıyla” gerçekleştirildiği sonucuna vardı. Özgürlük ve güvenlik hakkının kısıtlanmasının ihlal edildiğine hükmetti.

Komite 3 yıl bekledi

Bu karar, 13 Ekim 2014 tarihinde kesinleşti ve yerine getirilmesi için Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin denetim yetkisine girdi. Azerbaycan, kararın kesinleştiği aynı tarihte Bakanlar Komitesi’ne bir eylem planı sundu. Sunduğu planda, Mammadov’un serbest bırakılmasını sağlayacak herhangi bir yasal adıma yer vermedi.

Komite, “ihlal” kararının yerine getirilmesinin ancak Mammadov’un koşulsuz serbest bırakılmasıyla gerçekleşebileceği görüşünü savundu. Komite, 3 yıl boyunca Mammadov’un serbest bırakılmasını bekledi. Bu sürede, Ilgar Mammadov’un 7 yıl hapis cezası onandı.

Azarbeycan’a bildirimde bulunuldu

Komite, Mammadov’un serbest bırakılmasıyla ilgili olumlu bir gelişme olmaması karşısında, 25 Ekim 2017 tarihinde Azerbaycan hükümetine “ihlal” kararının yerine getirilmesi yükümlülüğüne uymadığı bildiriminde bulundu. Bu bildirim ile AİHM kararlarını yerine getirme yükümlülüğüne uyulmadığının AİHM tarafından tespit edilmesine ilişkin yargılama sürecinin ilk adımını attı.

Komite, 5 Aralık 2017 tarihinde ise, AİHM’e başvurarak, ikinci adımı attı ve Azerbaycan’ın “ihlal” kararını yerine getirme yükümlülüğüne uyup uymadığının tespit edilmesini istedi. Konsey, ilk defa bir üye devlete karşı bu prosedürü başlattı. Komite, Mammadov’un adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini kaydetti ve bu konuda AİHM’e başvurdu. AİHM, 16 Kasım 2017 tarihinde, söz konusu başvuru ile ilgili ihlal kararı verdi. Bu karar üzerine Mammadov, Azerbaycan Yüksek Mahkemesine yargılanmanın yenilenmesi talebiyle yeniden başvurdu.

Karar uygulandı

Mammadov’un dosyası istinaf mahkemesine gönderildi. İstinaf, 13 Ağustos 2018 tarihinde verdiği kararda, AİHM kararına rağmen Mammadov’a verilen 7 yıl hapis cezasının doğru olduğunu belirtti. Mahkeme, Mammadov’un koşullu olarak salıverilmesine ve denetim altında tutulmasına da karar verdi. Azerbaycan Yüksek Mahkemesi de 28 Mart 2019 tarihinde cezayı indirerek, cezanın tamamının çekilmiş olduğuna hükmederek, denetim süresini kaldırdı.

Ceza bozuldu

AİHM, Mayıs 2019’da Azerbaycan’ın Ilgar davasına ilişkin “ihlal” kararını tamamen uygulamadığını teyit etti. AİHM kararında, Azerbaycan’ın Mammadov’a yaşatılan olumsuzluklara bir son vermesi gerektiği vurgulandı. Azerbaycan Yüksek Mahkemesi, AİHM’in kararına yanıt olarak, Ilgar davasını yeniden inceledi ve Nisan 2020 tarihinde mahkumiyet kararını bozdu. Bakanlar Komitesi de dosyayı kapattı.

Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM), 2024 yılının Ocak ayında “taahhütlerin” yerine getirilememesi ve işbirliği eksikliği nedeniyle Azerbaycan delegasyonunun itimatnamelerini (güven mektuplarını) onaylamadı. Azerbaycan’daki yargı bağımsızlığı, insan hakları, düşünce ve ifade özgürlüğü konusunda duyulan endişeler, ülkede gazeteci ve siyasi tutsakların bulunduğu, Karabağ’daki Ermenilere dönük şiddet gibi gerekçelerle Azerbaycan’ın üyeliği askıya alındı.

Konseye ilkelerini hatırlattım

Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Dış İlişkiler Eşsözcüsü ve Avrupa Konseyi Parlamenter üyesi Berdan Öztürk, geçtiğimiz günlerde “umut hakkı”nı konseyin 3 ayda bir yaptığı Genel Kurul oturumunda gündeme getirdi.

Sürece dair bilgi veren Berdan Öztürk, “Konseyin 2’nci Dünya savaşından sonra bir amaç çerçevesinde kurulduğu 3 temel ilkesini hatırlattım. Bu ilkeler; demokrasi, hukuk ve insan haklarıdır. Bu ilkeler partiler üstüdür. Bunun konseyin kuruluş amacına zarar verip vermediğini sordum” dedi.

Sorduğu sorulara genel geçer yanıtlar verildiğini aktaran Berdan Öztürk, “umut hakkı”na hiç değinilmediğini söyledi. Berdan Öztürk, “Ben Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan ile ilgili sordum, ama Komite Başkanı başka kararları örnek gösterdi. Yani sorunun etrafından döndü. Diplomatik yanıtlar verdi” dedi.

Etkili yaptırımlar istendi

Konsey’in Azerbaycan kararını anımsatan Berdan Öztürk, bu yaptırımların uygulanmamasının kimi nedenlerin olduğuna işaret ederek, “Türkiye’nin Avrupa ülkeleri ile kurduğu yoğun ticari, politik ilişkiler var. Yine NATO’nun askeri anlamda güçlü üyelerinden biri. Tüm bu hususlar yaptırımların uygulanmaması konusunda belirleyici” diye kaydetti.

Berdan Öztürk, konseyin bir başka “kaygısının” olduğunu belirterek, şunları kaydetti: “Konsey, Türkiye’nin delege durumunu askıya alırsa, DEM Parti ve CHP gibi muhalefet partilerinin de konseye katılamayacağını söylüyor. Ama biz de diyoruz ki; Bakanlar Komitesinin elinde farklı mekanizmalar da var. Türkiye’yi daha yakından takibe alıp kimi yaptırımları uygulayabilir diyoruz. Ayrıca etkili bir yaptırımın olmasını önemli buluyoruz.”

Türkiye’nin bahanesi kalmadı

Komitenin kararı zamana yaymasının altında Türkiye’nin kurduğu “çıkar” ilişkilerinin etkili olduğu görüşünde olan Berdan Öztürk, konseyin Türkiye ile ilişkilerini bu nedenle koparmak istemediğini vurguladı. Kararın uygulanmamasının Barış ve Demokratik Toplum Süreci’ne yansımalarına değinen Berdan Öztürk, “Süreçte adımı atanın AKP değil, devlet olduğunu anlatıyoruz. Yine Sayın Abdullah Öcalan’ın PKK üzerinde, Kürt halkı üzerinde bugüne kadar etkisi olmadığını düşünüyorlardı. Ne kadar büyük bir etkiye sahip olduğunu yaşayarak hepimiz görüyoruz. Çağrısını yaptı, PKK kongresini topladı ve sonrasında siyasi mesajlar içeren bir merasimle de silahlar yakıldı. Bunun dünyada örneğinin olmadığını anlatıyoruz” diye konuştu. Bugüne kadar PKK’nin gerekçe yapılarak adım atılmadığını ancak şu anda bu gerekçenin ortadan kalktığını vurgulayan Berdan Öztürk, buna karşı mücadele edeceklerini belirtti.

Haber: Diren Yurtsever / MA

PaylaşTweetGönderPaylaşGönder
Önceki Haber

30 yıllık tutsak Ardıl Çeşme’nin tahliyesi 3’üncü kez ertelendi

Sonraki Haber

Komisyon gazetecileri de dinlemeli

Sonraki Haber
Komisyon gazetecileri de dinlemeli

Komisyon gazetecileri de dinlemeli

SON HABERLER

Mezopotamya Su Formu başladı Amed’de başladı

Mezopotamya Su Formu başladı Amed’de başladı

Yazar: Reyhan Hacıoğlu
17 Ekim 2025

Meclis Başkanı Kurtulmuş Amed’de: Bu sefer başaracağız

Meclis Başkanı Kurtulmuş Amed’de: Bu sefer başaracağız

Yazar: Aziz Oruç
17 Ekim 2025

Meclis’e yürüyen KESK’liler Madenci Anıtı önünde oturma eylemi başlattı

Meclis’e yürüyen KESK’liler Madenci Anıtı önünde oturma eylemi başlattı

Yazar: Nazlı Buket Yazıcı
17 Ekim 2025

Zenûbya Kadınlar Topluluğu’na saldırıya tepki: Mücadelemiz sürecek

Zenûbya Kadınlar Topluluğu’na saldırıya tepki: Mücadelemiz sürecek

Yazar: Reyhan Hacıoğlu
17 Ekim 2025

Venezuela, ABD saldırıları için BM’ye başvurdu

Venezuela, ABD saldırıları için BM’ye başvurdu

Yazar: Bedri Adanır
17 Ekim 2025

Kelepçeli muayeneye karşı çıkan tutsağa hastanede darp

Kelepçeli muayeneye karşı çıkan tutsağa hastanede darp

Yazar: Reyhan Hacıoğlu
17 Ekim 2025

Ali Babacan: Öcalan’ın görüşlerinin komisyona iletilmesini faydalı buluyoruz

Ali Babacan: Öcalan’ın görüşlerinin komisyona iletilmesini faydalı buluyoruz

Yazar: Nazlı Buket Yazıcı
17 Ekim 2025

  • İletişim
  • Yazarlar
  • Gizlilik Politikası
yeniyasamgazetesi@gmail.com

© 2022 Yeni Yaşam Gazetesi - Tüm Hakları Saklıdır

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

E-gazete aboneliği için tıklayınız.

Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Tümü
  • Güncel
  • Yaşam
  • Söyleşi
  • Forum
  • Politika
  • Kadın
  • Dünya
  • Ortadoğu
  • Kültür
  • Emek-Ekonomi
  • Ekoloji
  • Emek-Ekonomi
  • Yazarlar
  • Editörün Seçtikleri
  • Panorama
    • Panorama 2024
    • Panorama 2023
    • Panorama 2022
  • Karikatür
  • Günün Manşeti

© 2022 Yeni Yaşam Gazetesi - Tüm Hakları Saklıdır