Kürt halkının yıllardır ‘Güneşe Yolculuk’ adıyla gerçekleştirdikleri Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın doğum günü kutlamaları bu yıl da büyük bir coşku ile gerçekleştirilecek
Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın doğum günü olan 4 Nisan, uzun yıllardır toplumsal hafızada sadece bir tarihten ibaret değil; bir paradigma değişiminin, demokratik çözüm iradesinin ve halklar arası diyalog çağrısının sembolü olarak yer buldu. 23 Ekim 2024 tarihinde Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Riha Milletvekili ve Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın yeğeni Ömer Öcalan’ın İmralı Adası’nda aile görüşü gerçekleştirdi. 28 Aralık 2024 tarihinde de DEM Parti Milletvekilleri Pervin Buldan ve Sırrı Süreyya Önder İmralı’ya giderek Kürt Halk Önderi ile bir görüşme gerçekleştirdi. 22 Ocak’ta ikinci görüşmenin gerçekleştirilmesinin ardından 27 Şubat’ta İmralı’ya Pervin Buldan, Sırrı Süreyya Önder, DEM Parti Eş Genel Başkanları Tülay Hatimoğulları ve Tuncer Bakırhan, Mêrdîn Büyükşehir Belediye Eşbaşkanı Ahmet Türk ile avukatlar Cengiz Çiçek ve Faik Özgür Erol’un yer aldığı genişletilmiş heyet gitti.
27 Şubat’ta heyetin Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın “Barış ve Demokratik Toplum” çağrısını paylaşmasının ardından yaşanan 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ve 21 Mart Newroz Bayramı etkinlikleri farklı bir içerik kazandı. Alanlara çıkan milyonlar Kürt Halk Önderi’nin tarihi çağrısını sahiplendi. Referanduma dönüşen bu etkinliklerin ardından karşılanan Kürt Halk Önderi’nin doğüm günü olan 4 Nisan da farklı bir anlam kazanmış durumda.
Abdullah Öcalan’ın yıllardır Kürt sorununun çözümüne ilişkin önerileri yeniden gündeme gelirken, halklar da bugünü umudun yeniden örgütlendiği bir zemin olarak sahipleniyor. 4 Nisan artık sadece bir doğum günü değil, aynı zamanda çözüm, barış ve demokratik topluma olan inancın yeniden filizlendiği kritik bir eşik olarak görülüyor.
Bu yıl 4 Nisan’ın farklı eylem ve etkinliklerle kutlanılması beklenilirken, Kürt halkının 2000’li yılların başından bu yana “Güneşe Yolculuk” kutlamaları adıyla tüm engellemelere rağmen gerçekleştirdikleri etkinlerin kronolojisini derledik.
2004: İlk kez 4 Nisan 2004 yılında gerçekleştirilmek istenen kutlama, devletin engellemeleri nedeniyle sınırlı katılımla gerçekleşti. Amara köyüne temsili bir heyet giderek Abdullah Öcalan’ın ailesiyle birlikte doğum gününü kutladı. Ancak, Xelfetî’ye (Halfeti) gitmek isteyen binlerce kişi, polisin şiddetine uğradı.
2005: Bir önceki yıla oranla Amara’ya gitmek isteyen binlerce kişi, Xelfetî karayolunun Bêrecûk (Birecik) arasında bulunan Karataş’ta durduruldu. Kitlenin geri adım atmaması üzerine polis binlerce kişiye ateşli silahla saldırırken, çok sayıda kişi yaralandı. Engel tanımayan halk kurulan barikatları aştı, yapılan saldırıları dinlemedi. Halk saldırılara karşı savunmasını yaptı, tepeleri aşarak buralara “Rojbûna te pîroz be” ve “PKK” yazılamaları yaptı. Bir önceki yıl olduğu gibi engelleri aşan bir grup Amara’ya ulaşarak doğum gününün kutladı.
2006: Amed başta olmak üzere Kürdistan’ın birçok kentine yayılan serhildan gerekçe gösterilerek AKP iktidarı tarafından Amara yürüyüşü yine engellenmeye çalışıldı. Amara yürüyüşçüleri Bêrecûk’te durduruldu. Yaratıcılığını kullanan halk, Fırat Nehri’nin kenarını kutlama alanına çevirdi, nehrin sularına karanfiller bırakarak Abdullah Öcalan’ın doğum gününü kutladı. Fırat Nehri kenarında kutlama yapılırken, önceki yıllarda olduğu gibi bir grup Amara’ya Abdullah Öcalan’ın doğduğu eve ulaştı ve kutlama yaptı.
2007: Abdullah Öcalan’ın zehirlendiği yönündeki haberler nedeniyle “Sağlığı sağlığımızdır” şiarıyla yürüyüş düzenlendi. On binlerce kişinin katıldığı yürüyüşe müdahale edildi, çıkan çatışmalarda onlarca kişi yaralandı. Engellemelere rağmen Abdullah Öcalan’ın doğduğu evde doğum günü kutlaması yapıldı.
2008: On binlerce insanın buluştuğu yer Pirsûs’un (Suruç) Aligor Mahallesi oldu. Amed, Mêrdîn, Şirnex, Dîlok, Êlih, Colemêrg, Sêrt başta olmak üzere İstanbul, Adana, Mersin, İzmir’den yola çıkan halk Amara’ya yönünü vererek Aligor’da buluştu. 2008 yılını diğer yıllardaki kutlamalardan ayıran ise Aligor’daki kutlamaların festivale dönüşmesi oldu. 3 Nisan akşamından kurulan platformla gece boyu şarkılarla, halaylarla kutlamalar gerçekleştirildi. 4 Nisan sabahı ise Amara’ya doğru yola çıkıldı. Ancak köye kitlesel giriş bir kez daha engellendi, saldırılarda birçok kişi yaralandı.
2009: Abdullah Öcalan’ın doğum günü kutlamasının şiarı 2009 yılında “Özgürlüğün özgürlüğümüzdür” şiarı olurken bu yılda buluşma adresi Aligor Mahallesi oldu. Amara’ya gitmeden önce Aligor’da Abdullah Öcalan’ın doğum günü dolayısı ile fidanlar dikildi. Amara yolunda halkın önün kesildi ve saldırı gerçekleşti. Saldırılarda Dicle Üniversitesi öğrencisi olan Mahsum Karaoğlan ile Pirsûslu olan inşaat işçisi Mustafa Dağ katledildi. Mahsum Karaoğlan ve Mustafa Dağ, “Amara şehitleri” olarak katledildikleri yıldan bu yana Amara yürüyüşlerinde de anılıyor.
2010: “Doğuşun doğuşumuz, özgürlüğün özgürlüğümüzdür” sloganıyla düzenlenen etkinliklere on binlerce kişi katıldı. Amara’ya temsili bir heyet gönderildi ve dönüş yolunda 2009’da yaşamını yitiren Mustafa Dağ ve Mahsum Karaoğlan anıldı.
2011: Kürdistan ve Türkiye’den on binlerin kutlamalar için buluşma adresi Xelfetî ilçesi oldu. Burada 3 Nisan günü bir araya gelen on binler kutlama gerçekleştirdi. Yine festival gibi geçen kutlamada sabaha kadar şarkılar söylendi halaylar çekildi. Sabah Amara’ya doğru yola çıkan halk bu yıl da Mahsum Karaoğlan ve Mustafa Dağ’ı katledildikleri yerde andı. Amara’ya gidiş bu yılda önceki yıllarda olduğu gibi engellendi. Ancak gelenek bu yıl da bozulmadı, engeller aşıldı, Amara’ya giden grup kutlama yaptı.
2012: Urfa başta olmak üzere, ülke genelinde Amara’ya gitmek isteyenlere yönelik OHAL uygulamaları devreye sokuldu. Riha’ya girişler yasaklandı ve herhangi bir etkinliğe izin verilmedi.
2013: Engellemelerin olmadığı bu yıl, Xelfetî’de on binlerin katılımıyla doğum günü kutlaması yapıldı. Amara’da fidan dikimi ve çeşitli etkinliklerle 64’ncü yaş günü kutlandı.
2014: Yerel seçimlerin hemen ardından, Xelfetî’de belediyenin kazanılmasıyla birlikte, Xelfetî’deki 4 Nisan Özgürlük Alanı’nda on binlerin katılımıyla doğum günü kutlaması gerçekleştirildi.
2015: 2 Nisan’dan itibaren gelişlerin başladığı Xelfetî’de, Abdullah Öcalan’ın 66’ncı yaş günü coşku ve büyük bir heyecan ile kutlandı. En yüksek katılımın olduğu bu doğum günü kutlaması, 7’den 70’e Kürdistan ve Türkiye’nin dört bir yanından gelenleri buluşturdu.
2016: Abdullah Öcalan ile yapılan görüşmeler 2015 yılında iktidar tarafından kesildi. İmralı’ya giden heyet en son görüşmesini Abdullah Öcalan ile 5 Nisan’da gerçekleştirdi. Görüşmelerin iktidar tarafından kesilmesi ile birlikte Kürt halkına yönelik yeni bir saldırı ve savaş konsepti devreye konuldu. 2016 yılındaki Amara yürüyüşünde de bu yüzden Abdullah Öcalan’a yönelik tecridin kaldırılması ve görüşmelere devam edilmesi talebi damga vurdu. Abdullah Öcalan’a yönelik tecrit ve çatışmaların yeniden başlaması Amara yürüyüşüne de yeni yasak ve engel biçiminde yansıdı. Amara yollarına engeller konuldu. Ancak engelleri aşma geleneği yine bozulmadı ve halk Amara’ya ulaşarak Abdullah Öcalan’ın doğum gününü kutladı.
2017: Abdullah Öcalan’ın doğum günü kutlamasını Demokratik Toplum Kogresi (DTK), Tevgera Jinên Azad (TJA), Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) ile Halkların Demokratik Partisi (HDP) organize ederek öncülük yaptı. Yasaklamayı aşmak isteyen halk günler öncesinden Amara’ya gitti. Ancak gazeteciler de dahil Amara’ya ulaşanlar köyden çıkarıldı. Köyde bir grup yine doğum günü kutlaması yaptı.
2018: PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın 69’uncu doğum günü kutlaması 2018 yılında “yasak” ile engellenmeye çalışıldı. 4 Nisan’dan bir hafta önce Amara abluka altına alındı. Bunun yanında Riha, Xelfetî ve Amara’ya girişler engellendi. Kimliğinde Xalfetî yazmayanlar ilçeye dahi alınmadı. Engelleri aşarak Xelfetî’ye gelen DTK Eşbaşkanı Berdan Öztürk, HDP milletvekilleri ve onlarca yurttaş ise, polislerin zırhlı araçlar ile abluka altında tuttuğu HDP Xelfetî İlçe Örgütü binasından çıkamadı. Halkın Amara’ya gidişlerine izin verilmezken, Abdullah Öcalan’ın doğduğu evde açıklama yapan HDP Urfa Milletvekili Dilek Öcalan, engellemelere tepki göstererek, Abdullah Öcalan’ın doğum gününü kutladı.
2019: Urfa Valiliği 1-6 Nisan tarihleri arasında “eylem ve etkinlik yasağı” ilan etti. Amara bir kez daha abluka altına alındı. Amara’ya giden yollar kapatıldı. DTK, tarafından Kürt halkına bulundukları her yerde doğum günü kutlaması çağrısı yapıldı. Kürt halkı da bu çağrı üzerine bulunduğu her yerde Abdullah Öcalan’ın doğum gününü kutladı.
2020: Abdullah Öcalan’ın doğum günü kutlaması Covid- 19 salgını nedeniyle yapılmadı. Ancak buna rağmen AKP iktidarı Amara’yı ablukaya aldı. Kürtler bulundukları evlerinde kutlamalar gerçekleştirdi.
2021: “Özgürlük için Amara’ya” yürüyüşü tüm engellemelere rağmen gerçekleştirildi. Riha-Dîlok yolundaki Payamlı yol kavşağında bir araya gelen halk, Amara’ya yürüdü.
2022: Avrupa’nın birçok kentinde Abdullah Öcalan’ın doğum günü çeşitli etkinliklerle kutlandı. Fransa’nın Evry, Drancy, Creil, Villiers le Bel ve Nantes kentlerinde etkinlikler düzenlendi.
2023: “Özgürlük için Amara’ya” yürüyüşü, tüm engellemelere rağmen gerçekleştirildi. Riha-Dîlok yolundaki Payamlı yol kavşağında bir araya gelinerek kutlandı.
2024: Tevgera Jinên Azad (TJA), Demokratik Toplum Kongresi (DTK), Medeniyetler Beşiğinde Yakınlarını Kaybeden Ailelerle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (MEBYA-DER), MED Tutuklu ve Hükümlü Aileleri Hukuki ve Dayanışma Dernekleri Federasyonu (MED TUHAD-FED), Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) ile Halkların Eşitlik ve Demokrasi Parti (DEM Parti) tarafından “Özgürlük için Amara’ya” şiarıyla yürüyüş gerçekleştirildi. Kürdistan ve Türkiye’nin birçok kentinden tüm engellemelere rağmen Xelfetî ilçesine ulaşan halk, DEM Parti Xelfetî İlçe binası’na geçti. Amara’nın asker ve jandarma tarafından ablukaya alınmasından kaynaklı burada etkinlik gerçekleştirildi. Abdullah Öcalan’ın hayatı ve mücadeleye dair kaleme aldığı değerlendirmeler okundu. Ayrıca Türkiye ve Kürdistan’ın birçok yerinde de kutlamalar gerçekleştirildi.
Haber: Dilan Babat / JINNEWS
