Savaşa ve ranta dayalı politikalar yüzünden gitgide derinleşen ekonomik kriz, toplumdaki borçlular alacaklılar ilişkisini de bozdu. Borcunu vadesinde ödeyemeyen işletme sayısı giderek artıyor, ‘torba yasa’ da çözüm olmayacak
Yıllardır sürdürülen savaş ve rant ağırlıklı ‘tek adam ekonomisi’ darboğaza girdikçe, borcunu ödeyemeyen işletme ve yurttaşların sayısı artıyor. AKP iktidarının her seçim öncesi başvurduğu küçük borçları affetme taktiği de sorunun ancak bir bölümünü çözebilecek. Firmaların içinde bulunduğu finansman darboğazı, piyasada tahsilat krizinin fitilini ateşledi. Ödemesini vadesinde gerçekleştiremeyen ve çeklerini erteletenlerin sayısı her geçen gün artıyor. Reel sektör temsilcileri, yılsonuna doğru piyasadaki nakit kıtlığının daha da artacağını, son çeyreğin çok daha zor geçeceğini belirtiyor. Reel sektörü en çok korkutan ise tahsilat krizinin büyüyerek iflasların başlaması. Ekonomi yönetiminden piyasanın ihtiyaçlarına yönelik güçlü bir KGF paketi bekleyen iş dünyası, yeni gelecek paket için açıklanan 50 milyar TL’lik büyüklüğün çok az olduğunu, piyasanın 250-300 milyar TL’lik bir KGF desteği beklediğini belirtti.
Ciddi bir alarm
Pandemide artan ham madde ve lojistik maliyetlerinin piyasada fitilini ateşlediği finansman erişim sorunu, özellikle 2021’in sonlarında yaşanan döviz krizi ile beraber giderek derinleşmiş, ticari kredi büyümesinin giderek cılızlaşmasıyla artık birçok işletme için yönetimi imkânsız hale dönüşmüş durumda. Dünya gazetesinden Merve Yiğitcan’ın haberine göre, konuyla ilgili en ciddi uyarı TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclis Başkanı Yavuz Eroğlu’ndan geldi. Sanayicilerin en büyük probleminin finansmana erişim olduğunu, ancak şimdilerde piyasada ödeme güçlüklerinin baş gösterdiğini dile getiren Eroğlu, “Son 15-20 yıldır ilk kez bu dönemde ödeme çeklerini erteletenlerde, ödemesini vadesinde gerçekleştiremeyenlerde ciddi artışlar var. Bu çok ciddi bir alarm” dedi.
Zincirleme etki oluyor
İstanbul Tüccarlar Kulübü Başkanı İlker Önel, birçok firmanın ham maddeden personele kadar giderlerini kredi kullanıp çevirdiğini, ancak şimdilerde kredilerin kesilmesiyle herkesin açığa düştüğünü anlattı. Önel, “Ham maddeciler yine peşine döndü, birçok sektörde, kimse vadeli vermek istemiyor. Bu dönemde konkordato alanlar, başvuru hazırlığı yapanlar, faaliyet durduranlar, hatta rakibiyle üretim yapanlar bile var” dedi.
Şirketler kapanıyor
İşletmelerin içinde bulunduğu mali sıkıntıların en kritik sonuçları, kapanan şirket istatistiklerinde görülebiliyor. TOBB tarafından en son açıklanan Kurulan ve Kapanan Şirket İstatistikleri’ne göre; 8 ayda kurulan sermaye şirketi sayısı 87 bin 755 iken kapanan şirket sayısı 13 bin 798 adet olarak gerçekleşti. 2022’nin 8 ayında, 2021’in 8 ayına göre kapanan şirket sayısında yüzde 70.2; kapanan kooperatif sayısında yüzde 39, kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısında ise yüzde 6.1 artış yaşandı.
Nasıl olsa kimse ödemiyor
Gazetenin dünkü sayısında sorunu ele alan Şeref Oğuz, “Küresel ekonominin sıkıntılarını abartarak yaşadığımız ülkede, bir bakıma alacaklılar için buzul çağı başlamış gibi görünüyor” diye başladığı yazısında, Borçluların hali vakti olmayanlar zaten ekonomik kriz yüzünden ödeyemiyor. Ancak enflasyonun çürüttüğü iş ahlakı sebebiyle parası olan da borcunu ödememeye başladı” diyerek, insanların ‘nasılsa kimse ödemiyor o halde ben neden ödeyeyim ki?’ dediğini kaydetti. Oğuz, yazısında, “Şu anda Meclis’te torba yasa var. 6 milyon vatandaşın 30 milyar lirayı aşan icra borçlarının tasfiyesi gündemde… Öneriye göre; vatandaşın 2 bin liraya kadar olan borçları icradan düşürülecek, elektrik, su, doğalgaz, telefon gibi temel ihtiyaçlara ait sözleşmeden kaynaklanan borçlar, devlet tarafından üstlenilecek. Ancak sorun bitmeyecek ve ödenmeyen faturalar yine birikecek” ifadelerini kullandı.
Seçim affı geliyor
AKP Grup Başkanlığı tarafından sunulan 52 maddelik torba yasa teklifinde, ödenmemiş çek-senet borçları ile kredi kartı borçları yüzünden kara listeye alınanlara af gelecek. Torba teklif, kamuya olan ödenmeyen borçlardan 2 bin liranın altında olanların affedilmesini öngören, Kur Korumalı Mevduat uygulamasının süresini 1 yıl uzatan, çalışanlara verilen nakit yemek ücretine vergi istisnası getiren, KYK kredilerinin faizleriyle 2 bin liranın altındaki icralık borçların silinmesi hükümlerini de içeren 4’ü geçici olmak üzere toplam 52 maddeden oluşuyor. Torba teklif ile kredi, kredi kartı borçları, karşılıksız çek ve senet gibi konular yüzünden kara listeye alınanların, geciken kısmı 1 Temmuz 2023’e kadar ödemeleri şartıyla kara listeden çıkarılmasını içeren bir düzenleme geliyor. Borcunu yapılandıranlar da listeden çıkarılacak
HABER MERKEZİ
