Hava sıcaklığının artması sabit bir yükselişte devam ederken sonuçları ise tüm dünyada çıplak gözle dahi görülebilir hale geldi. Dünyadaki birçok buzul yaşanan küresel ısınma sonucu hızla eriyor
Bu yüzyılda iklim değişikliğinin bir sonucu olarak yükselen deniz seviyesi nedeniyle, kıyı bölgelerdeki yaşam alanlarını insanlar terk etmek zorunda kalacak ve bu süre öngörüleri çok aşarak büyüyor. Bilim insanları deniz seviyesinin 1,8 metre yükselme riski nedeniyle 2100 yılında enaz 13 milyondan fazla insanın evsiz kalacağını savunuyor. Paris iklim görüşmelerinde, dünya ülkeleri küresel ısı artışını “2 derecenin çok altında” tutmakla yükümlü kılındı ve “ısı artışını 1,5 dereceyle sınırlama çabası” içinde hareket etmeleri gerektiği kararı alındı. Ancak bugün 1,5 derecenin aşılma eşiğine gelindiği belirtilirken bu çabanın beyhude bir çabaya döndüğü devletlerin alınan kararlara uymayacağını açıklamasından anlaşılabiliyor. Şu an 1 dereceyi aşan sıcaklıkların kısa zaman içinde buzulların yüzde 28 ile 44 arasında erimesine neden olacağı belirtiliyor.
Everest buzullarında erime
Dünyanın en yüksek dağı olan Everest Tepesi’nin eteklerinde bulunan, dünyanın en yüksek buzulundaki buz sıcaklıkları beklenenden çok daha yüksek ve gelecekte iklim değişikliği sebebiyle daha fazla etkilenebilecekleri için buzulbilimciler fazlasıyla endişeliler. 2017 yılında, Dr. Duncan Quincey tarafından yönetilen EverDrill projesi araştırmacıları ekibi, Nepal’deki Khumbu Buzulu’nu ilk defa başarıyla deldiler ve yüzey katmanının altındaki seviyelerde sıcaklık ölçümleri yaptılar.
Yaşamı tehdit ediyor
Scientific Reports’ta yayınlanan ölçümler ve analizler sonucunda en düşük sıcaklıktaki buzların -3,3 °C sıcaklığa sahip olduğu saptandı. Bu da yıllık hava sıcaklığından iki derece daha yüksek bir değer. Bu sonuçlar, oldukça yüksekte olan Himalaya buzullarının en küçük atmosferik ısınmalara ve gelecekteki iklim ısınmalarına dair çok hassas olduğunu ortaya koydu. Asya’nın en büyük 10 nehri arasında olan Yangtze, Yellow, Mekong, ve Ganges nehirleri, bu buzullardan besleniyor. Eriyen buzullar özellikle Vietnam ve Afganistan’da yaşamı tehdit ediyor. Araştırmacılara göre buzulların erimesiyle birlikte ortaya çıkan büyük kütleli sular, bu nehirlerle birlikte okyanusa boşalacak ve yerleşim yerlerini tehdit edeceği belirtiliyor.
Yüzde 60 azaldı
Journal of Geophysical Research dergisinin 2018 raporuna göre Çin’in Baishui bölgesinde bulunan büyük buzulun kütlesinde yüzde 60 oranında azalma meydana geldi ve buzulun boyu yaklaşık 250 metre kısaldı. Antarktika ve Grönland’dan sonra dünyanın en büyük üçüncü buzuluna sahip Baishui bölgesinde yaşanan buzul erimeleri araştırmacıları korkutuyor. Yeni Zelanda’nın Fox ve Franz Josef buzulları son yıllarda o kadar çabuk eriyor ki turistler için onların üzerinde yürüyüş yapmak bile tehlikeli olmaya başladı. Yeni Zelanda’da her gün 4 metre boyunda buzullar peşlerine kaya ve enkazları da katarak dağlardan koptuğu görülürken benzer olaylar dünyanın farklı yerlerinde de gözlemleniyor.
Kutuplarda erime hızlı
Kutuplarda araştırma yapan bilim insanları, buzullardan gelen ve insan kulağının duyamayacağı sesleri kaydetmeyi başardı. Ortaya çıkan kayıt ise oldukça ürkütücü. Devasa buzullarla kaplı Anktartika’da çok uzun zamandır bilimsel çalışmalar yapılıyor. Oldukça büyük bir buzul olan Ross Buz Tabakası’na 2014 yılında 34 sismik monitör yerleştiren bilim insanları, neredeyse düzenli olarak kaydedilen bir ses keşfettiler. Normalde insan kulağının duyamayacağı kadar düşük seviyedeki bu sesleri duyulabilir hale getiren bilim insanları, bu sesleri yayınladılar. Sesler hakkında yorum yapan Chicago Üniversitesi’nde görevli buzulbilimci Douglas MacAyel, seslerin duyulabilir seviyede olması halinde çıkacak olan gürültünün, yaz sonunda ağaçları ve çimenleri sarmış binlerce ağustos böceğinin çıkaracağı gürültüye denk olacağını yazdı.
EKOLOJİ SERVİSİ
